Het bankje nabij de brandkolk. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Het bankje nabij de brandkolk. Foto: Bernhard Harfsterkamp

Op een zetel bij een brandkolk

Overal in het buitengebied zie je paadjes waar je in kunt lopen zonder dat je weet waar je terecht komt. Vaak gaat het pad een van de vele kleinere en grote bossen in. Soms word je dan verrast, zoals op het landgoed Gosselink in ’t Woold. Het bos opent zich en opeens kijk ik uit over een poel midden in het bos.

Dat er een bankje staat is de volgende verrassing. Was ik er eerder geweest? Jawel, maar het bankje herinnerde ik mijn niet. Gelukkig zijn e lezers die mij zo nu en dan op een bankje wijzen. Daardoor keerde ik terug naar dit beschutte plekje en zag ik dat het niet zomaar een bankje is. Het is door de vorm een zetel. Deze poel is meer dan zomaar een poel. Van oorsprong is het een brandkolk. Die werd in bosgebieden aangelegd, zodat er voldoende bluswater zou zijn in het geval van een bosbrand.

Of de brandweer deze kolk nog zal gebruiken bij zo’n brand weet ik niet. Bij mijn weten zijn er nooit branden in het recente verleden in deze omgeving geweest. Bovendien vraag ik me af of hier midden in een hete zomer, wanneer de kans op een bosbrand het grootst is, nog veel water in zal staan. Voor de natuur maakt dat niet uit. De aanwezigheid van deze kolk zorgt voor meer variatie in het Gosselink, het landgoed dat zich achter het feestgebouw in ’t Woold en aan beide kanten van de Oude Bocholtse Baan uitstrekt tot aan het Meerdink.

De kolk is van belang voor kikkers en salamanders. Het is een van de vele plekken waar de rode lijstsoort de kamsalamander voorkomt. Deze amfibie heeft een kam op de rug en een oranje-zwarte buik, waardoor die gemakkelijk herkenbaar is. Landelijk gezien is die zeldzaam, in Winterswijk komt die veel voor. Het kleinschalige landschap hier is zelfs model voor gebieden elders in Gelderland, waar het de bedoeling is het voorkomen van deze soort te bevorderen. De kolk is een net zo belangrijk leefgebied voor libellen. Open houden van de poel en de directe omgeving is daarvoor wel gewenst. Daarom komt hier met enige regelmaat de wekgroep natuurbeheer van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging om opslag van elzen, berken en wilgen te verwijderen.

Het landgoed bestaat uit veel bos, en ligt midden in het kleinschalige landschap. Aan het einde van de kolk kun je verder lopen. Het pad langs de kolk ishier door het bos doorgetrokken. Weldra sta je aan de bosrand en is er een doorkijkje op dat landschap. Een boerderij in de verte, akkers en weilanden en een alleenstaande eik. Het oude hoevenlandschap zoals ik het graag zie.

De kolk temidden van het bos van het landgoed Gosselink. Foto: Bernhard Harfsterkamp