Willy Smit van WAM&VanDuren. Foto: Rob Weeber
De Betekeniseconomie – wat zie je ervan in de praktijk
In deze rubriek staat de Betekeniseconomie centraal, een term die is ontleend aan de opvattingen en het werk van onder andere dr. Kaj Morel (1971). De Betekeniseconomie kijkt vanuit een sociaalpsychologische blik naar het huidig economisch model van vrijemarkteconomie dat na de Tweede Wereldoorlog ontstond. Dit model is gebaseerd op maximale, individuele vrijheid en groei. De Betekeniseconomie streeft een nieuw, toekomstig economisch model na dat op andere, gemeenschappelijke waarden gebaseerd wordt en meer ‘oprechte verantwoordelijkheid voor de wereld na ons' laat zien. In deze rubriek komen mensen aan het woord die met hun denk- en handelswijze aansluiting zoeken bij het gedachtegoed van de Betekeniseconomie. Deze week besteden we aandacht aan de WAM&VanDuren Bouwgroep in Winterswijk.
WINTERSWIJK - WAM&VanDuren is een Achterhoeks familiebedrijf. Oprichter Smit startte in 1950 het bouwbedrijfmet twee collega's Schuurman en Lobeek. Smit was Timmerman en calculator, Schuurman metselaar en Lobeek hield zich met het onderhoud en de service naar bedrijven bezig. Veel meer functies had je in die dagen niet nodig voor een aannemingsbedrijf. Later werden de namen ingeruild voor de naam WAM, de Winterswijkse Aanneming Maatschappij (WAM). In 2001 werd de fusie met VanDuren geëffectueerd.
De tweede generatie, Willy Smit, trad eind jaren zeventig van de vorige eeuw toe tot het bedrijf. Zijn inzet en visie leidden er toe dat de bouwgroep tegenwoordig een voortrekkersrol speelt in de transitie naar circulaire onderneming. "Ik noem de ontwikkeling het ABC-model,” licht Smit toe. "De A staat voor de aannemer, zoals het destijds begon. Met de B werd de bouw uitgebreid met ontwerp en dienstenpakket. De C staat voor de overgang naar een circulair bedrijf.”
WAM&VanDuren is een bouwgroep die niet alleen grote bouwprojecten uitvoert, maar even zo goed ook kleine klusjes doet. Het merk staat voor een integrale aanpak van duurzame oplossingen voor wonen, werken en leven. Via het principe ‘total costs of ownership' wil het de klant volledig ontzorgen, van engineering tot en met het onderhoud. Daartoe zijn in de afgelopen jaren een zestal merken opgericht, waarmee de bouwgroep de full-service oplossing kan bieden. Alle zes merken zijn aanvullend aan elkaar, zodat feitelijk ieder doelgroep in de markt bediend kan worden.
Een van de eerste merken was BINX, destijds opgericht onder de naam WAM&VanDuren-WSI. "Het was he teerste integrale installatie- en bouwbedrijf in de utiliteitsbouw in Nederland waar vooral slimme technologie werd ingezet voor de communicatie tussen de verschillende betrokken partijen. De samenwerking en integratie van bouw en installatie schiep echter veel verwarring bij de klant, vandaar dat we toen voor de naam BINX Smartility hebben gekozen, Bouw, Installatie, Nazorg en Cross-over. Het gaat hier om het totale proces van bouw, installatie en nazorg.”
Legolisering van industrialisatie
De merken TheNewMakers Oost en Stadsmijn Achterhoek bv zijn met name de aanjagers voor de realisatie van de circulaire ambities van de WAM&VanDuren Bouwgroep. Beide zijn ontstaan uit een samenwerking met studenten en start-ups van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. TheNewMakers richt zich op circulair bouwen met robots. Zo zijn er demontabele 'box-in-box'-kantoorunits ontwikkeld die in een bestaand gebouw worden geplaatst en indien gewenst weermakkelijk kunnen worden weggehaald. "Ik noem dat wel 'legolisering' van industrialisatie,” licht Smit toe. "Daarmee lopen we voorop in een ontwikkeling die eraan staat te komen en door de corona wordt versneld. Met prefabisering en robots spelen we in op het verwachte tekort aan bouwvakkers en de groei van de smart economy. De plug-and-playplaatsing van dergelijke units kunnen we ook met anders geschoold personeel af. Ook doen we met studenten biobased onderzoek.”
Stadsmijn Achterhoek bv is opgericht met het doel verspilling in vastgoed tegen te gaan door het hergebruik ervan. Het is een samenwerkingsverband met Rouwmaat recycling en Kringloop Aktief in Groenlo. "Vastgoed kan ook in de bestaande vorm een andere functie krijgen. Daarvoor hoeft niet altijd het gehele gebouw afgebroken te worden. We bekijken zo'n gebouw en pellen het vervolgens af. Wat kan blijven en wat gaat als ‘opbrengst' dienen, als her- en voortgezet bouwmateriaal of installatie-elementen.”
Cirkelregio Achterhoek
Namens de WAM&VanDuren Bouwgroep zijn Smit en Bas Hommelink (BINX Smartility) lid van de Regio Achterhoek en actief in de Thematafels Circulaire Economie & Energietransitie respectievelijk Wonen en Vastgoed. Verder neemt Smit met zijn bedrijf als partner deel aan de Cirkelregio Achterhoek, een groep van publieke en private investeerders die regionale, circulaire initiatieven verbinden. Het is een netwerk van mensen en bedrijven die werk maken van hun ambitie voor ‘steden zonder afval, zonder uitval'. Kennis en informatie wordt gedeeld met de maakindustrie.
"In samenwerking met de 8RHK ambassadeurs en ondernemers zijn we begonnen met een database aan te leggen van de ‘bebouwde omgeving' binnen de gemeenten, het transitief vastgoed. Tevens maken we een materialenpaspoort. Doel ervan is uiteindelijk de hoeveelheid CO2 terug te dringen in de bouw, installatie en infrastructuur door meer nadruk te leggen op het her- en voortgezet gebruik van bouwmaterialen of installatie-elementen en het voorkomen van onnodig produceren.”
Sustainable Development Goals VN
Hoewel hij als mede-eigenaar een bestuurlijke rol in het bedrijf heeft, gaat een groot deel van zijn tijd op aan innovatie en HRM-ontwikkeling. De omslag naar de circulaire economie is al begonnen, maar wordt volgens hem versterkt door corona. Flexibilisering en robotisering zijn niet meer terug te draaien.
Wam&VanDuren heeft vlak bij het hoofdkantoor een nieuw en duurzaam houten kantoor gebouwd. Daar zal gemiddeld nog slechts 40% van het personeel dagelijks aanwezig zijn. De smart economy vraagt niet meer om louter aanwezigheid op de werkvloer. Het is allemaal onderdeel van de ambitie naar een circulair bedrijfsproces en de wil om de wereld beter achter te laten. Wie het bedrijf in Winterswijk binnenstapt, ziet enkel kubussen staan met de afbeeldingen van enkele Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Het betreft de nummers 9, 11, 13 en 17. Een gesprek met Willy Smit leert dat het meer is dan alleen een kunstwerk is ter verfraaiing van deingang.
