Vanaf een bankje

In het Grote veld

Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Het bankje dat ik deze week heb uitgekozen bevindt zich bijna op het hoogste punt in de omgeving. Vaak zijn de hoogteverschillen in het buitengebied niet zo groot. Maar bij de bankjes bij de kruising van de Veldhorstweg met de Vreehorstweg zijn die duidelijker zichtbaar. Achter me daalt de Vreehorstweg behoorlijk richting het dal van de Boven-Slinge. Voor een fietser is dat goed merkbaar, want diens snelheid neemt zonder inspanning flink toe. Het hoogteverschil hier is dertien meter.

Het Grote veld, waar ik me bevind, was honderd jaar geleden nog een groot heideveld, dat vanaf Corle tot aan de Bekendelle in 't Woold liep. Tussen de heide was al wel veel opslag van bomen en struiken te zien. Van de heide is hier niets meer over. Alleen aan de rand van de Bekendelle is op de plek waar enkele jaren geleden bomen zijn gekapt weer heide te zien. In die tijd heette de onverharde weg waar ik ben nog Grote Veldweg. Inmiddels is het Veldhorstweg geworden.

Er bevinden zich hier twee bankjes naast elkaar. Dat zie je op een enkele plek meer in het buitengebied, maar het waarom is mij niet geheel duidelijk. Ik heb het proberen na te vragen bij de gemeente, maar de ambtenaren die betrokken waren bij het plaatsen van al die bankjes meer dan tien jaar geleden werken er niet meer. De huidige verantwoordelijkheden weten alleen dat de bankjes er zijn en dat de prullenbakken er zo nu en dan leeggehaald moeten worden. Toch was er een suggestie. Misschien waren er twee bankjes geplaatst op plekken waar meer fietsers en wandelaars voorbij kwamen.

Het is wel een markante plek, want je hebt er een goed uitzicht. Nog aardiger zou het zijn geweest, als de twee bankjes de bankzitter niet allebei dezelfde richting hadden doen uitkijken, want het uitzicht richting Boven-Slinge is het mooist. Nu kijk ik in de richting van camping Vreehorst, maar ook naar het bos in de verte, waarachter zich de kleigroeve de Vlijt bevindt. Wat hier ook opvalt is dat tussen de Vreehorstweg en de Misterweg nauwelijks bebouwing aanwezig is. Dit gedeelte van het Grote veld heeft de kenmerkende openheid behouden.

Het gebied voor me wordt het kleiplateau van het Grote veld genoemd. De bankjes staan op een terrasrand, want het lagere gebied achter me is een dal dat in de derde ijstijd, die tot halverwege Nederland reikte, is ontstaan. De terrasrand kun je de ook de oostelijke oever noemen van de smeltwatergeul die van noord naar zuid loopt. Die geul is later weer opgevuld met zand en andere afzettingen, maar op vele plekken in het buitengebied is die in het landschap goed zichtbaar. De klei in de groeve is afkomstig uit de geologische periode het oligoceen. Het keileem en het grindhoudende dekzand is op het plateau afgezet tijdens die derde ijstijd.

De meeste voorbijgangers zullen hier geen weet hebben van de geologische eigenaardigheden van deze plek. Dat is jammer. Maar hoe moeten we ze er op wijzen? Je kunt natuurlijk informatiebordjes plaatsen bij een bankje, maar de tijd van de borden in het buitengebied lijkt me voorbij. Het kan moderner. Breng een QR-code aan op de prullenbak of het bankje en als je die scant met je mobiele telefoon krijg je informatie. Maar het leukst is misschien wel een mooi boekje, waarin voor elk bankje kort wordt verteld wat er te zien is. Wie overigens eens langs alle geologische eigenaardigheden wil fietsen en daarover geïnformeerd wil worden, kan al bij de VVV terecht. Daar zijn twee routes van de KNNV Oost-Achterhoek over geologie en landschap beschikbaar.