Griffier Maarten Hollander wil
gemeenteraad beter in positie brengen
Altijd geïnteresseerd geweest in het lokale bestuur
Door Bernhard Harfsterkamp
WINTERSWIJK – Sinds ruim een jaar is Maarten Hollander griffier van de gemeenteraad in Winterswijk. Hij verricht zijn werk voor de gemeenteraadsleden vooral op de achtergrond. "Mijn eerste taak is om ze zo goed mogelijk te ondersteunen." Mensen die wel eens een raadsvergadering hebben bezocht of deze via de liveuitzending op de computer hebben gevolgd, kunnen hem kennen. Hij zit naast voorzitter burgemeester Joris Bengevoord. Hollander voelt zichgoed thuis in Winterswijk. "Ik ben er in een warm bad terecht gekomen."
Functie bestaat pas sinds 2002
Raadsgriffier is een functie die nog niet zo heel lang bestaat. Bij de invoering van het dualisme in 2002 kreeg de gemeenteraad een griffier. Daarvoor zat de gemeentesecretaris naast de burgemeester. Hoewel die ook de gemeenteraad moest ondersteunen, was diens voornaamste taak het bijstaan van het College van burgemeester en wethouders en het aansturen van het ambtelijk apparaat. Tot 2002 waren wethouders nog lid van de gemeenteraad. Zij stemden mee over hun eigen voorstellen. Met de invoer van het dualisme werden de taken in het gemeentebestuur gescheiden. B en W zijn verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur. De gemeenteraad is het algemeen bestuur dat controleert en aangeeft waar B en W zich mee moet bezighouden. Dat wordt aangeduid als kaderstelling. De derde taak van de gemeenteraad is de volksvertegenwoordiging. Door de dualisering heeft de gemeenteraad meer tijd gekregen voor deze taken, althans dat was de bedoeling. Ook was de verwachting dat er meer discussie zou komen tussen gemeenteraad en B en W en onderling.
Griffie in Almelo
Kan na zestien jaar gezegd worden dat de dualisering is geslaagd? Daarover zijn de meningen verdeeld. De griffier blijft in ieder geval bezig om te kijken hoe de rollen van de gemeenteraad verbeterd kunnen worden. De voorganger van Maarten Hollander, Jan Eppinga, heeft een "stevig gebouw" achter gelaten. "Alles betreffende raad en griffie was goed op orde. Het is een geoliede machine." Hollander was voordat hij naar Winterswijk kwam raadsadviseur in de Gemeente Almelo. Hij was tevens plaatsvervangend raadsgriffier. Vanaf 2008 had hij vijf jaar een juridische functie op het gebied van vergunningen en handhaving bij die gemeente. In zijn woonplaats Hengelo was hij van 2008 tot 2017 gemeenteraadslid en later fractievoorzitter. Toen in 2013 iemand op de griffie langdurig ziek was, werd hij vanwege die raadservaring gevraagd of hij naar de griffie wilde komen.
Nu geen gemeenteraadslid meer
Combineerde hij het werk in Almelo nog wel met zijn raadswerk, in Winterswijk doet hij dat niet meer. "Ik was toch al van plan bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 te stoppen, maar toen ik griffier in Winterswijk werd ben ik meteen gestopt als raadslid." Daarvoor zijn twee redenen. "Inhoudelijk is het niet te combineren. Als raadslid wil je je profileren, terwijl je als griffier meer op de achtergrond staat. Praktisch is het niet te combineren, want je moet 's ook avonds beschikbaar zijn in Winterswijk." Dat hij dat in Almelo wel kon was omdat hij niet het gezicht van de griffie was en daar bij zijn werkzaamheden wel rekening kon en mocht houden met zijn gemeenteraadswerk. Die raadachtergrond is wel een voordeel. "Ik ken daardoor de behoeften van een raadslid en dat is een voordeel." Hollander had geen ambitie om hogerop in de politiek te komen. Hij wilde geen wethouder worden of naar de Provinciale Staten of Den Haag. "Ik ben een man van het lokaal bestuur."
Al vroeg geïnteresseerd
Interesse in politiek heeft hij vanaf zijn middelbare schooltijd gehad. Hoe dat komt weet hij niet, maar zijn vader was in ieder geval eveneens politiek geïnteresseerd en actief in de vakbond. "Misschien is het een aangeboren afwijking. Het is niet met de paplepel ingegoten." Vanwege de interesse ging hij HBO bestuurskunde in Enschede studeren. Die is gericht is op de dagelijkse praktijk die hem interesseerde. Hij wilde na zijn studie graag bij een gemeente gaan werken, maar in 2004 waren er nog niet veel banen bij gemeentes beschikbaar. Nog net voor de crisis kon hij bij de gemeente Almelo beginnen. "Saved by the bell", zoals hij zegt.
Onder de indruk
Hollander heeft zijn eerste jaar gebruikt om te kijken hoe de Winterswijkse gemeenteraad werkt. Hij heeft de sterke punten in zich opgenomen en gekeken naar wat er verbeterd kan worden. Hij is onder de indruk van de raad. "De onderlinge verhoudingen zijn prettig en er wordt constructief en hard gewerkt. De raad voelt zich verantwoordelijk." Als hij het vergelijkt met de grotere gemeenten Almelo en Hengelo is hij onder de indruk van de hoeveelheid tijd die de Winterswijkse gemeenteraadsleden in hun politieke werk steken. Om dat beter en effectiever te kunnen doen, is hij nu samen met de burgemeester bezig om te kijken hoe de raad beter in positie kan worden gebracht.
Raad vroegtijdiger betrekken
Daarbij wordt gekeken naar de vergaderstructuur, die sinds 2002 niet meer is veranderd. De gemeente is meer opgavegericht gaan werken en burgerparticipatie is belangrijker geworden. Daar past ook bij dat de gemeenteraad niet helemaal aan het eind van het besluitvormingsproces een mening kan geven en bijsturen. Vanaf 1 januari is het de bedoeling om maandelijks een politiek forum te houden. Die zal telkens verschillend van opzet zijn. Het forum kan opiniërend zijn, zodat de gemeenteraadsleden al een eerste mening kunnen geven over nieuw te ontwikkelen beleid. Het forum kan ook informerend zijn en er kunnen gesprekken met inwoners voor geagendeerd worden. Het raadspresidium , het overleg van de fractievoorzitters met de burgemeester en griffier, is enthousiast over de nieuwe opzet. De komende weken gaat Hollander samen met de burgemeester op bezoek bij alle raadsfracties om de opzet van het politiek forum nader toe te lichten.