Geldersch Landschap sinds kort enige eigenaar van de Borkense Baan

Dichtgegroeide spoorbaan wordt gedeeltelijk weer open gemaakt

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – De wandelaar die vanaf de Slingeweg langs de Borkense Baan naar het Buskersbos loopt, kan de verandering gezien hebben. Het bord aan het begin is veranderd. Dit gedeelte van de oude spoorbaan is geen eigendom meer van Natuurmonumenten maar van het Geldersch Landschap. Deze natuurorganisatie is daarmee de enige eigenaar geworden van het langste natuurgebied van Winterswijk.

Spoorweg werd ruim 30 jaar geleden natuurgebied
Na een actie van de plaatselijke natuurbeschermers werd de niet meer als spoorweg gebruikte verbinding met Borken vanaf de Wamelinkweg tot aan de grens met Duitsland overgedragen aan Natuurmonumenten en het Geldersch Landschap. Dat gebeurde in 1989 en het was een cadeau van eigenaar de Nederlandse Spoorwegen (NS), die toen 150 jaar bestond. Langs het lange lint in het landschap kwamen veel bijzondere planten en dieren voor, waardoor het behoud als natuur zinvol was. Natuurmonumenten werd eigenaar van een deel tot aan de Haverkampstegge. Geldersch Landschap werd eigenaar van het resterende deel. Beide organisaties beheerden de oude spoorbaan niet op dezelfde manier. Natuurmonumenten haalde de rails en de dwarsliggers weg, het Geldersch Landschap liet die liggen. Natuurmonumenten liet de oude spoorbaan grotendeels dicht groeien, Geldersch Landschap zorgde door gericht beheer dat de spoorbaan grotendeels open bleef. Het gedeelte bij het Nonneven dichtbij de grens vormt samen met dat ven en de nieuwe natuur aan beide kanten van de spoorbaan inmiddels één natuurgebied.

In eerste instantie niet veel veranderingen
Beide natuurorganisaties hebben veel bezittingen verspreid over Winterswijk. Onlangs hebben zij een aantal van hun natuurterreinen geruild. Natuurmonumenten kreeg onder andere de graslanden, die het Geldersch Landschap naast het Wooldse veen bezat, zodat het hoogveen en aangrenzende gebieden nu door één eigenaar worden beheerd. Het Geldersch Landschap werd eigenaar van de gehele Borkense Baan. In de jaren 90 van de vorige eeuw wandelden nog regelmatig natuurliefhebbers vanaf de bebouwde kom over de spoorweg naar het Nonneven en weer terug. Dat werd onmogelijk toen gedeelten dichtgroeiden. Ronnie ter Horst, boswachter/beheerder van de beheereenheid Achterhoek van het Geldersch Landschap vertelt dat er in eerste instantie niet veel zal veranderen. “Er zal zeker wel wat onderhoud plaatsvinden in de vorm van hakhout en delen die open worden gemaakt en gehouden”, zegt hij.

Geen wandelpad over de hele lengte van de spoorbaan
“Het is zeker niet de bedoeling dat er een wandelpad ontstaat vanuit Winterswijk tot aan het Nonneven”, zegt Ter Horst. “Door bestaande paden en wegen te gebruiken zijn de contouren van de Borkense Baan in het landschap natuurlijk wel goed te volgen.” De natuurorganisatie wil de Borkense Baan als element in stand houden en daarmee de biodiversiteit in het landschap vergroten. “Een wandelpad over de hele lengte van de Borkense Baan past hier niet in, vinden wij”, zegt Ter Horst. Vanaf de Deunkmolenweg in de richting van de Meester Brouwerlaan is al een deel open gemaakt. “Dat hebben we nu twee keer met een klepelmaaier met opvangbak gemaaid. Hier staat zeer veel reuzenberenklauw en we willen dit jaar eens kijken hij hoe de plant er op reageert als hij het hele jaar door geregeld word afgemaaid”, zegt hij. “Als dit effect heeft, kunnen we dit ook op de kleinere vlekken op de baan gaan doen en zo de reuzenberenklauw op die manier te bestrijden.” Met de Japanse duizendknoop is de reuzenbereklauw een bekende invasieve exoot, die ook door de gemeente Winterswijk wordt bestreden. Deze planten die van nature niet in Nederland thuis horen kunnen enorme groeiplaatsen vormen, waar dan nauwelijks plek meer is voor inheemse wilde planten.