Kunst van Ger Heesen en Riek van der Lichte in de Jacobskerk

WINTERSWIJK - In de Jacobskerk is tot 4 november werk te zien van het kunstenaarsechtpaar Ger Heesen (Winterswijk, 1924 – Winterswijk, 2011) en Riek van der Lichte (Amsterdam, 1908 – Winterswijk, 2001) inde expositie WOOLD. Ger studeerde aan de kunstacademie in Arnhem en Riek voltooide haar opleiding aan het Rijksinstituut tot Tekenleraren in Amsterdam. Voor de expositie is werk gekozen uit de collectie van het echtpaar Dick en Janny te Winkel, wonend in Winterswijk. 

Door Astrid Dekkers 

Dick Te Winkel: “Ger Heesen was mijn oom, hij was een broer van mijn moeder. In de oorlog zat Ger Heesen ondergedoken in het Woold bij mijn ouders.” Tijdens de onderduik ontmoette Ger Riek van der Lichte, die vanuit Amsterdam naar de Achterhoek was getrokken. Samen schilderden en tekenden ze het landschap. Ze kregen een relatie en in 1950 trouwden ze. Het echtpaar ging in Amsterdam wonen. Dick Te Winkel, geboren in 1945, kan zich goed herinneren dat hij er als kind mocht logeren. “Winterswijk kwam je in hartje Amsterdam. Mijn oom en tante woonden in de voormalige Jodenbuurt. De logeerpartijen maakten diepe indruk op me. De stad, de buurt, de kunst.”
In de huidige woning van het echtpaar Te Winkel getuigen vele werken van het leven in Amsterdam. Stadsgezichten met grachten, de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein. Ook hangen er een aantal indrukwekkende krijt- en houtskooltekeningen die Ger Heesen maakte van de watersnoodramp. Hij reisde toen naar het rampgebied om vast te leggen wat er gebeurd was. In Amsterdam werden Ger en Riek lid van de kunstenaarsgroep ‘De Onafhankelijken’ (opgericht in 1912) die er in de jaren twintig al voor zorgde dat het Nederlandse publiek kon kennismaken met Picasso, Matisse en Kandinsky. Tot op de dag van vandaag bestaat deze kunstenaarsgroep. In de jaren ‘60 keerden Ger en Riek terug naar Winterswijk waar ze de omgeving in vele werken vastlegden. Naast vrij werk gaven ze ook les en maakten werk in opdracht, zoals vele mozaïeken voor in de openbare ruimte.

In de loop van hun leven legden Dick en Janny Te Winkel een kleine kunstcollectie aan, waaronder een aanzienlijk aantal werken van Ger en Riek. Bezoekers die een paar jaar geleden in de woning in de Gasthuisstraat kwamen waanden zich in een klein museum. In het huis sierden bijna 100 kunstwerken de muren. Tekeningen en schilderijen met Winterswijkse boerderijen, landschappen, bomen, portretten. Bijzonder opvallend waren ook de tekeningen die gedateerd waren in de oorlog en dus gemaakt werden tijdens de onderduikperiode in het Woold.

In de expositie in de Jacobskerk is een keuze gemaakt uit deze collectie waarop de houtzagerij in het Woold en de wereld eromheen centraal staan. De olieverfschilderijen, aquarellen en pentekeningen van Ger Heesen en Riek van der Lichte geven een inkijkje in de vroegere wereld van de houthandel. Dick Te Winkel licht toe: “Het toont het landschap waar ik opgroeide. Mijn vader had een houtzagerij in het Woold vlakbij de Duitse grens. Deze plek en de omgeving is zowel door Ger als door Riek vaak vastgelegd in hun kunst. Ik zie de expositie ook als een eerbetoon aan mijn vader. Een eerbetoon op een plek die veel betekende voor mijn vader, de Jacobskerk. Mijn vader was er Kerkenraadslid en zijn geloof was heel belangrijk voor hem en zijn familie. Mijn vader stierf al jong, ik was nog maar 9 jaar. Toen verhuisden mijn moeder, mijn broer en ik naar het dorp. Dat was een heel andere wereld dan het Woold. Helaas ging de houtzagerij na de dood van mijn vader failliet. De mede-firmant kon het bedrijf niet draaiende houden. Alles was weg. Op de kunstwerken zie je deze verdwenen wereld. De houtzagerij, het bos, de mannen aan het werk. Mijn vader ging naar de boeren en grondbezitters om te vragen of er nog hout te koop was. De bomen die verkocht werden, werden gemarkeerd met een speciaal mes, een ritsmes. De bomen werden gekapt en door paarden versleept. Met behulp van een speciale kar, een zogenaamde ‘Malle Jan’ werden de stammen voortgetrokken. De stammen lagen achter de houtzagerij opgeslagen. Vanaf daar konden ze met een lorrie via een kleine spoorrail vervoerd worden de houtzagerij in.’

Werken uit particuliere kunstcollecties zijn niet altijd te bewonderen en de expositie biedt daarom een unieke buitenkans om deze 24 werken te zien. De expositie WOOLD toont een stuk geschiedenis van de Achterhoek, maar ook de universele schoonheid van een landschap of een boom.

De expositie Woold is te zien in de Jacobskerk tot en met 4 november. Na 4 november zijn de werken ook te zien maar dan alleen op de zaterdagen van 12.00 tot 16.00 uur. Openingstijden: di: 14.00-16.00, wo: 14.00-16.00, do: 14.00-16.00, vrij: 14.00-16.00, za: 12.00-16.00
De getoonde werken zijn niet te koop.