Vanaf een bankje
Bij een zandvang
Door Bernhard Harfsterkamp
WINTERSWIJK - Met de fiets onderweg naar Aalten kom ik elke week minstens één keer langs de picknickbank die bij de Boven-Slinge staat. Dichtbij de Misterweg waar de beek onderdoor stroomt. Deze keer wilde ik er een keer op gaan zitten. Op de heenweg gebeurde dat nog niet, want toen stond er nog een camper naast het bankje. Blijkbaar is de parkeerplaats, die ook ingericht is voor sportvissers, geliefd als overnachtingsplek. Twee uur later op de terugweg heb ik er echter het rijk alleen.
Het is niet het meest ideale plekje om enkele uren met de hengel aan het water te staan. Erg rustig is het er namelijk niet, merk ik wanneer ik op het groen uitgeslagen bankje zit. Rechts van me loopt immers een van de drukkere wegen van Winterswijk. Personenauto's en vrachtwagens rijden bijna voortdurend langs. Even verderop klinkt ook nog het geluid op van een motorzaag of bosmaaier. Verbazingwekkend dat een meerkoet met zijn roep nog een enkele keer luid en duidelijk boven het lawaai uitklinkt. Ook de zanglijster in het bosje kan ik nog goed horen. Knap hoeveel decibellen sommige vogels kunnen produceren. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat er vogels zijn die door het verkeerslawaai harder zijn gaan zingen. De toekomstige partner moet de zang immers wel horen.
De Boven-Slinge die langs stroomt is hier een kanaal. Voor me zie ik een hoge stuw, die een kleine waterval veroorzaakt. Zo'n hoge drempel in de beek is niet passeerbaar voor vissen die stroomopwaarts zwemmen, of ze moeten flink kunnen springen. Ernaast ligt een zandvang. Het is een verbreed deel van de beek, waar het water langzamer stroomt. Daardoor zakken hier de zandkorrels, die het beekwater meevoert, naar beneden. Dat kan een flink zand- en slibpakket opleveren, dat er met enige regelmaat uitgeschept wordt. In de verte zie ik de zandhopen liggen. Wat er gebeurt als er geen zandvang is? Dan worden zand en slib elders langs de beek afgezet. Bijvoorbeeld op oevers als de beek bij hoog water overstroomt. Of er kunnen zandbanken ontstaan, die de doorstroming kunnen belemmeren. Dat wil het Waterschap niet, want na deze zandvang is de beek er alleen nog voor de waterafvoer.
Een enkele watervogel voelt zich er nog wel thuis, maar voor beekbegeleidende bossen met interessante planten moet je vanaf de plek van dit bankje stroomopwaarts gaan. Tussen de Duitse grens bij Oeding, waar de Boven-Slinge ons land binnenkomt, liggen een aantal prachtige beekbossen die bij menig natuurliefhebber bekend zijn. Denk aan het Aalbrinkbos bij Kotten, het Stemerdink en het bos van het landgoed Hoitink in de Brinkheurne, het Buskersbos en natuurlijk de Bekendelle. Na het beroemdste bos van Winterswijk was het echter afgelopen met het natuurlijke karakter. In de jaren negentig van de vorige eeuw is dat veranderd. Langs het deel tussen de spoorweg bij Bekendelle en de Misterweg was er ruimte voor natuurontwikkeling. Stuwen werden verwijderd en vervangen door vistrappen, zodat de vissen gemakkelijker heen en weer konden zwemmen. Langs de beek werden bomen en struiken aangeplant of mocht de natuur zich spontaan ontwikkelen. Hoe aardig dat is geworden is te zien als je vanaf de Vreehorstweg naar de Misterweg fietst.
Als ik op het picknickbankje zit droom ik over het vervolg dat er nooit is gekomen. Ik had het mooi gevonden als er na de Misterweg tot aan de plek waar de beek in de Oude IJssel uitkomt ook ruimte was geweest voor vistrappen en natuurontwikkeling. Lang geleden toen ik nog gemeenteraadslid was heb ik er bij bijeenkomsten van de Regio Achterhoek, waarin iedereen verder zou moeten kijken dan het beperkte eigen belang, nog voor gepleit. Maar het merendeel van de aanwezigen vond industrieterreinen en snelwegen belangrijker. Toch blijf ik optimistisch. Ooit komt mijn droom van een Boven-Slinge die van oorsprong tot monding natuurlijk oogt uit.
