Ziekenhuiskwestie: De stand van zaken

WINTERSWIJK - De invulling van de toekomstige ziekenhuiszorg in de Achterhoek beleeft roerige tijden. Op dit moment wordt de ziekenhuiszorg geleverd door het Gelre ziekenhuis in Zutphen, het Slingeland Ziekenhuis (SZ) in Doetinchem en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in Winterswijk. In 2017 besloten SZ en SKB samen te gaan in een bestuurlijke fusie, die na enige tijd zou moeten worden uitgebreid tot een juridische fusie. Voor Santiz, de nieuwe naam voor de (bestuurlijk) gefuseerde ziekenhuizen, werd dit plan echter spitsroeden lopen. Een overzicht.

Door Clemens Bielen

Nadat in november 2019 bekend werd dat er plannen zijn om afdelingen uit het SKB naar het SZ te verplaatsen volgen protesten.
Diverse groepen hebben het vertrouwen in de Raad van Toezicht opgezegd, twee leden van de Raad van Bestuur zijn ontslagen, rechtszaken zijn aan de orde van de dag, cliëntenraad en ondernemingsraad liggen onder vuur en het medisch specialisten collectief heeft zichzelf demissionair verklaard. Diverse stakeholders hebben hun ongenoegen geuit over de gang van zaken. Een defusie lijkt onafwendbaar en Santiz laat dit onderzoeken door het pas aangestelde derde bestuurslid en tevens voorzitter van de Raad van Bestuur, Jeltje Schraverus.

De geschiedenis
• Het SZ in Doetinchem en het SKB in Winterswijk gaan in 2017 een bestuurlijke fusie aan met als uitgangspunt het behoud van twee volwaardige ziekenhuizen.
• Medische staf, ondernemingsraad en cliëntenraad van beide ziekenhuizen worden samengevoegd.
• Januari 2019. Gemeenteraadslid van Winterswijk, Loes ten Dolle geeft aan dat er volgens haar informatiebron afdelingen uit het SKB naar het SB zullen worden verplaatst. Zij wordt niet serieus genomen.
• November 2019. Santiz kondigt aan dat de Spoed Eisende Hulp, Intensive Care en verloskundige zorg en kinderafdeling op korte termijn uit het SKB gaan verdwijnen.
• December 2019. Stichting Vrienden van het SKB organiseert een bijeenkomst in Groenlo waar de zorgen en verontwaardiging over de plannen worden uitgesproken. Ook voorzitter Chrit van Ewijk van Santiz behoort tot de sprekers.
• 31 december 2019. Vanuit de ‘Stichting Vrienden van het SKB’ wordt de Stichting Behoud van het SKB opgericht.
• Januari 2020. Santiz zet de ‘verhuisplannen’ van de afdelingen in de koelkast, maar de plannen zijn niet van de baan.
• Santiz ‘neemt afscheid’ van bestuursvoorzitter Chrit van Ewijk en stelt Rolf de Folter aan als nieuwe bestuursvoorzitter. Na 7 weken volgt ook zijn ontslag. Nieuw interim bestuurslid, en portefeuillehouder van het SZ, wordt Erwin Bomers. Later op 1 juli volgt de benoeming van Jeltje Schraverus als derde bestuurslid en tevens voorzitter.
• Stichting Behoud SKB ziet in de beraamde kosten voor de nieuwbouw van het ziekenhuis in Doetinchem een grotere ambitie die ten koste zou gaan van het SKB en doet de inschatting dat 45 procent van de zorg uit het SKB gaat verdwijnen.
• De politiek roert zich inmiddels. De gemeenteraad schrijft brieven naar Santiz en burgemeester Joris Bengevoord laat zich in een krantenartikel kritisch uit over de afwezigheid en het niet inzetten van democratische instrumenten bij de besluitvorming over instellingen met een groot maatschappelijk belang, zoals een ziekenhuis.
• Stichting Behoud van het SKB houdt op 4 maart een bijeenkomst in ‘De Storm’ in Winterswijk met diverse sprekers. Santiz laat zich niet vertegenwoordigen. Er blijkt brede steun te zijn voor de Stichting Behoud van het SKB vanuit de gemeente en het bedrijfsleven, de bevolking, de medewerkers van het SKB. Inhoudelijke steun door drie Tweede Kamerleden van SP, CDA en VVD. De SP komt met Kamervragen.
• Burgerinitiatief Gezond Oost-Gelderland toont zich voorstander van doorzetten van de fusie en is voorstander van het afwachten van de Regiovisie. Het burgerinitiatief beschouwt een defusie als een heilloze weg.
• Het vertrouwen in de Raad van Toezicht is opgezegd door: Stichting Behoud SKB, Afvaardiging medische staf van het SKB, Bestuur Huisartsenzorg Oost-Achterhoek, Verloskundige Kring Oost Achterhoek, Vereniging Belangenbehartiging Medewerkers SKB, Vereniging Belangenbehartiging Cliënten SKB. De laatste twee verenigingen spannen een rechtszaak aan tegen de Raad van Bestuur en eisen een eigen ondernemingsraad en een eigen cliëntenraad voor het SKB (De rechtszaak is gepland op 26 augustus)
• 28 mei: Santiz maakt bekend dat de kosten van het nieuw te bouwen ziekenhuis worden geraamd op 155 miljoen euro voor het kale gebouw zonder inventaris en bijkomende kosten. Volgens de ramingen van Stichting Behoud SKB, zal het nieuwe ziekenhuis dan 300 miljoen euro gaan kosten.

Op dit moment wordt er vanuit drie invalshoeken aan gewerkt om uit de impasse te komen:

De Verkenner
De minister van volksgezondheid heeft in overleg met de zorgverzekeraars en de regioburgemeesters in de Achterhoek besloten om Marcel Daniëls als ‘Verkenner’ aan te stellen. De heer Daniëls is werkzaam als cardioloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch en was eerder onder andere voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) en van de Raad Kwaliteit van de FMS. De verkenner onderzoekt hoe goede, betaalbare en toegankelijke zorg voor alle 300.000 inwoners van de Achterhoek toekomstbestendig gerealiseerd kan worden. De verkenner zal zich in eerste instantie richten op het herstel van en draagvlak voor de (bestuurlijke) verhoudingen. Daarna zal de verkenner zich richten op het opstarten van een dialoog binnen de al eerder ingestelde regiogroep over goede en duurzame zorg in de Achterhoek. Deze regiogroep levert uiteindelijk een toekomstvisie die een helder beeld creëert van wat er aan duurzame ziekenhuiszorg nodig en mogelijk is in de regio Achterhoek. De verkenner zal in twee fases zijn advies uitbrengen.
Voor de eerste fase volgt er een advies uiterlijk 15 juli 2020, voor de tweede fase volgt er een advies uiterlijk 1 oktober 2020.

Inspectie Gezondheidszorg
Santiz is door de Inspectie van de Gezondheidszorg onder verscherpt toezicht gesteld. Aanleiding daarvoor is het oordeel dat er tekortkomingen zijn op het thema goed bestuur. De inspectie twijfelt op dit moment niet aan de kwaliteit van zorg, maar maakt zich zorgen om de aanhoudende bestuurscrisis en constateert, dat het vertrouwen tussen interne partijen ernstig is beschadigd.

Onderzoek naar ontvlechting van de bestuurlijke fusie
De Raad van Toezicht van Santiz heeft Jeltje Schraverus benoemd als interim voorzitter van de Raad van Bestuur. Zij zal zich richten op het aansturen van het aangekondigde ontvlechtingsonderzoek van de fusie tussen SZ en SKB. Indien dit tot een ontvlechtingsproces gaat leiden, zal zij dit gaan begeleiden. Volgens voorzitter Anne Flierman van de Raad van Toezicht, combineert zij ervaring met een sterk verbindend vermogen.