'Regiogroep rond Santiz is fopspeen'
Oud bestuurder van Menzis geeft visie op fusieperikelen Santiz
Door Clemens Bielen
WINTERSWIJK - In zijn actieve loopbaan was Frits Schmidt zeven jaar lang als bestuurder bij Menzis betrokken (tot 2008. red), aanvankelijk als lid van de Raad van Commissarissen en later als tweede man in de Raad van Bestuur. Hij was ook nog kort lid van de Raad van Toezicht van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB). De ontwikkeling van Oost Nederland naar Amicon en vervolgens naar Menzis kent hij van nabij. Schmidt kijkt met ongenoegen naar het fusieproces tussen Het Slingeland Ziekenhuis (SZ) in Doetinchem en het SKB, en de positie die zorgverzekeraar Menzis hierbij inneemt. In een gesprek met Achterhoek Nieuws spreekt hij er ook zijn verbazing over uit dat verschillende partijen niet gehoord worden of helemaal niet van zich laten horen.
Geen transparantie
Als de bestuurlijke organisatie van Santiz aan de orde komt is Schmidt duidelijk: "Transparantie is een vereiste als het gaat om het werken met publieke middelen. Voor semi-overheden geldt publieke verantwoording als een algemeen aanvaard principe. Er moet altijd duidelijk worden gemaakt op grond waarvan beslissingen worden genomen en dat ontbreekt er bij deze kwestie op alle fronten aan", volgens Schmidt. Het is de rode draad door zijn betoog.
Is er een masterplan?
Schmidt: "Santiz en Menzis zitten op één lijn. De vraag doet zich dan voor of er bij Menzis een masterplan bestaat, waarin misschien vermeld wordt, dat men op termijn verder wil met één ziekenhuis in de Achterhoek. Als zo'n masterplan zou bestaan en openbaar zou worden gemaakt, weet je tenminste welke positie Menzis inneemt, maar zo duidelijk zijn ze daar niet in."
"Vraag twee: Is er een rapport waarin bedrijfskundig is gekeken of één groter ziekenhuis beter is dan twee kleine? Nee, dat is er niet en als je er naar vraagt krijg je geen antwoord."
Menzis is een onderlinge waarborgmaatschappij
Deze rechtsvorm is vergelijkbaar met die van een vereniging. Schmidt: "Bij Menzis ligt de feitelijke zeggenschap bij de leden, en dat zijn alle verzekerden bij Menzis! Je bent samen eigenaar, je bent er voor elkaar, onderling. Diezelfde leden worden niet geïnformeerd; misschien dat Menzis de kwestie van één of twee ziekenhuizen nog wel voorlegt aan de ledenraad (41 personen), maar de verzekerden horen niets over het standpunt. Menzis is helemaal niet bezig zijn leden te raadplegen; ik vind dat ze open kaart moet spelen. Dat is Menzis verplicht aan zijn leden/verzekerden. De zorgverzekeraar moet instaan voor goede en bereikbare zorg, daaraan heeft Menzis zich ook gecommitteerd.
Te grote broek
Schmidt: "In mijn overtuiging is er een verschil in ambitie bij de twee ziekenhuizen. (dat zou blijken uit de bouwplannen voor het nieuw te bouwen ziekenhuis in Doetinchem, red.). Het SKB wil een goed volwaardig basisziekenhuis blijven, maar Doetinchem wil een divisie hoger spelen. Dat is een ambitie die nergens op gestoeld is. Hooguit een wens van directie of enkele medisch specialisten. Doetinchem zou een kleinere broek moeten aantrekken. Ze doen basiszorg en dat doen ze goed, evenals het SKB. Ik zou daar niet aan sleutelen."
Maar waarom zou Menzis in die ambitie meegaan?
"Omdat Menzis denkt dat de zorg dan goedkoper wordt. Het rapport, dat dat zou moeten aantonen, ontbreekt echter. Misschien is het er wel, maar het komt niet boven tafel; we krijgen het niet te zien. Ook daar wreekt zich weer het gebrek aan transparantie! We komen uit een fase waarin fuseren het toverwoord was, dan stond je sterker. Maar inmiddels kennen we ook de charme van de kleinschaligheid, de korte lijnen, het belang van elkaar kennen. De compacte organisatie verloopt soepeler en is efficiënter, en efficiëntie kun je vertalen naar geld. Ik durf wel te zeggen dat het ultieme bewijs, dat één groter ziekenhuis beter zou zijn dan twee kleine, er gewoonweg niet is. De coronacrisis heeft dat ook nog eens aangetoond. Zorg in de nabijheid is ook een kwaliteit."
Als Menzis de stekker er uittrekt?
"Als Menzis zijn steun voor een verdere fusie intrekt, heeft Santiz wel een probleem, want Menzis heeft formeel geen zeggenschap, maar is wel degelijk een belangrijke speler in de Achterhoek. Er lopen meerjarige contracten over productie afspraken, prijzen van de Diagnose Behandel Combinaties (DBC) en afspraken over bevoorschotting. De financiering door de bank van een nieuw te bouwen ziekenhuis wordt problematisch als Santiz geen goede contracten met zorgverzekeraars op tafel kan leggen."
Volgens Santiz is het sluiten van afdelingen in het SKB op termijn onoverkomelijk, omdat de kwaliteit niet gewaarborgd zou kunnen worden en wegens personeelstekort.
Hoe ziet u dat?
"Ook hier geeft Santiz geen inzage in een eventueel onderliggend rapport. Afgezien van de eventuele juistheid van een eventueel bestaand rapport, kun je zeggen dat geboortezorg en intensive care belangrijke pijlers zijn van een volwaardig basisziekenhuis. Je moet geboortezorg in huis hebben en het zal wat offers vragen om het in de weekenden in de lucht te houden, maar het moet er wel zijn. Andere winstgevende omzetten zullen dat moeten compenseren."
'Als
zoethoudertje
met veel
bombarie een
Regiogroep
samengesteld'
Vasthouden aan eigen koers
Volgens Schmidt zou Santiz er goed aan doen om in gesprek te gaan met Stichting Behoud van het SKB. "Nu is er als zoethoudertje met veel bombarie een Regiogroep samengesteld door Menzis. Die regiogroep moet de duurzame ontwikkeling van ziekenhuiszorg in de Achterhoek gaan uitzoeken. Maar de uitkomst staat van te voren al vast. Ik durf te beweren, dat er onvoldoende kennis aanwezig is, die niet 1-2-3 kan worden opgedaan door de politiek. De regiogroep is een fopspeen."
"Ik snap wel dat Santiz de Stichting Behoud van het SKB buiten spel zet en vrijwel negeert, omdat je dan impliciet aangeeft dat de Raad van Toezicht en de cliëntenraad hun werk niet goed hebben gedaan. Die prijs vindt men waarschijnlijk te hoog. Verstandig vind ik het niet. Menige organisatie zou zijn vingers aflikken wanneer ze een groep met zoveel kennis en ervaring kon binnenhalen. Tot nu toe proberen ze in alle redelijkheid, goed geargumenteerd, mee te denken."
Niet actiematig dus, maar er werd in de bijeenkomst in Groenlo vanuit het publiek wel gesuggereerd om over te stappen naar een andere zorgverzekeraar…..
Schmidt: "Ja, Joris van Eijk, directeur zorg, van Menzis reageerde daar vrij laconiek op; hij weet, dat die stap niet zo laagdrempelig ligt. Blij zal Menzis er niet mee zijn."
"Menzis heeft in het vaandel staan, dat de cliënt, de verzekerden, hun leden dus, centraal staan. Dan zou ik beginnen om die leden eens goed te informeren."
'De regiogroep
is een
fopspeen'
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZA)
Schmidt: "Een partij die ik tot nu toe helemaal niet gehoord heb, is de NZA. Eén van de taken van deze instantie is, dat ze ervoor moet waken dat er voldoende zorgaanbod is op de juiste plek. De NZA zou een uitspraak kunnen doen dat één ziekenhuis in de Achterhoek voldoende is. Of de uitspraak, dat voor de bevolking van Aalten, Groenlo, Lichtenvoorde, Winterswijk et cetera, de afstand tot een ziekenhuis in Doetinchem te groot is. Ik vraag me af waarom de NZA niet beter in beeld komt en stelling neemt. De autoriteit valt onder de verantwoordelijkheid van de minister en die kan zo'n uitspraak aan het NZA ontfutselen.
'Afblazen
van de fusie
leidt tot
minder
gezichtsverlies
dan sleuren
aan een
dood paard'
Sleuren aan een dood paard
Schmidt: "Het zou zo veel gemakkelijker zijn als Santiz en Menzis besluiten om de fusie te ontbinden. Terug naar twee basisziekenhuizen met ieder zijn eigen bestuur en raad van toezicht, eigen medische staf, ondernemingsraad en cliëntenraad. Maar wel met de opdracht om intensief te zoeken naar vormen van samenwerking, daarvoor hoef je niet te fuseren.
De specialisten van het SKB hebben in meerderheid hun medewerking voor een fusie al opgezegd en ook de verenigde huisartsen van de Achterhoek hebben zich tegen een verdere fusering uitgesproken. Het afblazen van de fusie leidt tot minder gezichtsverlies dan sleuren aan een dood paard!"