Vanaf een bankje

Vanaf een bankje

Bij de Binnenboomweg

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Er loopt een onzichtbare grens door het buitengebied van Winterswijk. Voor wie weet waar die op moet letten weet aan welke kant van die grens hij of zij zich bevindt. Ik zit op een bankje bij een drooggevallen plas aan de Binnenboomweg in Miste. In de verte zie ik de spoorlijn naar Aalten en de horecagelegenheid, die we al jaren kennen als Vivaldi. Ik bevind me aan de westkant van de grens.

Het is het ruilverkavelingsgebied Winterswijk-west waarin het bankje staat. De grens van dit gebied ligt vooral ten westen van de bebouwde kom van Winterswijk, maar ten noorden van het dorp loopt die langzaam richting oosten. De buurtschappen die er in liggen zijn Meddo, Huppel, Corle, Miste en een klein deel van 't Woold. Ook delen van de buurgemeenten zoals de rand van het Vragenderveen liggen in dit ruilverkavelingsgebied. De eerste plannen voor een ruilverkaveling hier dateren al uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Dat was er nog een van het ouderwetse type: de landbouw stond voorop en met natuur werd nog geen enkele rekening gehouden.

Daar was de Vogelwerkgroep, die dit jaar 45 jaar bestaat, helemaal niet gelukkig mee. Veel mensen denken dat werkgroepleden alleen elk jaar bezig zijn met het verzamelen van gegevens van broed- en trekvogels, waarvan ze dan mooie tabellen en kaartjes kunnen maken. Ze hebben echter ook graag dat hun gegevens worden gebruikt voor het uitvoeren van het juiste natuurbeheer. Een actiegroep zijn ze niet, maar als het moet komen ze wel in actie. Daarom maakten ze eind jaren 70 hun eerste rapport. Daarin ze lieten zien hoe belangrijk Winterswijk-west was voor broedvogels en dat de geplande ruilverkaveling voor grote schade zou zorgen.

Het leidde er toe dat de ruilverkaveling in zijn oorspronkelijke vorm niet doorging. Intussen veranderde bovendien de tijdgeest. Natuur kreeg een belangrijkere rol in het overheidsbeleid. In 1989 verscheen er een natuurbeleidsplan, waarin werd afgesproken dat er in ruilverkavelingen meer aandacht aan natuur besteed moest worden. De omstandigheden voor de landbouw moesten nog steeds verbeterd worden, maar er werd rekening gehouden met de aanwezig natuurwaarden. Bovendien werd er in Winterswijk-west 350 hectare natuur aangelegd.

Bij de Binnenboomweg lag aan het begin van de jaren negentig nog een intensief gebruikt weiland en een akkertje. Beide zijn inmiddels alweer zo'n 20 jaar natuurgebied. Het weilandje is afgegraven en is een grote poel geworden. Het komt niet heel vaak voor dat die helemaal droog valt, maar dat is nu toch wel het geval. Aan de vegetatie kan ik overigens zien dat de grond nog wel vochtig is. Links van me ligt Bouwmeester, een landgoedje waar de Stortelersbeek door heen stroomt. Als die de Binnenboomweg is gepasseerd, wordt die Stuwbeek genoemd en is het een rechte goot geworden. Daaraan heeft die ruilverkaveling helaas niets veranderd.

In Winterswijk-oost is pas later een ruilverkaveling uitgevoerd. In de tweede helft van de jaren 90 werd gesproken over herinrichting. Dat klinkt al iets vriendelijker. Daar zou zelfs 400 hectare nieuw bos en nieuwe natuur aangelegd worden. Dat is niet helemaal gelukt. De uitvoering ervan is ook pas geleden begonnen. De meeste kleine nieuwe natuurelementen vind je daarom in Winterswijk-west en alleen daarom weet ik altijd dat ik me daar bevind. In de verte zie ik ook nog een strook langs het spoor die herinnert aan een oud perron. Tussen Winterswijk en Aalten lagen ooit nog twee stations. De halte Misterweg lag tegenover het huidige Vivaldi. Maar dat is een verhaal voor een andere keer op ditzelfde bankje, want soms is één bezoek niet genoeg.