IJzeren Rijn
In eene van de bekendste weakbla hier in uns land ston un heel verhaal ovver de IJzeren Rijn. Zo neumt ze de spoorbaane dee löp van Antwerpen Duutsland in.
Ut is bedoeld umme ut transport van de haven van Antwerpen nao Duutsland te versnellen. Daor kon Nederland ok nog wal gebroek van maken, schreef ut blad, want ut hele artikel ging natuurlijk over de ni'je Betuwe-lijn.
Want ut gekke is, dee ijzeren Rijn löp van België deur un stukke Braobant en dwars deur Limburg. Dat gaf nog problemen in den eersten wereldoorlog want Duutsland wol gebroek maken van dee lijn veur ear transport nao ut front in België. Nederland dat neutraal wol blieven was daor natuurlijk furieus teggen maor ut worden toch maor oogluikend too e'staone. Ze wazzen völs te bange dat Duutsland dan Limburg zol bezetten en dat op dee manneere Nederland toch in'n oorlog worden betrokken. Zo zaggen de Limburgers en Braobenders dee treinen met waopens röstig deur uns land gaon en op de terugweg brachten ze doezenden gewonden wear met. Ut genk stiekum, gin mense praoten der ovver. Ins is der nog ne grote ontploffing e'west op de lijne umdat ne wagon met munitie ontploffen. Gelukkig was ut net ovver de grenze en Nederland dee net of zien nözze bloo'n.
In 'n Tweeden Wereldoorlog maakten de Duutsers der natuurlijk ok volop gebroek van. Dat hef nog tot'n groot drama e'leid. Met den groten terugtocht van de Duutsers oet Frankriek in't begin van september 1944 gengen ok treinen vol militair materieel ovver dizze IJzeren Rijn. En soldaoten natuurlijk. Ton kreeg de ondergrondse opdracht de lijne onklaor te maken. Dat dee'n ze en den earsten trein dee der ovver kwam ontspoorden. Compleet met honderden SS-ers. Dee streupten onmiddellijk de hele streeke af op zeuk nao de daoders. Deur verraod velen dee de Duutsers in de hande. Veere worden onmiddellijk ge-executeerden twee worden earste nog met e'nomm'ne nao ne andere plaatse waor ze met banjonetsteaken af e'maket worden.
Dee veer ge-executeerden wazzen jongens daor oet de buurte. De twee dee gewoon af e'maakt worden wazzen ne marechausee oet Rotterdam en ne douaneman oet.....Wenterswiek. Zee hadden altied dienst e'daone an de grenze en de ondergrondse völle holpene met ut ovver de grenze brengen van geallieerde piloten of andere vluchtelingen.
In ut dörpken waor ut gebeurt is ligt de zes jonges achter de karke begraven. Op un apart pleksken midden in een plantsoen. Een klein, maor mooi gedenkteken steet der bi'j.
Later bunter nog straoten e'neumt nao dee jonges. Zo lig der in Braobant an de Belgische grenze un dörpken met ne straote met den naame van ne Wentersen jonge.
I'j zollen natuurlijk verwachten dat ok in Wenterswiek op één of andere manneere dizzen jonge en met hem de andere jonges dee in ut verzet bunt ummekomm'ne herdacht en ge-eerd bunt. Maor niks heur!! Politici die misschien nooit de möite nommen e'heb umme is nao Wenterswiek te kommen bunt e'eerd met ne straotnaame. Waorbi'j nog secuur op e'let is of iedere parti'je wal good an ear trekken kwam. Maor umme noo ok is ne straote te neume nao jongens dee in'n oorlog ear leaven heb e'gevvene in ut verzet, daor is nooit wat op e'daone. Volgens mi'j is der nooit an e'dach zelfs..... Wee kent de namen nog? Beernink, Brittijn, Henk Baarchers, Wim Koenen, Kees Kappers, Jan Jansen, Eppo Kuipers. Gelukkig Mevr. Kuipers-Rietberg hef ear monument en ne straotnaame. Maor dee jonges?
Och, lauwe der maor neet ovver praoten.....of doow ut toch is ne keere? Noo kan ut nog!
(De tekst is geschreven ver voor het tot stond komen van het Monument 2020, waarop diverse namen vermeld zijn. (red))