Reset
Gebeuren dingen om een reden? Geen idee. Maar een les proberen te trekken uit de coronacrisis lijkt me zinvol, want niets is zo dodelijk als zinloosheid en onverschilligheid. Ach, en wat kan je beter doen dan bezinnen in tijden van verplichte retraite?
Onze 24-uurs economie moedigt ons aan continu zo snel mogelijk alles eruit te halen wat erin zit. We zien al jaren dat dit systeem roofbouw pleegt: op ons lichaam, op onze geest, op onze relaties, op onze maatschappij en op onze natuur. Loskomen uit deze wurggreep terwijl de economie in alle snelheid doordendert, lijkt haast onmogelijk. We zitten vast, putten uit, zien geen oplossing, hollen door… totdat we met bossen omvallen.
Of… totdat het systeem ineens stilvalt. Ons verplichte thuisverlof heeft onmiddellijke, dramatische gevolgen voor onze economie. De situatie gaat geen weken duren, maar maanden. Tel uit je verlies.
Vaak geldt: hoe hardnekkiger je vastzit in een ongezond patroon, hoe dieper het dal moet zijn voordat je het roer eindelijk omgooit. Vaak geldt ook: veranderen uit eigen beweging is moeizaam; dikwijls hebben we een ander nodig om dat te doen (een partner die dreigt op te stappen of een opgebrand lichaam dat het af laat weten).
Ook nu lijkt een ander - Moeder Natuur? - ons eens flink wakker te schudden voor de wijze waarop we de afgelopen jaren ons leven door sprintten. In dienst van de economie waren we op de vlucht voor onszelf, op de vlucht voor elkaar, en raakten we vervreemd van de natuur.
Ons verplichte thuisverlof kan ons ineens een ander perspectief op de zaak geven: hoe essentieel is het eigenlijk om elke dag in de file te staan, als velen ook thuis kunnen werken? Hoe logisch is het om een hele week non stop aan het werk te zijn, en de waardevolle zaken in het leven - zoals een wandeling in de zon, goede gesprekken met je partner, buiten spelen met de kinderen - te bewaren voor als alle energie op is? Hoe essentieel is het om het vliegtuig te pakken? Hoe snel kunnen we bijdragen aan schoner klimaat, nu in Venetië alweer vissen te zien zijn in de inmiddels kristalheldere kanalen?
Econome Barbara Baarsma wees er onlangs in De Wereld Draait Door op dat het Chinese begrip voor 'crisis' bestaat uit twee karakters: 'bedreiging' en 'kans'. De vraag is: zien we de coronacrisis vooral als bedreiging, of kunnen we haar ook als kans gaan zien om ons leven (op micro- en macro-niveau) over een andere boeg te gooien?
Moge de huidige crisis ons de ogen openen voor onze ware behoeftes, de ware behoeftes van de samenleving en de ware behoeftes van de aarde. Pas als we daar weer zicht op hebben - én de nodige druk blijven ervaren van buitenaf - kunnen we wellicht onze vastgeroeste paden eens gaan verleggen.