Lezing 'Rubbings en Rituelen'
AlgemeenAALTEN - Op donderdag 29 september, 20 uur, inloop 19.30 uur, is er in de Aaltense Musea een lezing voor donateurs van de Aaltense Synagoge en andere belangstellenden. De titel is Rubbings & Rituelen; de lezing wordt gegeven door Jenna Tas. De entree is vrij; een vrije gift na afloop wordt op prijs gesteld.
Niet alleen in Aalten, maar ook in Bredevoort hebben in het verleden Joodse families gewoond. Een aantal van hen ligt begraven op de kleine Joodse begraafplaats aan de Prins Mauritsstraat. De laatste van hen overleed in 1938. In 1996 heeft de Rotterdamse kunstenares Jenna Tas twaalf zogenaamde rubbings gemaakt, afdrukken op textiel, van de grafstenen op de Joodse begraafplaats in Bredevoort. Ze noemde haar project ‘Een korrel verloren tijd', omdat het haar bedoeling was het verleden van de Joodse gemeenschap in Bredevoort na een mensenleeftijd nog weer eens in herinnering te brengen. De grafschriften, die op de rubbings veel beter leesbaar zijn dan op de verweerde stenen, laten ontroerende beelden zien van eenvoudige mensen, zoals ze door hun nabestaanden werden geëerd.
Enkele jaren geleden heeft Jenna Tas haar doeken geschonken aan de stichting Vrienden van de Aaltense Synagoge, die ze heeft afgestaan aan de Aaltense Musea. Dit najaar, van 9 september tot en met 27 november, zijn ze te zien in het museum als onderdeel van de tentoonstelling Rubbings en Rituelen. Ze omgeven als stille getuigen tafels die gedekt zijn voor sjabbat en voor de sedermaaltijd, en maquettes van een aantal synagoges uit de grensstreek, waaronder de onlangs door Wim Hofs vervaardigde maquette van de Aaltense synagoge.
Bij dit artikel een afbeelding van één van de doeken die Jenna Tas maakte van de grafsteen van Sara van Gelder-Sander. Zij overleed in Bredevoort op 25 september 1938 op de leeftijd van 89 jaar. Zij overleed vijf maanden na haar broer Levi Sander. Zij was de laatste Jood in Bredevoort. De Hebreeuwse tekst op de grafsteen is: Hier is geborgen; Sara dochter van Naftali; die geboren is uit Beile; zij stierf op de dag voor Rosh Hashana (1) 5699; T.N.Ts.B.H.
