Vanaf een bankje
In het Döttekrö
Door Bernhard Harfsterkamp
WINTERSWIJK – Langs de Ratumsebeek in Henxel ligt een van de grotere beekbossen van Winterswijk. Ik noem het al mijn hele leven Döttenkrö, maar er zijn vele andere varianten van de naam in omloop. De Vereniging Natuurmonumenten, die grote delen van het bos- en natuurgebied in bezit heeft, noemt het Döttinkraede. Ik bevind me in een nieuwer gedeelte. In de jaren 90 van de vorige eeuw lagen hier nog intensief gebruikte weilanden tussen de beek en de houtwallen en bosjes. Nu ligt er normaal gesproken een plas.
Het Döttekrö ligt niet helemaal in de buurtschap Henxel. Ik zeg het maar meteen, voordat iemand me er terecht weer op wijst dat ik ergens anders was dan dat ik beschreef. Met buurtschapsgrenzen vergis ik me nog weleens. Deze keer heb ik eerst even op de kaart gekeken en dan blijkt het noordelijk deel van het gebied in Huppel te liggen. Zo'n twintig jaar geleden is hier het nodige veranderd. Oude lopen van de Ratumsebeek zijn opengemaakt en weer watervoerend gemaakt. Bij een wandeling tref je daardoor hier tegenwoordig veel meer beek aan. Slechts hier en daar is een gedeelte van de loop die tot in de jaren 90 de hoofdloop was gedempt.
Voor me ligt een laagte waar doorgaans water is te zien. De weilanden zijn hier afgegraven, zodat er bij hoog water in de Ratumsebeek een grote plas kan ontstaan. Vanaf het bankje zie ik nu in het geheel geen water. Dat is dit jaar pas voor het eerst het geval. In al die jaren daarvoor lag hier een plas met water- en moerasplanten. Tussen de beek en de (droge) plas voor me is elzenbroek ontstaan. De Ratumsebeek zelf bevat sinds kort weer wat meer water, maar het is nog lang niet voldoende om deze 'retentievijver', zoals deze plek waar water wat langer wordt vastgehouden wordt genoemd, te vullen.
Qua waterbeheer bevind ik me hier sowieso in een interessante hoek. Rechts in de verte ligt de Moddergoot. Dat is een in betonklinkers gegoten watergang, die ook wel koppelleiding wordt genoemd, omdat die de Ratumsebeek verbindt met de Beurzerbeek. Van mij mag die ook compromisbeek genoemd worden. Het is een van de weinige 'verbeteringsmaatregelen' die overgebleven is van het bekenplan van ingenieur Baas van het Waterschap van de Berkel. Het plan van omstreeks 1970 was simpel: trek alle kronkelende beken recht en ontwater het gebied optimaal voor de landbouw. Natuur, daar deed een waterschap nog niet aan. Daar kwam zoveel verzet tegen dat de meeste beken in noordoost-Winterswijk nog steeds kronkelen en het gebied aantrekkelijk maken.
Hier en daar werd de landbouw echter tegemoet gekomen, zoals met die Moddergoot. Bij hoog water in de Ratumsebeek kon dan het water ook snel in de richting van de Beurzerbeek afgevoerd worden. Het grootste deel van het jaar stroomt er nauwelijks water doorheen. Die koppelleiding ligt zelfs zo diep, dat aanliggende landbouwgronden er droogteschade door kregen. Nu hier dat retentiebekken ligt, vraag ik me daarom af, waarom die Moddergoot er nog steeds is. Kunnen we die zo langzamerhand niet beter dichtgooien?
