Oceaanbeschermer en onderwaterfotograaf gast op Gerrit Komrij College

WINTERSWIJK - Dos Winkel is oprichter van de Sea First Foundation, een stichting die als motto 'educate to protect' heeft: voorlichten om te beschermen. Sea First is ontstaan doordat Winkel tijdens duiksessies over de hele wereld, hij maakte meer dan 4500 duiken, constateerde dat de toestand van de oceanen in hoog tempo verslechterde. Afgelopen dinsdag 14 januari gaf Winkel een presentatie op het Gerrit Komrij College.

Door Sander Damen

Een indrukwekkend betoog over hoe slecht het met de oceanen en haar bewoners gaat, wat Sea First en anderen daar aan proberen te doen en wat de relatie is tussen de intensieve veehouderij en de toestand van de oceanen. Maar ook over plankton, plastic gemaakt van maïs, ontbossing, gif in de zee, methaan, CO2, stamcelvlees en meer. Met een hoopvol slot...

Winkel is van oorsprong fysiotherapeut en docent orthopedische geneeskunde. In zijn vakgebied is hij een autoriteit. Hij schreef meerdere boeken en reisde de wereld rond om lessen te geven en bij 'probleempatiënten' naar een diagnose te zoeken. Ook werden meerdere documentaires over hem en zijn vrouw Bertie gemaakt.

Onderwaterfotograaf
Zijn grote passie is duiken. Hij bracht meer dan vijfduizend uur van zijn leven onder water door (4500 duiken). Hij ontwikkelde zich in de loop der tijd van hobbyfotograaf tot professioneel onderwaterfotograaf. In de loop der jaren constateerde Winkel dat de toestand van de oceanen in een hoog tempo verslechterde. Dat greep hem aan. "In 2009 besloot ik er iets aan te doen", vertelt hij, "Ik verkocht mijn praktijken en academie en richtte de Sea First Foundation op." Inmiddels is Winkel met zijn Sea First Foundation een belangrijke gesprekspartner voor diverse overheden en de Europese Unie.
"Juist daarom vinden we het belangrijk dat we 'evidence based' werken," zegt hij hierover. "Wat we zeggen moet wetenschappelijk bewezen zijn."

Haaienvinnen
Het publiek van de anderhalfuur durende bijeenkomst bestond uit leerlingen van havo5 en vwo5, hun biologiedocenten en biologiedocenten van collegaschool Schaersvoorde. Zij kregen in een hoog tempo veel informatie. Heel veel informatie... Over de grote sterfte van haaien omdat hun vinnen voor soep gebruikt worden, zeepaardjes die vermalen worden om er medicijnen van te maken, die bewezen niet werken. Over koraal dat in hoog tempo verdwijnt, dat er honderdduizenden giftige stoffen in de oceaan (en dus ook in vis) zitten, hoe plastic de leefbaarheid van de oceaan in gevaar brengt, hoe China over tien jaar grote stappen op het gebied van duurzaamheid heeft gemaakt, hoe belangrijk plankton is voor de zuurstofproductie, waarom CO2 goed is maar te veel CO2 slecht en waarom methaan veel slechter is voor de planeet en de zee. En hoe dat dan weer samenhangt met de vleesindustrie en de ontbossing.
Dat laatste is volgens Winkel nog te weinig bekend. "We zijn met 7,8 miljard mensen, maar slachten 76 miljard landbouwdieren per jaar. Al die dieren moeten eten. Om maïs en soja voor vee te verbouwen worden bomen in het tropisch regenwoud gekapt. Dat betekent dat er minder bomen zijn om CO2 op te nemen en zuurstof te produceren. Daarom komt nu 50% van onze zuurstof van fytoplankton in de zee, maar dat raakt nu in de stress omdat er te veel CO2 aangeboden wordt omdat er minder bomen zijn. Hierdoor verzuurt de oceaan."

Stamceltechnologie
"Minder, liefst geen vlees of vis eten, is het beste wat je voor de zee kan doen", aldus Winkel: "Dan kan de natuur weer teruggebracht worden op de plekken waar de bomen gekapt zijn en komen er weer meer bomen en planten die CO2 opnemen en zuurstof produceren. Zo kan een einde komen aan de verzuring en de opwarming van de oceaan. Die trend is al gaande. Veganisme is in opkomst en een op de drie mensen is flexitariër. Wie niet zonder vlees kan, kan binnen enkele jaren vlees eten dat gemaakt is met behulp van stamceltechnologie. Daar kunnen straks biefstukken, maar ook ei, melk en kaas mee gemaakt worden. Er is al een bedrijf in Amerika dat met stamceltechnologie blauwvintonijn maakt. Stamceltechnologie heeft de toekomst."

Eigen mening vormen
Het Gerrit Komrij College heeft Winkel uitgenodigd om leerlingen te helpen zelf een eigen mening te vormen over de klimaatdiscussie. Na afloop van de presentatie was er een mogelijkheid tot discussie. Daar werd weinig gebruik van gemaakt. In de lessen biologie zal in de komende weken over het thema gesproken worden. Na de bijeenkomst in de theaterzaal volgde nog een scholingsbijeenkomst voor de betrokken docenten met Winkel. "Als docenten moeten we leerlingen handvatten aanreiken waarmee ze zelf een eigen mening kunnen vormen", aldus docente biologe Annemarieke Takken. "Kennis is hierbij de basis."