Financier met lef gezocht
Hoera voor Burgerboerderij De Patrijs in Vorden: het is ze gelukt om 500.000 euro binnen te halen via een crowdfunding. Dit bedrag is nodig om een lening van de bank te krijgen om de boerderij over te nemen. Feest dus. Maar is dit eigenlijk wel een feestje waard?
Na jaren lesgeven en anderen adviseren, willen Joanne en Johannes zelf het verschil maken: een gangbaar melkveebedrijf wordt een gemengde, ecologische, natuur-inclusieve boerderij. En zoals ik Joanne hoor uitleggen in de podcast Groene doeners van Marieke van Driel betekent dit, dat er naast de koeien ook kippen en varkens komen en er zelf groente en fruit wordt geteeld (gemengd bedrijf). Dat ze voedsel willen produceren om op een manier die volhoudbaar is voor de aarde (ecologisch); je gebruikt bijvoorbeeld niet meer grondstoffen dan je nodig hebt, je zorgt ervoor dat je niet teveel mest produceert en je gaat goed om met mens en dier. En daarbij nemen zij de hele omgeving mee in de plannen (natuur-inclusief). Je hebt de natuur nodig: je maakt gebruik van natuurlijke vijanden van plaagdieren en je maakt ruimte voor alle flora en fauna die in het landschap horen, zoals de patrijs. Deze heeft bijvoorbeeld insecten nodig en ruige akkerranden en hagen waar hij kan schuilen.
Joanne en Johannes gaan dit, samen met melkveehouder Erik en kaasmaker Saskia, doen op de boerderij die nu nog van de ooms van Johannes is. En om deze boerderij te kunnen overnemen is een flink bedrag nodig. Naast eigen geld, is daar een lening van de bank voor nodig. Een lening krijg je als er een goed bedrijfsplan onder ligt. Maar dat is voor geldverstrekkers niet voldoende. Zij willen ook de zekerheid dat het geld terugkomt. En dan is het het makkelijkst als je iets doet wat ze kennen. En daar begon het te knellen.
Bij elke verandering die we teweeg willen brengen, moeten we het anders gaan doen, dan we het tot nu toe deden. Of zoals Einstein het ooit zei: ‘Problemen kunnen niet opgelost worden op hetzelfde niveau van denken waarop ze zijn gemaakt.’ Maar als we iets anders willen gaan doen, kunnen we niet van tevoren bewijzen dat het werkt. En er zijn nog geen voorbeelden op grote schaal die laten zien dat dit een haalbare manier is. We hebben moed nodig en vertrouwen. Zoals Joanne en Johannes in overvloed hebben. De bank wilde wel meedenken. Maar voor zij overgaan tot een lening is er meer nodig: Burgerboerderij de Patrijs moest 500.000 euro ergens anders vandaan halen. En dus begonnen zij een crowdfunding. Zij boden 500 deelcertificaten van 1000 euro per stuk aan. Zo word je mede-eigenaar van de coöperatie. Zondag kwam het verlossende woord: gehaald! Feest dus!
En toch twijfel ik of dit een feest is. Ja, voor De Patrijs en haar deelgenoten is het feest. Maar is dit ook een feest voor ons als samenleving? Wat als we bij elke vernieuwing op deze manier draagvlak en vertrouwen moeten aantonen? Wat als duurzame initiatieven die echt anders zijn steeds ‘de boer op' moeten om geld bij elkaar te rapen? Dan hebben we allemaal mensen zoals Joanne en Johannes nodig, die het lef en de energie hebben om dit te doen náást het werk. En ik vraag me af of er wel genoeg van deze mensen zijn.