Vanaf een bankje

Vanaf een bankje

Bij de Whemerbeek

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – De aanhoudende droogte zorgt ervoor dat er minder water door de Winterswijkse beken stroomt. Dat is op vele plekken goed te zien. Brede beken worden smaller, smalle beken staan hier en daar al droog. Dat geldt niet voor de Whemerbeek. Ik zit er tegenover op een bankje in de verkwikkende schaduw van het bosje dat bij de Berkhof ligt. Ook de plas daar staat nog niet droog, maar heeft wel een heel brede oeverzone gekregen.
Dat er door de toch niet zo brede Whemerbeek nog water stroomt wordt veroorzaakt doordat de beek hier in een kwelzone ligt. Kwel is water dat uit de ondergrond opwelt of – borrelt. Meestal gaat het daarbij om grondwater, dat zelfs van heel diep kan komen. Er zijn bepaalde plantensoorten die alleen op plekken groeien waar kwel aanwezig is. Zo'n soort is bosbies, met lange grasachtige bladeren en pluimen met bruine aartjes. Op de Scholtenbrug, in het Willinkplantsoen en tussen de Lange Brug en de Burgemeester van Nispenstraat, overal groeit veel bosbies langs de beek. Door deze permanente vochtaanvoer blijft de vegetatie in de nabijheid van de beek frisgroen. Iets verderop waar de grond droger is zie je echter hier ook veel planten geel kleuren.
De omgeving van dit bankje is de laatste 30 jaar sterk veranderd. Toen ik hier in de jaren tachtig met de hond wandelde kon ik alleen over het maaipad langs de Whemerbeek wandelen. De plas bij de Berkhof was er nog niet en het bosje was veel groter. Dat liep tot aan de beek en als ik het voor de geest probeer te halen zie ik veel hoge populieren. Na het bosje kwamen de weilanden met de grote zomereik, die er nog steeds staat. Van dat fietspad dat tussen de beek en bosje en weilanden ligt is heel lang sprake geweest, voordat het uiteindelijk werd aangelegd. Toen ik in de jaren negentig in de gemeenteraad zat vroeg Hans van Lith van Progressief Winterswijk minstens één keer per jaar wanneer dat fietspad eindelijk aangelegd zou worden. "Binnenkort", zei de verantwoordelijk wethouder dan altijd.
Intussen is het fietspad er denk ik al weer ruim een jaar of tien. Maar er is in de buurt van dit bankje meer gebeurd. De loop van de Whemerbeek is verlegd, waardoor er tussen de huizen aan de achterkant van de Ravenhorsterweg en de nieuwe loop ruimte is geschapen voor natuurontwikkeling. Er is een poel aangelegd met moerasvegetatie en elzen. Tussen beek en poel loopt een smal paadje, waar veel verschillende planten zijn te zien, waaronder de gevlekte orchis en de in Winterswijk zeldzame grote tijm. Voor avontuurlijk ingestelde jonge en oudere kinderen zijn er stapstenen in de bedding aangebracht, waardoor je met droge voeten de beek over kunt steken. De hond snapt echter niet zo goed hoe dat werkt, waardoor ik die dan bij het oversteken van de beek mag dragen.
Het natuurgebiedje tegenover het bankje is een aanwinst gebleken, waar waterhoentjes en meerkoeten succesvol broeden en waar regelmatig een blauwe reiger stokstijf stil in het water staat. Langs de Whemerbeek heeft de gemeente op meer plekken voor nieuwe natuur gezorgd. Als je wilt is er ook in de bebouwde kom veel mogelijk. Daardoor is dit gedeelte van de Whemerbeek een van de bloemrijkste plekken geworden in het dorp. Daardoor zie je er veel dagvlinders, libellen als de weidebeekjuffer en vele andere insecten. Gemeente, ga vooral door met het aanleggen van deze kleine stukjes natuur in het dorp, zodat als er even geen tijd is om naar een van die prachtige natuurgebieden in het buitengebied te gaan, er genoten kan worden van natuur op loopafstand in de eigen woonomgeving. Ik weet in ieder geval dat ik hier bij de Whemerbeek nog vaak zal komen.