Het water spreekt zes talen
ZUTPHEN - Meteen achter de voordeur van haar flatwoning in Zutphen heeft Naomi Montroos een tafeltje geposteerd met daarop een flesje desinfecteermiddel. De bezoeker wordt hartelijk ontvangen, maar corona moet buiten blijven.
Ook de lichte regenval komt niet mee naar binnen. Dat was nog wel toepasselijk geweest, want we gaan het straks over gedichten hebben waarin water een hoofdrol speelt: Naomi’s debuutbundel Regenboom.
Ze reikt de bundel aan en loopt naar de keuken, water opzetten voor thee.
Ik lees nogmaals de titel: ‘Regenboom. Palu di áwasseru’. Het is een tweetalige bundel, Nederlands en Papiaments. ‘Ik ben van Curaçaose afkomst, in Nederland geboren,’ heeft Naomi al eens verteld op een avond van het Literair Café waar ze bij betrokken is.
Talen zijn haar passie. ‘Talen en schrijven. Ik heb altijd in meerdere talen geschreven, nooit alleen Nederlands.’
Poëzie, althans die van Naomi, is meer dan alleen een taal spreken. Het is ook: een taal aftasten, aanvoelen. Zoals je je hand in het water steekt van een beek, een vijver, een zee.
De boswandeling heet het gedicht waar mijn blik het eerst op valt. Het blijkt het titelgedicht. De eerste regel: ‘regenbomen ruiken naar natuur’. Alsof je vanuit de flat zo het bos in zweeft. palunan di àwasseru ta hole manera e naturalesa. Interessant dat het in het Papiaments een zoveel langere regel is. Elke taal heeft haar eigen muziek. Naomi dirigeert. Voegt zowel in de Nederlandse als de Curaçaose af en toe een rijmwoord in.
Op Curaçao ben ik nooit geweest, maar het gedicht voert me erheen. Over de Atlantische Oceaan. In het Papiaments zitten zes talen verborgen, zegt Naomi. Waaronder Spaans en Nederlands. Af en toe vallen twee woorden samen: Regenboog is in het Papiaments ‘regenbog’.
Hebben de gedichten ook een boodschap, een thema? Behalve dat ze veelal met water te maken hebben? Zeker, een waaier aan thema’s zelfs. Maar die is, net als die zes talen, een beetje verstopt. De bundel gaat over de liefde en al haar emoties – Naomi’s biseksualiteit komt subtiel tot uiting –, maar ook hedendaagse shit zoals de plastic soep in zee. Ze neemt het water nu eens letterlijk, dan weer als symbool.
Je kunt de betekenis als het ware uit de poëzie opvissen. Of traag door de tuin zien kruipen na een fikse bui… één gedicht gaat over naaktslakken: ‘moeilijk om ze te ontwijken/ niemand vindt hen de moeite waard/ om naar te kijken’.
Naomi Montroos gelukkig wel.
Regenboom | Palu de áwasseru.
Gedichten | Poesia.
Uitgeverij anderszins, 17,50 euro
DE BOSWANDELING
regenbomen ruiken naar natuur
met ontwikkelende luchtdeeltjes
deeltjes waar bomen afscheid van namen
wij snuiven het op
wij laten het gedwee naar binnen dansen
het bos verwarmt ons
waar wij haar omarmen