Over grenzen
Veel meer dan een lijn op een landkaart lijkt een grens haast niet meer te zijn tegenwoordig. En toch voelt het echt als buitenland wanneer ik bij Zwillbrock, Dinxperlo of 's-Heerenberg de grens oversteek. Tot ik in gesprek raak met de mensen die er wonen. Vaak zelfs in mijn eigen taal! Want in Vreden en in Süderwick verstaan ze me prima. En nee, ik spreek dan geen dialect. Maar zij spreken opvallend vaak Nederlands.
Onlangs stak ik twee weekenden achter elkaar de grens over. Tijdens de expositie Septemberkunst, waar kunstenaars uit Aalten, Dinxperlo en Süderwick samen hun werken toonden, raakte ik in gesprek met Verena Winter. Een Oostenrijkse fotografe met een kantoor in Dinxperlo. Wat een overeenkomsten tussen ons twee. De manier hoe wij de wereld bekijken en die laten zien heeft veel raakvlakken. Het uitvergroten van het alledaagse. We leggen een kadertje om plekken, voorwerpen en vormen die ons opvallen. Vaak juist die dingen die een ander wellicht lelijk of storend vindt.
Achter het bureau van Verena hangen tien foto's van zwerfaval op het strand. Negen platen vormen samen één groot vierkant met verschillende plastic flesjes. Het tiende beeld vormt een kleine punt en maakt het werk compleet. De kleuren zijn prachtig! Het werk zet je aan het denken. En als Verena erover vertelt stralen haar ogen. Ze exposeert tijdens Septemberkunst ook in de Koppelkerk in Bredevoort. Daar zie je een samenwerking met de Nederlandse fotograaf Maarten Rots. Het is een spel van vraag en antwoord. Hier gaat het alleen over je eigen kijk op de wereld en het antwoord van een andere kunstenaar hierop. De taal van beelden. Hier speelt de grens geen rol.
Een week later rijd ik naar Bocholt. In het Kunsthaus vindt de expositie Artem@Artis plaats, een boeiende samenwerking tussen kunstenaars en ambachtslieden in het kader van 100 jaar Bauhaus. Kunstenaars die letterlijk over grenzen gaan! Het is een samenwerking van Nederlanders en Duitsers. Maar meer nog is het een uitdaging om vanuit verschillende vakgebieden met elkaar samen te werken.
In het Kunsthaus ontmoet ik bij toeval fotograaf Maarten Rots. Hij ging voor Artem@Artis in gesprek met Jan ter Haar, die glas-in-lood maakt. Een bijzondere en toch eigenlijk ook vrij logische keus: in het werk van Maarten speelt lijnenspel en licht immers een belangrijke rol. Dat vertaalt zich heel mooi in glas-in-lood. Maarten vertelt me, dat dit project naar meer smaakt. Hij wil graag ook met andere ambachtslieden samenwerken. Dit daagt hem uit om anders naar zijn werk te kijken.
Ook Winterswijkse kunstenares Kristie Legters is enthousiast over de samenwerking. Zij werkt al ruim twintig jaar aan haar levenswerk 'Het stedelijk lichaam', een verzameling van ruimtelijk werk, schilderijen en collages. Meubelmaker Theo Bollwerk en Kristie maakten samen een rode kubus als kijkdoos. De kubus trekt duidelijke grenzen ('rood is het tegenovergestelde van groen/natuur') en zorgt er juist voor dat je nieuwsgierig wordt en naar binnen wilt kijken, waar een totaal eigen wereld je fantasie op hol brengt.
Voor mij is een grens steeds vaker geen afscheiding, maar juist iets wat nieuwsgierig maakt. Wat is er aan de andere kant? Ik ga op onderzoek uit. Ga je mee?