Nog te vroeg om over positieve effecten op de natuur te spreken
Pas na vele jaren minder uitstoot effect merkbaar
Door Bernhard Harfsterkamp
WINTERSWIJK – Profiteert de natuur van de crisis veroorzaakt door het coronavirus? Het is een vraag, die de laatste weken regelmatig wordt gesteld. Al zo'n vijf weken blijft een groot deel van Nederland vooral thuis. Er zijn veel minder auto's onderweg. Boven in de vaak helder blauwe lucht zijn aanzienlijk minder witte strepen veroorzaakt door vliegtuigen te zien. Dit moet toch een gunstig effect hebben op de natuur? Dat is nog niet het geval.
Gejuich voorbarig
Juichende geluiden dat de stikstofcrisis, die in de tweede helft van 2019 zoveel aandacht vroeg, nu in één keer voorbij is zijn zeer voorbarig. De stikstofuitstoot op de natuur is al minstens 50 jaar veel te hoog. Dat kan niet in enkele weken gecorrigeerd worden. Bovendien liggen niet alle sectoren stil. De landbouw gaat grotendeels door en dat is nodig voor de voedselproductie, ook al zijn er urenlange discussies te voeren over wat nu wel of niet nodig is. Is veel produceren voor de wereldmarkt nog nodig nu die ook in lijkt te storten? Probleem is echter dat niemand weet hoe lang deze crisis duurt en hoe lang het nog duurt voordat alles weer 'normaal' wordt.
Gebiedsgerichte aanpak blijft nodig
Het woord 'stikstofcrisis' is altijd al verwarrend geweest. De lucht bestaat voor 80% uit stikstof en die is niet schadelijk voor de natuur. Het zijn de stikstofverbindingen die een negatief effect hebben op flora en fauna. Dat zijn de stikstofoxiden die worden geproduceerd door verkeer, industrie en huishoudens. Dat zijn de ammoniak en ammoniakverbindingen die afkomstig zijn uit de landbouw. Omdat in de Oost-Achterhoek het aandeel van verkeer en industrie minder is, is de invloed van de landbouw op de omliggende natuur groter. Daarom blijven de gebiedsgerichte projecten nodig, waarbij landbouw, gemeenten en natuurorganisaties samen naar goede maatwerkoplossingen zoeken, die gunstig voor de natuur en de boer zijn. Winterswijk heeft van de provincie Gelderland de ruimte gekregen om hiermee aan de slag te gaan. Helaas ligt door de coronacrisis dit proces momenteel stil.
Minder broeikasgas
Een ander gas dat de laatste weken minder wordt uitgestoten is het koolzuurgas, dat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Daardoor wordt het in Nederland warmer, wat bijvoorbeeld te zien is aan plantensoorten, die weken eerder in bloei komen dan vijftig jaar geleden. Ook duiken er vaker soorten op, die vooral bekend waren uit het altijd al warmere Zuid-Europa. Enkele weken minder koolzuurgas is mooi, maar heeft nog geen effect. Pas als de huidige situatie vele tientallen jaren wordt volgehouden, zal de opwarming van de aarde verminderen. De kans hierop is niet zo groot.
Bezoek natuurgebieden
Omdat gevraagd is om zoveel mogelijk thuis te blijven, kan dat betekenen dat het rustiger is geworden in de natuur. Dat is gunstig voor dieren, die gevoelig zijn voor verstoring. Zeker in de broedtijd kunnen teveel bezoekers het broedsucces van bijvoorbeeld roofvogels verstoren. Maar is het ook rustiger in de natuurgebieden rondom Winterswijk? Er is geen sprake van dat gebieden overlopen worden, zoals in bekende natuurgebieden elders in het land zoals de Posbank. Maar op sommige dagen worden gebieden als de Bekendellle, het Wooldse Veen en het Korenburgerveen goed bezocht. De kwetsbaarste delen van de twee venen zijn echter afgesloten. Enkele paden geleiden daar de bezoekers. In het Korenburgerveen loopt zo'n pad door het Meddoseveen en kan overal in de bufferzone gelopen worden. Als bij Den Oppas veel auto's staan wil dat nog lang niet zeggen dat iedereen daar op kluitje loopt. Het vrij toegankelijke deel is groot genoeg om de mensen te verspreiden. De belangstelling is niet groter dan in het toeristenseizoen, wanneer veel campinggasten fietsen en wandelen. Ook dan is het bijna overal betrekkelijk rustig. Dat is nu niet anders. Voor de kwetsbare soorten zijn en waren er meer dan genoeg rustige plekken. Een van die soorten is de kraanvogel, die al een aantal jaren succesvol broedt bij het Korenburgerveen. Ook dit jaar weer.