Toen Nu Dan rondom oorlog en bevrijding
Algemeen'Herdenken is een werkwoord'
WINTERSWIJK – De opmars van 'het' virus gooit roet in het eten van die andere opmars, die van toen: het herdenken van de geallieerden die de Achterhoek eind maart en begin april bevrijdden van de bezetter. Maar herdenken is meer dan in groepen samenkomen en stil zijn. De Stichting Toen Nu Dan staat voor een actieve manier van herdenken, waarmee het de geschiedenis laat leven, ook bij jonge generaties. Zij gebruiken het verhaal van de Winterswijkse verzetsheld Tante Riek als kapstok voor hun vele uitlatingen.
Door Leander Grooten
Op 4 mei is Nederland twee minuten stil. Maar wat herdenk je nog als je Tweede Wereldoorlog een bladzijde in de geschiedenisboekjes is en er geen opa's en oma's meer zijn die iets van een ervaring kunnen doorvertellen? Wat is er nodig om 'de goede vrede' te bewaren, welke lessen zijn hiervoor nodig? De Winterswijkse muzikant, kunstenaar en pedagoog Willem te Voortwis heeft een duidelijke visie.
Monument en momentum
De stichting neemt het werkwoord herinneren letterlijk: het verinnerlijken van wat geweest is. De stichting wil laten ervaren dat naast de wereldoorlog er veel eigentijdse conflicten zijn die het herdenken waard zijn.
Willem te Voortwis: "Twee minuten stilte op 4 mei is een eerbetoon, maar mag ook in de rest van het jaar je bijblijven. Als je je alleen voelt, verdrietig, machteloos, boos. Wat kun je dan doen? De lessen uit herdenken kunnen bijdragen aan een betere omgang met zulke emoties en gebeurtenissen."
Tante Riek is daarin meer dan een monument. "Zij heeft laten zien dat elk conflict, maar ook elke vrede, mensenwerk is."
De 'Dan-generatie'
De viering van 75 jaar vrijheid is een goed moment om te starten met een meerjarig educatieprogramma, vindt de stichting. De jeugd heeft de toekomst. Die wordt rijker wanneer er kennis is van het verleden. Te Voortwis: "Hoe maak je herdenken actueel?" Het coronavirus voelt als oorlog, als iets dat alles overhoop gooit. Hoe ga je daarmee om? En niet alleen wanneer het aan de hand is maar ook daarna? "Dat is waar we onze jeugd in mee willen nemen."
Kunst in alle vormen
Herdenken is vaak opnieuw beleven met alle emoties die daar bij horen. "Als muzikant weet ik dat kunstvormen helpen bij het vorm geven aan emotie. In het reguliere onderwijs is er in verhouding tot cognitie vakken vaak weinig tijd en dus aandacht voor."
Toen Nu Dan stelt zich ten doel om de diepte van het ervaren aan te raken door onder andere vertel- en schrijfkunst, dans, poëzie en muziek. "We willen in ons educatieprogramma aanvullend zijn op het reguliere onderwijsaanbod."
Educatie voor 5 jaar
Het houdt niet op bij 75 jaar vrijheid herdenken. Te Voortwis: "Dit project heeft tijd nodig. In de komende vijf jaar rolt een educatiepakket zich uit door heel Winterswijk, waarbij de generaties van toen, nu en van de toekomst aan bod komen."
Er zijn 14 locaties in en om Winterswijk waar Toen Nu Dan in de komende jaren het verhaal overbrengt en doorgeeft, voor jong en oud. Deze locaties hebben allemaal een rol gespeeld in het leven en (verzets)werken van Tante Riek.
"Het gaat om verbindingen leggen tussen generaties, leren van elkaar en door kunnen gaan met besef, ervaring en gevoel bij herdenken." Zelf neemt hij het voorbeeld om de jonge generatie te betrekken: zijn kinderen werken mee aan diverse programma-onderdelen.
Toen Nu Dan duikt op verschillende manieren en in wisselende samenstellingen op in Winterswijk om vrijheid te herdenken. Winterswijkers met ideeën of die hulp aanbieden, kunnen zich melden via het mailadres.
info@toennudan.nl
www.toennudan.nl
