De droom van Han Kolkman: Excelsior in het Concertgebouw. Foto: Excelsior
De droom van Han Kolkman: Excelsior in het Concertgebouw. Foto: Excelsior Foto:

Han Kolkman al vijftig jaar enthousiast over Excelsior

Samen muziek maken is nog steeds belangrijk

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Op 12 februari was Han Kolkman vijftig jaar lid van muziekvereniging Excelsior. In al die jaren, die voor hem zijn voorbij gevlogen, heeft hij veel veranderingen meegemaakt bij de vereniging, die inmiddels ruim 110 jaar bestaat. Kolkman vond het leuk dat hij onlangs in het zonnetje werd gezet, maar hij wil graag vertellen over hoe de muziekvereniging veranderde en waarom die nog steeds een belangrijke plek inneemt in de Winterswijkse samenleving.

Aan de hand van vader naar Excelsior
Han Kolkman ging 'letterlijk aan de hand van mijn vader' als tienjarige voor het eerst naar café Flora, waar Excelsior in 1968 oefende. "Mijn vader had liever gezien dat ik lid van een koor werd, maar ik wilde muziek maken." Hij werd lid van de drumband en is dat twaalf jaar lang geweest. In 1980 ging hij trombone spelen. "Bij de muziekschool heb ik alle diploma's gehaald, zodat ik in een groot orkest kon spelen." Op de trombone speelt hij nog steeds, al is het inmiddels de basvariant geworden. "Ik doe dat nog steeds met ontzettend veel plezier." In de vijfitg jaar dat Kolkman lid is geweest was hij ook 22 jaar bestuurslid, waarvan zeker zestien jaar als penningmeester. "Ik doe graag mijn mond open. Maar als iets niet goed is, heb ik niet alleen kritiek. Dan zeg ik ook hoe het anders kan."

Van muziekvereniging naar theatergroep
Kolkman noemt Excelsior herhaaldelijk een 'fantastische club' en zegt ook een aantal keren dat hij veel waardering heeft voor het huidige bestuur. "Eén knip met de vingers en er is vijftig jaar voorbij." Maar in die jaren is veel veranderd. Vroeger was het een muziekvereniging. "Thuis oefenen en concerten geven in diverse zalen. We speelden dan vijf of zes nummers. De drumband deed nog wat en ook de majorettes traden kort op. Tegenwoordig zijn we bijna een theatergroep en verzorgen we complete theatervoorstellingen." Hij noemt de 'Oud-Winterswijk'-voorstelling, waarbij muziek werd gespeeld bij oude beelden en films. Of de 'Musical Highlights' en het concert met de drie baritons. "De concerten zijn zo mooi breed geworden." Dat moet volgens Kolkman ook omdat de verwachtingen van de toeschouwers anders zijn geworden. "Mensen willen vermaakt worden. Daar moet je als vereniging in mee gaan. Excelsior heeft een bestuur bestaande uit jonge mensen, die meegaan met de tijd."

Veel aandacht voor de jeugd
Excelsior houdt zich ook niet alleen meer met muziek bezig. "Het zandsculpturenfestival had niets met muziek te maken. Dat pikten de jonge mensen op. Dat gaan we doen!" Ook is er de businnesclub, die uit zo'n 120 ondernemers bestaat die de vereniging financieel steunen. Dat geld wordt gebruikt voor het jeugdbeleid. Voor de leden van de club wordt ook elk jaar een speciale avond georganiseerd. Onlangs was er nog een avond waarop de jeugd centraal stond en hoe je er voor kunt zorgen dat die jeugd als die ouder wordt in Winterswijk wil blijven wonen en werken. Excelsior speelt daar volgens Kolkman zeker een rol bij. Ook al studeren of werken de leden elders, ze willen muziek blijven maken. "Het is echt iets van Excelsior", zegt Kolkman, "om zoveel aandacht aan de jeugd te besteden. Er wordt veel voor ze georganiseerd."

Hoogtepunten in Amsterdam en China
Voor Kolkman zijn er in de afgelopen vijftig jaar twee hoogtepunten geweest. "De eerste was dat we met de hele vereniging in 2002 naar Amsterdam zijn geweest en in het Concertgebouw hebben gespeeld." Het was weliswaar geen optreden, maar een repetitie. "We hebben al in vele mooie zalen gespeeld, maar dit was het summum, dit was mijn droom." Kolkman heeft er twee jaar voor moeten lobbyen. "Het andere hoogtepunt was dat we met de hele club naar China zijn geweest." Bij de voorbereidingen van het 110-jarig bestaan waren verschillende mogelijkheden geopperd. Het maken van een dvd of cd, een bekende Nederlandse componist vragen om een speciale compositie te componeren of het maken van een concertreis. Plaatsen als Wenen, Praag of Barcelona werden genoemd, maar het werd China. "De week daar is heel belangrijk geweest voor de samenhorigheid. Een week lang in een vreemd lang met heel veel optredens. We hebben er veel aandacht door gekregen en veel aanvragen om mee te werken aan activiteiten. Hiermee zet je een vereniging op de kaart. Vijftig jaar geleden was dit niet mogelijk geweest."

Muzikale peil steeds hoger
Kolkman vindt ook dat het muzikale peil binnen Excelsior heel hoog is geworden. Anders maak je ook geen kans meer bij concoursen in de vaandelafdeling. "Vroeger leerde je de toonladders van je buurman in de vereniging. Tegenwoordig kan het niet meer zonder een opleiding aan de muziekschool." Dat hoge peil heeft niet alleen Excelsior. Van de zes Winterswijkse muziekverenigingen spelen er vier in de hoogste klasse. "Daar moeten we heel zuinig op zijn. Samen muziek maken is zo belangrijk in deze individualistisch ingestelde maatschappij." Een goede oefenruimte is dan ook belangrijk. Kolkman somt de ruimtes op waar hij heeft gespeeld: "Flora, de Eendracht, Café Willemsen, zaal Wamelink, de Molenveldhoeve en de Harmonie." Nu is er eindelijk een eigen oefenruimte in het Pelkpark. "Het jonge bestuur zag de mogelijkheid om dit samen met de gemeente en de scholen te realiseren. We zitten allemaal weer bij elkaar. Dat werkt fantastisch." Bij al het muziek maken blijft het Volksfeest heel belangrijk. "Daarvoor blijven jongeren lid van Excelsior." Het Corso in Concert is daarbij uitgegroeid tot een ander hoogtepunt dat niemand wil missen. Han Kolkman heeft tijdens een Corso in Concert zelfs een keer gezongen. Hij had een Winterswijkse tekst gemaakt voor het nummer Blaosmuziek van Gé Reinders.
"Na afloop deed ik mijn vinger omhoog met de gedachte: Pa, ik heb toch nog een keer bij een optreden gezongen."

Han Kolkman tijdens het tweede hoogtepunt in zijn carrière: de concertreis naar China. Foto: Excelsior