Vlasoven Te Veene na vijftig jaar weer thuis

Fietsen voor de vlasoven op zondag 15 augustus

Door Han van de Laar

WOOLD - De vlasoven Te Veene is omstreeks 1825 gebouwd en tot 1890 ook als zodanig gebruikt, namelijk om vlas te drogen. Vlas werd gebruikt voor de productie van onder meer linnen. Willem te Veene, de toenmalige eigenaar, schonk in 1972 de oven aan de G.A. van der Lugt stichting. Deze bouwde de vlasoven op naast Spieker Kössink. Inmiddels heeft de stichting te kennen gegeven dat de vlasoven toch beter op een historische locatie zou passen. De huidige buren van de boerderij aan de Veenweg in het Woold, Janine Sikkink (kleindochter van Willem te Veene) en haar man Claudius van ‘t Westende Meeder, tevens voorzitter van de Stichting Vlasoven Te Veene, hadden er wel oren naar de oven op de vertrouwde locatie te herplaatsen, namelijk op landgoed Te Veene in ‘t Woold.

Medewerking
Claudius: “We zitten vol plannen. Eerst willen we eind dit jaar de verhuizing zien te realiseren. Tevens zouden we er ook graag een educatief project van maken, waarbij voorlichting wordt gegeven over de rijke textielperiode die Winterswijk lange tijd heeft gekend. Er is samenwerking gezocht met onder meer de gemeente, die de vlasoven inmiddels erkend heeft als gemeentelijk monument, de stichting Historische Kring Kotten, Monumentenbelangen, het Prins Bernard Cultuurfonds en het Roelvinkfonds. In totaal hebben we 30.000 euro nodig om alles te realiseren. Ik ben optimistisch. Het glas is bij mij altijd halfvol. Dit gaat ons lukken!” Inmiddels is er ook een omgevingsvergunning door de gemeente afgegeven.

Fietstocht
Oppepper was de cheque van de Rabobank van 2.500 euro uit het Coöperatiefonds. Deze werd afgelopen zaterdag overhandigd door Arjan van der Ent (medewerker) en Rina te Winkel (ledenraadslid) van de bank. Henk te Kulve (secretaris): “Er worden nog meer activiteiten georganiseerd door onze stichting. Zo is er op zondag 15 augustus een fietstocht van 34 kilometer. Op vier verschillende plekken kan tussen 9.00 en 17.00 uur worden opgestapt om de route te rijden. Deze gaat ook langs de locatie waar de vlasoven weer wordt opgebouwd. De kosten voor de tocht bedragen 5 euro per persoon. Daarvoor ontvangen de deelnemers een uitvoerige routebeschrijving. Voor kinderen tot 12 jaar is deelname gratis. Overigens kan de fietstocht ook op andere momenten gereden worden. Bij diverse toeristische locaties, zoals de VVV, is de route te koop. De opbrengst gaat naar de stichting Vlasoven.”

Vlasbewerking
Opvallend is dat er in Nederland nog maar twee vlasovens zijn, waarvan alleen Te Veene in het open veld staat. Winterswijk kende overigens in de zestiende eeuw al een vlasmarkt. De huidige eigenaren zijn inmiddels ook weer begonnen met het verbouwen van vlas. Ook aan anderen wordt deze mogelijkheid geboden. Dat de vlasbewerking uit het collectieve geheugen is verdwenen, blijkt wel uit de begrippen die hiervan zijn afgeleid en waarvan er diverse niet meer bekend zijn. In volgorde van het proces zijn dat: ploegen, zaaien, oogsten, repelen, roten, drogen in de vlasoven, braken, zwingelen, hekelen, spinnen waarna het linnen wordt, weven, bleken en naaien. Genoeg werk aan de winkel dus voor de stichting om dit allemaal weer onder de aandacht te brengen. Vriend worden van de Stichting Vlasoven Te Veene kan voor 25,00 euro per jaar. Ook voor informatie over de fietstocht kan men terecht op www.vlasoventeveene.nl of op Facebook ‘vlasoventeveene’. Giften zijn eveneens welkom.