De oudste plek van Nederland onderin de Steengroeve. Foto: Bernhard Harfsterkamp
De oudste plek van Nederland onderin de Steengroeve. Foto: Bernhard Harfsterkamp Foto:

Gemeente gevraagd helft mee te |
betalen aan bezoekerscentrum

Centrum daarna uitbouwen tot museum bij Steengroeve

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Op donderdag 1 maart presenteerde de Stichting Terra Temporalis aan gemeenteraads- en commissieleden, burgemeester en wethouders hun plan om over zes tot acht jaar een volwaardig museum aan de rand van de Steengroeve in Ratum te kunnen openen. De eerste stap is een bezoekerscentrum, dat in het voorjaar van 2020 geopend zou moeten worden. De eenmalige kosten hiervoor worden geschat op 5,2 miljoen euro (exclusief BTW). De gemeente wordt gevraagd hieraan de helft bij te dragen. Er kan ook gekozen worden voor een goedkopere variant van 3,2 miljoen. De stichting zorgt zelf voor de andere helft.

Breed gedragen plan
Bij de presentatie van het nieuwe plan waren alle betrokkenen aanwezig, zoals vertegenwoordigers van de Sibelco, de eigenaar van de groeve, de werkgroep Muschelkalk van de Nederlandse Geologische Vereniging, en meerdere grondeigenaren en omwonenden. Dirk Willink, voorzitter van de Stichting schetste nog eens de geschiedenis van het initiatief, waarover al in 2007 werd gesproken. Om tot een concreet plan te komen moesten echter veel contacten opgebouwd worden en was het ook belangrijk dat duidelijk werd wat er in en om de Steengroeve in de toekomst gaat gebeuren. In 2016 zijn daarover afspraken gemaakt tussen allerlei partijen. Sindsdien is duidelijk dat de groeve naar het noorden kan uitbreiden en dat de Steengroeveweg daarvoor wederom opgeschoven moet worden.

Uitzicht op oudste plek Nederland
Het bezoekerscentrum komt in de buurt van de uitbreidingszone te staan. Uiteindelijk zal het uitgebreid worden tot het gewenste museum, dat aan de rand van de groeve zal staan met uitzicht op het diepste en oudste punt van Nederland. Het bezoekerscentrum wordt opgezet samen met heel veel partijen. Het is ook bedoeld om van alles uit te proberen. "We kunnen dan nog fouten maken", vertelde Willink, "die we later niet meer mogen maken." Bezoekerscentrum en museum moeten het hart van het Nationaal landschap Winterswijk worden. "Het verhaal van de ontwikkeling van de aarde, van de big bang tot nu toe, wordt er verteld", zei Willink. De meeste aandacht zal achter de laatste 245 miljoen jaar krijgen, want zo oud zijn de oudste lagen in de groeve. Er komt een vaste expositie en een ruimte om aandacht aan tijdelijke thema's te besteden.

Vraag betrekken bij coalitieonderhandelingen
Bij het bezoekerscentrum moet meteen voldoende parkeergelegenheid komen gericht op de 80.000 bezoekers per jaar die in de toekomst verwacht worden. Er wordt gedacht aan 200 parkeerplaatsen die ondergronds worden gerealiseerd. De kosten hiervan worden geschat op 5,2 miljoen. Er is ook een plan B zonder ondergrondse parkeerplaatsen. Dat wordt geschat op 3,2 miljoen. "Wij zullen de gemeente niet vragen om een bijdrage in de jaarlijkse exploitatie", vertelde Willink. "Het bezoekerscentrum moet zichzelf kunnen bedruipen." De gemeente wordt gevraagd de helft van de eenmalige kosten bij te dragen. Willink verzocht de aanwezigen dit mee te nemen bij de onderhandelingen voor de nieuwe coalitie.

In de zomer weer rondleidingen
Professor Jelle Reumer benadrukte nog eens het grote geologische belang van de Steengroeve. Hij wees er op dat overal in Europa bij dergelijke bijzondere groeves een museum aanwezig is. "Winterswijk moet niet achterblijven. De groeve trekt studenten en geĂ¯nteresseerden vanuit de hele wereld aan. Het wetenschappelijk belang is niet te onderschatten." Recreatieondernemer Henk Jan Mensink, die in het bestuur van de stichting zit, wees op het grote economische belang. Iedereen die naar Winterswijk komt wil de groeve bezoeken. "Dit is een unieke kans om een grote attractie te realiseren." Willink denkt dat het museum ergens tussen 2023en 2024 geopend kan worden. Daarvoor zijn nog veel meer miljoenen nodig. Daarom wordt voor het bezoekerscentrum alleen een beroep gedaan op de gemeente. Rijk, provincie, fondsen, ze zijn allemaal in de toekomst nodig voor het grote museumplan. "Bij het museum komt de echte grote vraag", zei Willink. "Met het bezoekerscentrum laten we zien wat we zelf al doen." Het is geen verloren investering, want het centrum blijft een functie houden bij het toekomstig museum. Voor dit centrum worden per jaar 10.000 tot 15.000 bezoekers verwacht. Vanaf de zomer van 2018 is er ook weer toestemming van Sibelco om in en om de groeve rondleidingen te geven.