Duurzaamheidvisie: oog voor landschap en biodiversiteit
WINTERSWIJK – In 2017 stelde de gemeenteraad eerst de energievisie vast en later in het jaar de energiemix. In deze mix werd aangegeven hoe Winterswijk in 2030 energieneutraal kan worden. Dat betekent dat energie die dan gebruikt wordt ook duurzaam opgewekt moet zijn. Ingezet werd op energiebesparing en zonne-energie. Hoe dit precies aangepakt moest worden, was nog niet uitgewerkt. Dat zou gebeuren in een uitvoeringsagenda. Wethouder Wim Elferdink presenteerde deze op 13 december aan de gemeenteraad.
Door Bernard Harfsterkamp
De wethouder presenteerde naast de uitvoeringsagenda ook de visie Duurzaam Winterswijk. "Hierin wordt de koers beschreven. Welke kant gaan we op en wat gaan we doen?In de uitvoeringsagenda worden concrete projecten in de tijd gezet." De visie gaat niet alleen meer over energie en klimaat, maar ook over het sluiten van kringlopen bij bedrijven en in de landbouw, over biodiversiteit en cultuurhistorie. "Het landschap maakt Winterswijk tot wat het is. Energieneutraal worden met een verrommeld landschap? Dat willen we niet." Dat betekent dat het landschap niet mag worden aangetast door vormen van duurzame energieopwekking. Zonnepanelen op cultuurhistorisch waardevolle gebouwen zijn ook niet gewenst. De gemeente wil dan stimuleren dat er een zonneveldje bij een boerderij of woning komt.
Duurzaam Winterswijk heeft drie focuspunten: de energieneutraliteit in 2030, het behoud van de kwaliteit van het cultuurlandschap en de eigen gemeentelijke organisatie. "Dat de gemeente zelf duurzaam wordt, is vanzelfsprekend", zei Elferdink. Dat is bijvoorbeeld al gebeurd met de zonnepanelen, die boven op de sporthal naast het Gerrit Komrijcollege zijn geplaatst. Ook is het wagenpark van de gemeente al elektrisch. Maar er moet nog meer gebeuren om duurzaam te worden en daarvoor stellen alle afdelingen plannen op hoe dit in vier jaar kan worden gerealiseerd. Het landschap wil de wethouder behouden en versterken. De biodiversiteit wil de wethouder vergroten. Dat kan door nieuwe landschapselementen aan te leggen en door bestaande houtwallen anders in te richten.
Veel aandacht is er in de uitvoeringsagenda voor energiebesparing, want door veel minder energie te gebruiken wordt het gemakkelijker om energieneutraal te worden. Omdat niet iedereen in staat is om de woning te verduurzamen wil de gemeente waar nodig mensen en projecten ondersteunen. Elferdink denkt aan meer energiecoöperaties, waarin bewoners samenwerken bij duurzame energieopwekking, en aan meer wijkgerichte aanpakken, zoals nu voor De Pas is ingezet. In die wijken trekt de gemeente samen op met de Woonplaats, die daar verantwoordelijk is voor diverse huurwoningen. De gemeente draagt bij aan een regionaal energiefonds, waarmee de ontwikkeling van grotere opwekinstallaties kan worden gefinancierd. Het gaat om projecten die minder lucratief zijn voor grote ontwikkelaars.
Financiering koppelen aan huis
Om ervoor te zorgen dat iedereen aan de slag gaat met verduurzaming van woningen, wil Elferdink mensen 'ontzorgen'. De ontzorgaanpak met bijbehorend fonds wordt ontwikkeld door de gemeentes Berkelland en Winterswijk. "Iemand kan de vinger opsteken en dan kan alles gaan lopen." Er worden dan plannen gemaakt voor verduurzaming van de woning. De financiering daarvoor wordt eveneens geregeld. "De financiering is gekoppeld aan het huis", zei Elferdink. "En niet aan de bewoner. Daardoor maken ook mensen met lagere inkomens een kans." De financiering is gekoppeld aan het energieverbruik en gaat mee bij de verkoop van het huis. Voor Winterswijk zal er 3,75 miljoen beschikbaar zijn voor het ontzorgfonds in de komende jaren. "Het is nog niet helemaal uitgekristalliseerd", zei de wethouder, "Maar in principe komt iedereen in aanmerking."
Om in beeld te brengen hoe ver de gemeente is met de energietransitie komt er een barometer. Om iedereen te stimuleren zal er een kenniscentrum komen en komt er het platform duurzaam Winterswijk, een website waar alle kennis bij elkaar komt en wordt gedeeld. Goede voorbeelden worden onder de aandacht gebracht. De gemeente zal het uitreiken van duurzaamheidsprijzen aan ondernemers herhalen en de energietafel, waarin verschillende geledingen uit de Winterswijkse samenleving met elkaar praten, blijft bestaan. "We gaan duizend led-lamppakkettenuitdelen aan mensen met smalle beurs, want die stellen de investering uit." De wethouder noemde nog veel meer op. Voor een groot deel bestond zijn presentatie uit het opsommen van allerlei mogelijkheden en denkrichtingen. Veel daarvan moet nog verder uitgewerkt worden. De tijd daarvoor begint te dringen, want het is nog steeds de bedoeling dat Winterswijk in 2030 energieneutraal is.