Vluchtelingen
Wi'j wont in Weners dichte an de grenze. Altied hewwe hier met vluchtelingen te maken had. Vandaar ok misschien wal dawwe der uns meer bi'j betrokken veult dan in andere streken van uns land. In 1817 krig hier de gemeente al ne waarschuwing van de regering oet Den Haag dat der honderden leu oet Oostenriek en Beieren onderweg bunt en hoogstwaarschienlijk hier langs zölt kommen. Zee bunt onderweg nao Rotterdam waor ze zich inschepen wilt umme naor Amerika te gaone. Zee hadden moeilijkheden e'kreggene in Oostenriek deur ear geleuf. Maor ton al dachten ze. Oh vrömden daor koj narigheid met kriegen. Ok ton al. Later rondumme 1848 bunt der in Europa ok grote moeilijkheden dee ok de neudige vluchtelingen met brengt. Later in Pruussen hef Bismarck heisa met Jezuieten dee ok probeert naor Holland te kommen. In Vardingholt steet nog een gebedshuusken. Ne Jezuiet dee vluchten wol nao Harreveld löt zich midden in ut veld op de kneene zakken en vrög hölpe en beloft dat op dee stea un bidhuusken zal looten zetten atte veilig de grenze ovverkump. Dat heffe red en noo nog steet dat bidhuusken daor midden in ut land. En altied brend der nog un keersken. Den Earsten Wereldoorlog brech nogal vluchtelingen met kriegsgevangenen die Duutsland probeart te ontvluchten. Ik heb foto's van Franse en ok Russische vluchtelingen dee bi'j uns deur de buurte kwammen. In 1918, nao den waopenstilstand zet de Duutsers de poorten van de gevangenkampen gewoon los en zee wiest de jongens de weg nao ut Steinreiche Holland. Dan wordt heel Wenterswiek ovverspeuld deur honderden jonges. Dee wordt op e'vongene en kriegt verzorging in alle zalen dee Wenterswiek hef.
Bakkers bakt dan hele nachte deur urn ze maor an eaten te helpen. Later komt oet buutsland leu deewe noo Economische vluchtelingen zotlen neumen. In Duutsland is ut verschrikkelijk slecht en heupe Duutsers probeert hier wark te kriegen. Ok Wenters wordt ovverspeuld deur zuk volk. Denk maor's an dee honderden Duutse meiden dee in Holland kwammen. De meesten bunt noo doodmmaor daor bunter volle van hier e'blevvene. In de dartiger jaorn komt de politieke vluchtelingen. Leu dee ut neet eens wazzen met ut Hitler regiem en zodoonde vervolgt wordt. Maor dee linkse rooie rakkers wollen ze in Holland ok neet geerne hebben. Zee wordt deur Wenterswiekers e'holpene en zelfs in veewagens tussen ne lading schöope gaot ze soms op 't Westen an. Dan komt later de Jödden. Daor köwwe lange verhalen ovver hollen. Ik kan mi'j nog herinnern datter ne man bi'j uns in de kökkene verschrikkelijk zat te huulen. Ik was der helemaal onderstebovven van. Groote kearls dee huulen toch neet. Wist ik wat der loos was. Maor Holland zat ok neet op dee leu te wachten, hier wazzen dan al warklozen zat. Maor toch bunter ok in Wenters nog wal völle blevvene. At in 1939 de Joodse gemeenschap ear jubileum viert sprek eene van de gevluchte Jödden un speciaal dankwoord oet veur de hölpe dee ze hier ondervonden heb. En in'n oorlog, ok Jödden, maor ok völle Franse kriegsgevangenen en leu dee ut wark in Duutsland ontvlucht wazzen en geerne nao hoes en dan onderduiken wollen. Zelfs Duutsers dee deserteerd wazzen, wazzen welkom bi'j de boern an dizze kante van de grenze, ut wazzen eare naoberjonges. Zo genk ut deur, ok nao'n oorlog, ben lesten was ne Pool dee kriegsgevangen was e'west in Siberië, vandaor nao Perzie was e'vlucht. Ton zich on e'slottene bi'j de Engelsen. Via Normandië en België hadde Holland helpen bevrijden. Later mogge zich toch in Nederland vestigen. Hee's fotograaf e'wordene in Hengelo...
Veur un tiental jaorn terugge kwammen zelfs Tamils bi'j uns langs de baane. En altied stonnen de Jeu hier klaor umme dizze mensen te helpen, al moch ut vaake neet van de regering. Toch zaggen de meeste grensbewoners hier toch dat ut mensen wazzen dee e'holpene mosten worden en wat ze dan ok deden. Lauwe bli'j wezzen dat al dee leu nao Holland hen wollen en neet net andersumme. Stel ow veur dawwe met mekare in 'n asielzoekerscentrum zatten argens in 't Midden-Oosten of Afrika.
Ik wil der allemaole maor met zeggen dat Wenters ne naame hooge hef te hollen wat vluchtelingenhulp betrof. En dat is natuurlijk ok de bedoeling van dizzen aovend, lauwe in al dee vluchtelingen mensen zeen dee hölpe neudig heb. Ik zea al, ut is al eeuwen zo e'west en altied stonden de leu hier klaor. Lauwe daor noo met te gange blieven. I'j weet ut 't is noo nog net zo good neudig as deur de jaorn deur!!