Regio Deal Achterhoek blijkt vliegwiel voor de regio
Gegenereerde cofinanciering veel groter dan gestelde norm
Door Mark Ebbers
DOETINCHEM/ACHTERHOEK - De Regio Deal Achterhoek is zo’n anderhalf jaar onderweg: in juli 2019 sloot de Achterhoek samen met provincie Gelderland als één van de eerste regio’s een Regio Deal met het Rijk. Tijd voor een tussentijdse evaluatie: wat is er bereikt en hoe nu verder? De evaluatie werd gedaan in opdracht van de Board van 8RHK ambassadeurs, die ook stuurt op de inzet van het geld uit de Regio Deal. De conclusie bij de perspresentatie in het Doetinchemse stadhuis was: het gaat goed, er is veel gerealiseerd en met name de aangetrokken cofinanciering overtrof de verwachtingen en de overheidseis. Een vliegwiel, die term gaat regelmatig over tafel.
Wat is de Regio Deal Achterhoek?
De Regio Deal Achterhoek 2019-2022 is een overeenkomst tussen het Rijk (zes ministeries) en de Achterhoek (provincie Gelderland en de Achterhoek Board). Zij willen met een samenhangende aanpak de brede welvaart van inwoners en bedrijven in de Achterhoek vergroten. De rijksoverheid bracht 20 miljoen in, aan de regionale uitvoerders de taak om dit minstens te verdubbelen.
Eigen evaluatie
"Het is ook een beetje oefenen voor de raadsvergadering van de Achterhoek Raad vanavond”, zegt Ted Kok (8HRK ambassadeur en wethouder in Aalten). Daar zal de Regio Deal ook op de agenda staan, naast het Concept Uitvoeringsplan. Namens de Achterhoek Board praten hij en Koen Knufing (DGA Marku Bouw, voorzitter VNO-NCW Achterhoek en vicevoorzitter Achterhoek Board) de aanwezigen bij over samenhang en integraliteit, de beoordelingsmatrix, en de begroting en uitgaven. Uit een kwantitatieve analyse blijkt dat de zes thematafels 44 projecten hebben opgestart, waarvan 37 met een bijdrage vanuit de Regio Deal, het door de rijksoverheid beschikbaar gemaakte geld. Vanuit die projecten zijn ook veel subdoelen gerealiseerd, iets wat volgens Kok de samenhang en integraliteit goed illustreert.
Op vragen vanuit de pers of het niet raar is dat de Achterhoek Board de Regio Deal evalueert (‘wij van WC-eend adviseren WC-eend)', antwoordt Kok: "Deze evaluatie is met name bedoeld om eventueel keuzes te maken voor bepaalde projecten. Iets wat nu nog niet nodig is, want alle projecten doen het goed.” Knufing vult aan: "Bovendien, ook in een interne evaluatie wil je ze eerlijk mogelijk zijn, dat helpt jezelf het meest.”
10 miljoen wordt 35 miljoen
Een financiële terugblik op het eerste jaar van de Regio Deal stemt Kok en Knufing zeer positief. De bijdragen van verschillende partners (bedrijven, organisaties, onderwijs, provincie en gemeenten) blijken goed te zijn voor 72% van de uitgaven aan de Regio Deal-projecten, slechts 28% komt uit de Regio Deal-gelden zelf. De rijksoverheid stelt als minimumeis dat 50% van het totaal cofinanciering betreft, die verdubbelingseis is dus ruimschoots gehaald. In totaal is een kleine 35 miljoen euro geïnvesteerd tot nu toe: bijna 10 miljoen uit de pot van de Regio Deal, bijna 25 miljoen met de bijdragen van de co-financierende partners. Kok: "Dit tekent de grote betrokkenheid van de partners. Het geeft aan dat het draagvlak groot is. Men voelt de druk, men wil dat het slaagt.” Knufing: "De ruime cofinanciering zorgt ook voor versnelling van de projecten.”
Succesvolle projecten
Een voorbeeld van de 44 projecten is de opzet van het Smart Business Centre CIVON in Ulft, waar relevante sectoren en bedrijven samenwerken met het onderwijs aan innovatie en cross-overs. Een tweede voorbeeld is het ontstaan van een Grensland College, om meer mensen te behouden voor de regio én nieuwe werknemers voor de regio te werven. Ook het project Kunstmestvrije Achterhoek, voor verduurzaming van de landbouwsector, is een project dat (mede) tot stand kwam met fondsen uit de Regio Deal.
Huisvesting centraal
Concluderend zegt Kok: "We zijn goed op stoom in dit eerste deel van de Regio Deal-periode.” Die periode loopt af in 2022, in 2024 moeten alle gelden besteed zijn. "In vergelijking met de Regio Deals in de andere twaalf regio's, zijn we hier in de Achterhoek ook concreter. De Regio Deal is hier in een jaar tijd een vliegwiel geworden.” Knufing kijkt vast naar de toekomst, ruim de helft van de aanvankelijk 20 miljoen die het Rijk in de Regio Deal Achterhoek heeft gestopt in 2019, zit er nog in: "We gaan projecten opzetten en steunen die erop gericht zijn om mensen, met name jongeren, in de Achterhoek te houden of te krijgen. Huisvesting speelt daarbij een belangrijke rol. Er moet gebouwd worden. Tegen makelaars zeggen we: laat het maar eens zien. Vastgoed moet van functie getransformeerd worden.” Het positief verkopen van de regio draagt volgens hem bij aan de investeringsbereidheid.
Communicatiemedewerker van 8RHK Ambassadeurs Corien Boot stelt ook dat ze tevreden kunnen zijn over grofweg de eerste helft van de Regio Deal-periode 2019-2022: "De accenten van de projecten liggen goed; samenwerken kost weliswaar tijd, maar het loont. Alle thematafels hebben profijt gehad van het feit dat men elkaar nu (beter) kent, aan gezamenlijke doelen werkt en hierdoor projecten sneller samen verder brengt.” Ze ziet geen reden waarom de komende anderhalf jaar niet minstens zo goed zullen verlopen: "We zijn serieuze gesprekspartners geworden van de ministeries LNV, VWS, BZK en I&W. Kortom: er is een stevige ondergrond om op verder te bouwen.”