Geschiedenis
Der wordt nogal is e'klaagd dat de jeugd gin genog geschiedenis krieget op schoole. Dat was nao anleiding van het feit dat ne jonge verteld had dat Jesus ne zónne zo, e'west wezzen van Hitler.
Maor dan wi'j. I'j könt iedereene van mien'n leaftied vraogen wat der in 1600 gebeurden, dan schreeuwt ze alle: Slag bij Nieuwpoort. Ok de völle Surinomers dee noo in Nederland bunt wet der alles van. Daor zatten zeerovers dee ut op de Hollandse scheepe veurzeene hadden dus ton worden ut tied dat dee leu daor is leike zat worden. En zo weete wi'j alles van'n tachtigjörigen oorlog. Bi'j Alkmaar begon de victorie. Op l April verloor Alva z'n Bri(e)l. Slag bi'j Heiligerlee. Ut beleg van Leiden waorbi'j de bevolking haoste verhongern en Oudewater worden oet e'maord. Eene verstoppen zich onder ne brugge en zodoonde kon en later vertellen wat der was gebeurd. Tenslotte in 1648 Vrede van Munster. Dat wet ok iedereene. Maor waorumme noo in Munster? Jo, dat had iets te maken met den dartigjörrigen oorlog maor dat was wieters van gin belang en worden der neet ovver e'praot.
Dat der in Stadtlohn notabene nog gin 15 kilometer hier van dan ok ne groten slag is e'west in 1623 heb ze' uns nooit verteld.
Wi'j kregen alteene maor geschiedenislesse ovver ut westen van ut land. Iets hier oet de streeke was van gin belang. At unze hobby-ist en der zich neet zo drok ovver e'maket hadden haw'der niks van e'wettene.
Ja, Bredevoort en Grolle kwam wal ter sprake , daor zatten nog luk Spanjaarden dee un gevaor konnen wezzen veur 't Westen van Nederland dörme mosten dee weg. De geschiedenis most toch eigenlijk gaon ovver de leu dee hier wonnen. Wat veur ellende maken dee met, met dee vrömde soldaoten.
Ok al was der gin oorlog zo noo en dan geng de bezetting van Bredevoort en Grolle maor's boer op umme ear salaris luk an te vullen, 'n Scholte van Raotum haalt ze in 1575 midden in 'n nacht oet bedde, bint um vaste en nömpt um met. Zee stopt um in ne schuure tussen Borken en Wezel. 'n Ander dag krig de scholtinne al bericht dat ze'n Scholte wal wear kan kriegen at ze maor effen doezend daalder betaalt. Zukke frats'n halen ze wal is vaker oet. Zo bunt ze ok bi'j Damkot en ten Haken e'west en bi'j Tenkink en Kortbeek in Aalten. Zee hebt ut ok e'probeart bi'j Pleakenpol maor dat mislukten want zee kregen de samenzweerders te pakken en via de pijnbank (dat zal ok wal neet zo leuk e'west wezzen) wisten ze ut te veurkommen.
Maor dan gaot de verhalen nog maor alleene ovver de grote boern, dee natuurlijk deur eare grote huuze in de gaten Iepen, maor hoo zol ut de kleine boern e'gaone hebben dee der tussen wonnen. At de soldaoten van Bredevoort nao Grolle trekket mot de leu in Corle der an geleuven. Zee ranselt de boern af, valt de vrouwleu lastig, nemp ut vee met en gapt alles wat los en vaste zit. Dat wordt te gek natuurlijk en de Corlse boern verweard zich duftu en brengt dee kearls oetendelijk gevankelijk nao Bredevoort.
Scholte Hi'jink geet ut ok neet bi'jzunder. Earste nammen ze um gevangen en zee leten um neet eerder los as tonne 650 daalders had betaald. Dan komt der andern dee haalt um al ut vee oet'n stal. Vervolgens bunt der un stel dee um alles met nemt watte nog hef an rogge en hooi. Dan gaot ziene vrouwe en kindere dood an de pest. Hee neumt zich teggenovver de pandvrouwe in Bredevoort een troosteloos mens.
I'j hooft ow dus neet af te vraogen of dat toendertied ne mooie tied was. Maar vrogger vertellen ze der neet völle van op schoole. Ut was maor gebeurt in ut Woold, in Corle of in Stadtlohn of in Raotum. Nea, de Slag bij Nieuwpoort was völle belangrieker.