Bij de kleiput wordt na de verondieping een vogelkijkhut geplaatst. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Bij de kleiput wordt na de verondieping een vogelkijkhut geplaatst. Foto: Bernhard Harfsterkamp

Natuurontwikkeling en recreatieve voorzieningen in het Molenveld

Nog steeds twijfels over verondieping kleiput

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK - Al in 2010 werd er voor het eerst gesproken om de kleiput aan de Driemarkweg ondieper te maken om er de natuurwaarden te vergroten. Hoewel hierover in de jaren daarna wel is gecommuniceerd met omwonenden en andere belanghebbenden, voelden deze zich te weinig betrokken. Omdat er ook andere ontwikkelingen in dit gebied in de planning staan, zoals het opnieuw afdekken van de stortplaats tussen Vreehorstweg en de Driemarkweg, besloten burgemeester en wethouders in het voorjaar een gebiedsvisie voor deze omgeving te maken. De visie is opgesteld samen met bewoners, belanghebbenden en andere geïnteresseerden. De visie is voor B en W aanleiding om opnieuw in te stemmen met de herinrichting van de kleiput.

Grote hoogteverschillen
Het gebied waarvoor de visie is opgesteld ligt globaal tussen Misterweg, Grote Veldweg, Vreehorstweg en de rondweg. Het is van oorsprong het veld dat achter de Venemansmolen lag, waardoor dit het Molenveld wordt genoemd. Het gedeelte met de bedrijven en woningen aan de oostkant is niet in het plan meegenomen. In dit Molenveld liggen de bossen van de Driemark, akkers en weilanden, enkele plasjes waar gevist wordt, twee oude vuilstortplaasten, de kleigroeve van de Vlijt, de met water vol gelopen kleiput, een steenfabriek en Obelink. Het is een gebied met grote hoogteverschillen, die je nergens zo dicht bij elkaar vindt in het Nationaal Landschap. Omdat deze hoogteverschillen door kleiafgraving en vuilstort zijn ontstaan is het een cultuurhistorisch bijzonder gebied. Die hoogteverschillen hebben ook een gunstig effect op natuurwaarden gehad.

Financiering
Dat er natuurontwikkeling is gewenst bij de kleiput aan de Driemarkweg wordt bevestigd in de visie. Natuurdeskundigen gaven al eerder aan dat door de te diepe plas en de steile oevers de plas minder interessant is voor vogels, water- en moerasplanten en libellen. Door de plas ondieper te maken en glooiende oevers aan te brengen kunnen de natuurwaarden toenemen. Hiervoor wil de gemeente 'industriekwaliteit grond', dat wil zeggen licht verontreinigde grond, van zichzelf en van derden gebruiken. Hiervoor is toestemming gekregen van het Waterschap Rijn en IJssel. Ook wordt er schone grond gebruikt. Omdat voor de afvoer van de "industriekwaliteit grond" betaald moet worden levert het gebruik van deze grond geld op om de natuurontwikkeling en andere projecten in het Molenveld te financieren. Het streven is om ongeveer 200.000 m3 grond te gebruiken. Dit levert 360.000 euro op voor de gebiedsontwikkeling.

Verondieping nog bespreken
Over de verondieping van de plas zijn bij enkele betrokkenen nog steeds twijfels of die wel natuurwinst oplevert. Een aantal mensen blijft zelfs tegen. Daarom is er besloten tot een tussenstap. Er komt een werkgroep bestaande uit bewoners, deskundigen en de gemeente die nog eens de voor- en nadelen van het plan op rij zal zetten. Daarvoor wordt ook nog aanvullend onderzoek verricht. De gemeente verwacht wel op redelijk korte termijn resultaten hiervan. Voorlopig blijft het uitgangspunt dat er natuurontwikkeling in en bij de plas zal plaatsvinden. De gemeente wil er in het najaar mee beginnen. Aanvankelijk was het de bedoeling daarvoor de plas helemaal leeg te pompen, maar omdat gevreesd werd voor verdroging van de aangrenzende bospercelen wordt dit niet gedaan. De aangevoerde grond zal nu 'in den natte' gestort worden. De grond wordt aangevoerd via het gronddepot aan de Vreehorstweg, zodat er geen sprake zal zijn van extra verkeersbewegingen op de Driemarkweg.

Veel plannen voor het Molenveld
In de gebiedsvisie voor het Molenveld zijn nog veel meer mogelijke projecten opgenomen. Zo zal de stortplaats tussen Vreehorstweg en Driemarkweg van een nieuwe afdeklaag moeten worden voorzien. Aan de er tegenoverliggende voormalige stortplaats zal niet veel veranderen. De vogeltrektelpost zal worden vernieuwd en ook de trappen worden vervangen. Hier, maar ook elders in het plangebied, worden Japanse duizendknoop en andere invasieve exoten verwijderd.

Uitkijktoren op stortplaats en observatiehut bij kleiput

Er komen ook uitkijkpunten bij. Bij de verondiepte kleiput wordt een vogelobservatiehut ingericht, want het is niet de bedoeling dat er langs de plas gewandeld kan worden. Boven op de opnieuw afgedekte stortplaats is het de bedoeling een uitkijktoren te plaatsen, waardoor het hoogste punt van Winterswijk nog hoger wordt. Er zal dan een prachtig uitzicht zijn over het Nationaal Landschap Winterswijk.

Ook zal er nog op twee andere plekken natuurontwikkeling plaatsvinden. Extra aandacht zal er worden besteed aan het wandelen en fietsen in het gebied. Het is de bedoeling dat het veelzijdige gebied aantrekkelijker wordt voor de recreant.

Een blauwe reiger aan de rand van de kleiput. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Naast de kleiput werd al jaren geleden grond gestort. Dat wordt weer verwijderd. Foto: Bernhard Harfsterkamp