'Fusies
werken
kosten-
verhogend'
WINTERSWIJK - Aad de Groot, bestuursvoorzitter van de directie van Zorgverzekeraar DSW, de vreemde eend in de bijt onder de zorgverzekeraars, is door Stichting Behoud SKB als spreker uitgenodigd voor hun volgende bijeenkomst in maart. Op vele onderdelen heeft DSW een afwijkende mening. Met name ziet DSW geen heil in de fusiedrift van de afgelopen jaren. De Groot: "Wij vinden dat zorg dichtbij en goed toegankelijk moet zijn en dat betekent dat de beschikbaarheid van zorg ook een onderdeel van kwaliteit van zorg is."
De onderhandelingen tussen zorgverzekeraars en ziekenhuizen zijn niet openbaar. In de volksmond wordt al snel zonder onderbouwing gezegd, dat de zorgverzekeraar eigenlijk aan de touwtjes trekt, maar wat is nu eigenlijk de rol van de zorgverzekeraar(s)? Clemens Bielen ging voor Achterhoek Nieuws in gesprek met Aad de Groot.
Welke bezwaren zijn er nog meer tegen het aangaan van fusies?
"Bij fusie zie je direct dat de verbinding en de band tussen specialist en andere disciplines, onder andere huisartsen minder goed wordt. De grotere organisatie wordt onpersoonlijk en komt op meer afstand te staan van de patiënt. Ik vind dat een slechte zaak. Bij kleine ziekenhuizen zie je dat de medisch specialisten en de huisartsen, en bij voorbeeld de gynaecologen en verloskundigen elkaar kennen, snel kunnen schakelen en goed kunnen communiceren. Als instellingen groter worden, wordt de samenwerking lastiger en er komen managementlagen bij."
'Als instellingen
groter worden,
wordt de
samenwerking
lastiger'
Hebben fusies dan geen voordelen?
De Groot: "Het standpunt van de meeste zorgverzekeraars is, dat je de zorg moet concentreren; dat zou beter zijn voor de kwaliteit en doelmatiger. Als specialisten meer behandelingen gaan doen zou de kwaliteit omhoog gaan. De link tussen concentratie van zorg en kwaliteitsverhoging, is echter nooit bewezen, uitgezonderd bij hoog complexe zorg. Maar 85 procent is basiszorg.
Bovendien is het ook nog zo dat de individuele specialist niet per definitie meer behandelingen gaat doen bij het samengaan van ziekenhuizen. (red: de zorgverzekeraar heeft voor sommige behandelingen van een specialist een jaarlijks minimum vastgesteld, zodat de patiënt ervan verzekerd is, dat de ingreep door een ervaren behandelaar wordt uitgevoerd.)
Wanneer twee ziekenhuizen fuseren, blijft een behandeling voor het ziekenhuis behouden door cumulatie van de aantallen, maar per individu kan het aantal behandelingen gelijk blijven. Er bestaat wel de mogelijkheid dat de één door de ander wordt opgeleid, maar daar is geen fusie voor nodig."
Bereikbaarheid als onderdeel van kwaliteit
De Groot: "De bereikbaarheid speelt ook een rol en dat wordt wel eens onderschat." Als pregnant voorbeeld noemt hij de situatie in de Achterhoek: "Wanneer de geboortezorg wordt geconcentreerd in Doetinchem dan worden de bereikbaarheid, beschikbaarheid en toegankelijkheid minder goed."
In verband met het dreigend personeelstekort geeft De Groot toe, dat fusies ertoe leiden dat medisch specialisten minder diensten hoeven te draaien, wat aantrekkelijk is.
"Maar ik durf wel te zeggen dat bijna elk ziekenhuis in zijn missie heeft staan dat de patiënt centraal staat en als je dan deze beweging maakt om de diensten te verlichten, zet je de specialist centraal.
De gangbare mening is, dat het veel prettiger werken is bij kleinere organisaties met menselijke maat, waar korte lijnen bestaan, je dichter op de patiënt zit dan bij grotere organisaties met meer managementlagen. Als je een fusie hebt, trek je de personeelsproblemen vaak juist naar je toe!"
'Er kunnen
spanningen
ontstaan door
verschil in
cultuur'
'Fusies zijn kostenverhogend'
De Groot spreekt er zijn verbazing over uit dat de meeste zorgverzekeraars een fusie toejuichen, omdat de kosten zouden worden verlaagd. De Groot: "De ervaringen spreken het tegen. Bij fusie worden de tarieven altijd aangepast naar de partij met het hoogste tarief; voor de cliënt van de zorgverzekeraar betekent dat uiteindelijk dat de premie hoger wordt. Toen het Slotervaart Ziekenhuis failliet ging, gingen de tarieven van de andere ziekenhuizen omhoog. Als zorgverzekeraar heb je zorgplicht en als er minder zorgaanbieders zijn, die vrijwel een monopolie positie bezitten, blijft er voor de zorgverzekeraar weinig ruimte voor onderhandeling over de tarieven.
Situatie in de Achterhoek
Volgens De Groot leiden fusies tot gedwongen samenwerking en vaak tot onenigheid: "Er kunnen spanningen ontstaan door verschil in cultuur. Je kunt pas overgaan op een fusie als je zeker weet dat de samenwerking van de specialisten naadloos aansluit op de nieuwe situatie. Een fusie kan zin hebben als beide ziekenhuizen aanvullend zijn, maar naar mijn beoordeling zijn ze dat niet. Ze hebben een vergelijkbaar profiel en kunnen prima naast elkaar zelfstandig bestaan met verbindingen naar de omliggende topziekenhuizen voor de meer complexe zorg."
Commentaar op pagina 29