Vanaf een bankje
Op de Heugte
Door Bernhard Harfsterkamp
WINTERSWIJK – Het bankje dat ik dit keer heb uitgekozen bevindt zich op een plek waar 25 jaar geleden nog maïsvelden lagen. De maïs heeft er plaats gemaakt voor een nieuw natuurgebied. Af en toe spreek ik mensen die denken dat er in de afgelopen honderd jaar alleen maar natuur is verdwenen in Winterswijk, toch is dat inmiddels veranderd. Hier in Meddo is dat met dank aan de Ruilverkaveling Winterswijk-West.
Wie aan ruilverkavelingen denkt, verwacht niet meteen dat die een gunstig effect hebben op natuur. Tot in de jaren negentig van de vorige eeuw is dat ook zeker niet geweest. Ruilverkavelingen waren bedoeld om de omstandigheden voor landbouwbedrijven te verbeteren. De akkers en weilanden moesten niet alleen dichter bij de boerderijen komen te liggen, maar werden ook groter en ontwaterd. Kleine bosjes, houtwallen, beekjes of natuur die in de weg lagen werden daarbij opgeruimd. De verloren natuur werd soms elders gecompenseerd, maar het verlies was doorgaans groter.
Dat veranderde aan het eind van de jaren tachtig. Er kwam voor het eerst een landelijk natuurbeleidsplan en daarin werd ook bepaald dat er bij ruilverkavelingen meer ruimte voor natuur zou komen. Dat gold voor alle verkavelingen die op dat moment in voorbereiding en uitvoering waren, ook die in Winterswijk-West. Er kwam een taakstelling om daar 350 hectare nieuwe natuur te realiseren. Het aardige is dat de plannen daarvoor gemaakt mochten worden door de lokale natuuronderzoekers en -kenners. Ik was een van hen en daarom heb ik op plekken als de Heugte altijd een goed gevoel. Hier ligt natuur waarover ik heb meegedacht.
Laat ik mijn rol niet overdrijven. De natuur moet het op de eerste plaats zelf doen. Zeker, daarvoor moest nabij de hoogste plek in Meddo nabij de Valkeniersbult wel eerst ruimte gemaakt worden. Ook werd die wel een handje geholpen door de nieuwe eigenaar van de grond, die er bijvoorbeeld nadat de bovenlaag van de voedselrijke grond was verwijderd, maaisel met zaden uit het Haaksbergerveen overheen gooide. Daardoor was er sneller interessante plantengroei te zien. Die man heette Dick Sellink. Nadat hij zich had teruggetrokken uit Sellink Isochemie besteedde hij al zijn tijd aan zijn liefhebberijen natuur en jacht. Ik heb hem goed leren kennen en waarderen, omdat hij een actieve rol had in de stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk, waarvan ik bestuurslid was.
Dick Sellink nam veel natuur over van anderen. Daardoor werd het Notarisbos, dat naast de Heugte ligt en dat ooit is geplant in opdracht van notaris Roelvink, eveneens zijn eigendom. Zo ontstond er een groot natuurgebied met een grote variëteit. Je kunt er bijvoorbeeld kennis maken met alle soorten bomen en struiken die in Winterswijk voorkomen en met bijna alle kleine landschapselementen en landschapstypen. Misschien moet je het wel een landschapstuin noemen. De Heugte blijft echter een mooie herinnering aan Dick Sellink.
Op de Heugte heeft hij ook voor een bijzondere uitkijktoren gezorgd. Omdat die niet meer als geheel veilig wordt beschouwd, mag je die niet meer beklimmen. In de buurt kan ik dit keer ook niet komen, want de storm heeft hier ook bomen doen omvallen. Daarom beperkt mijn bezoek aan de Heugte zich dit keer tot het houten bankje met picknicktafel. Er over heen liggen mooi blaadjes van een wilg verspreid. Ook zie ik wederom het bewijs dat dood hout leeft. Aan de randen van de tafel zie ik elfenbankjes en tonderzwammen groeien. Het mooiste vind ik echter het korstmos dat er boven op groeit.
