De nieuwe erfgoedklussenbrigade voor het kippenhok in Ratum. Foto: Bernhard Harfsterkamp
De nieuwe erfgoedklussenbrigade voor het kippenhok in Ratum. Foto: Bernhard Harfsterkamp Foto:

Nieuwe projecten gepresenteerd om leefbaarheid te verbeteren

WINTERSWIJK – Op vrijdag 15 juni werden bij de boerderij van de familie Legters in Ratum nieuwe projecten gepresenteerd, die tot stand zijn gekomen met subsidie van de stichting Waardevol Cultuurlandschap (WCL) en het programma Leader Achterhoek. Dat is een programma met Europees geld, waarmee projecten gefinancierd kunnen worden, die de leefbaarheid van het platteland verbeteren. Een aantal projecten, zoals een vloermouterij en de Achterhoekse sappers, konden ook bekeken worden. Daarna ging de erfgoedklussenbrigade officieel van start.

Bernhard Harfsterkamp

De mouterij is gevestigd in de voormalige melkstallen van de familie Legters. Het melkveebedrijf is gestopt, omdat de kinderen geen interesse hadden om het voort te zetten. Met de leegstaande stal wilde Jan Legters toch iets doen. Eerst dacht hij aan bierbrouwen, maar dat wordt tegenwoordig steeds meer gedaan. Of je daarmee nog onderscheidend bent en wat kunt verdienen was de vraag. Maar misschien wel met het produceren van een grondstof voor al dat Achterhoekse bier, de mout. Mout is gerst dat al een bewerkingsproces heeft ondergaan. Het is precisiewerk. De graankorrels worden bevochtigd en op de vloer van de stal uitgespreid, zodat ze kunnen kiemen. Als dat kiemen net begonnen is wordt de gerst eerst weer gedroogd en daarna gebrand, waardoor het karameliseert. Dan pas is het de mout, die voor bier wordt gebruikt.

Smakelijke drankjes
Voor Legters wordt 30 hectare gerst verbouwd, die hij na de oogst in de tweede helft van juli in mout gaat omzetten. Die zal ongetwijfeld door Achterhoekse bierbrouwerijen gebruikt worden om er een smakelijk biertje van te maken. Ook smakelijk zijn de sapjes die met de Achterhoekse sappers gemaakt kunnen worden. Deze pers is mobiel, zodat op verschillende plaatsen in de Achterhoek van geoogste appels appelsap kan worden gemaakt. Henk Beskers legde uit hoe de pers, die zich bevindt op een grote aanhangwagen achter een trekker, werkt. Het zijn niet alleen appels, die geperst kunnen worden, maar ook allerlei andere soorten fruit en zelfs groenten of mengsels daarvan. De pers is echter niet geschikt voor kleine hoeveelheden. De eigen sap-pers is een gevolg van de Appeldagen, die Boerengoed organiseerde. Daarvoor werd nog een sap-pers ingehuurd.

Waterputten en kippenhokken
De in het rood geklede erfgoedklussenbrigade komt eveneens voort uit een oudere activiteit. Jarenlang was er provinciale subsidie voor het opknappen van kleine cultuurhistorisch waardevolle gebouwen. In de praktijk werd dit al snel het kippenhokproject genoemd. Het was een van de succesvollere projecten van de stichting WCL, dat moest stoppen omdat er geen geld meer voor was. Nu wordt het opnieuw dankzij de provincie nieuw leven ingeblazen met geld uit het programma leefbaarheid. Het opknappen van gebouwtjes maakt het buitengebied immers aantrekkelijker voor de bewoners en de toeristen. Bovendien werken in de brigade jong en oud samen. Wim Wieskamp vertelde dat de klussen ook gebruikt kunnen worden om leerling-bouwvakkers ervaring op te laten doen.

Brigade geeft geen subsidie
De erfgoedklussenbrigade wordt een zelfstandige stichting, die ingezet kan worden bij het opknappen van kleine gebouwen en objecten. Voor een eerste pilot is de buurtschap Ratum uitgekozen. Daar zijn 84 objecten in kaart gebracht. Met twee daarvan wordt gestart. Het gaat om een waterput aan de Illebergdiek en een kippenhok aan de Sellinkweg. Bij dat kippenhok van de familie Bussen startte de brigade officieel door onder toeziend oog van gedeputeerde Bea Schouten een "contract" te tekenen. Tijdens de presentatie werden ook nog andere projecten belicht, zoals een nieuwe toeristische applicatie voor de mobiele telefoon. Ook is er geld beschikbaar voor het maken van een terras bij gebouw Juliana in 't Woold en de inrichting van het rijksmonument Keunenhuis. Eerder in de week was al bekend gemaakt dat voor de restauratie hiervan 875.000 euro door het rijk ter beschikking is gesteld. Vanuit Leader Achterhoek wordt daaraan geld toegevoegd voor de interne verbouwing, zodat Nel Schellekens er ook daadwerkelijk kan gaan koken.