Monument onthuld voor slachtoffers ramp Phoenix
WINTERSWIJK - Bijna 170 jaar na de ramp met het stoomschip Phoenix op het Michiganmeer is op de oude begraafplaats aan de Singelweg een monument onthuld ter nagedachtenis van de Winterswijkers en andere Achterhoekers die toen zijn gestorven. Henk te Kulve van de Historische Kring Kotten vertelde dat het ook een herdenkingsteken is voor alle Winterswijkers die in de 19de eeuw zijn vertrokken naar Amerika. Burgemeester Joris Bengevoord, die het monument onthulde, zei dat "we ons nog steeds verbonden voelen met de slachtoffers".
Door Bernhard Harfsterkamp
Zowel Henk te Kulve als de burgemeester zag parallellen met heden, want ook in de huidige tijd verlaten veel mensen hun eigen land op zoek naar een beter leven elders. "Dat gold ook toen. Verwachtingsvol en nieuwsgierig gingen vele Winterswijkers naar Amerika." In de periode 1840 – 1890 zijn er 2700 personen uit Winterswijk geëmigreerd. Redenen waren de grote armoede, maar ook het geloof speelde een rol. Niet iedereen voelde zich meer vrij genoeg om het eigen geloof te kunnen uitoefenen. In 1847 vertrokken uit de hele Achterhoek vele mensen. Ze werden daartoe gestimuleerd door de eerste groep die in 1843 was vertrokken. Hun berichten naar huis bevatten positieve verhalen over het nieuwe land.
Bijna bereikt
Veel Winterswijkers vestigden zich in Amerikaanse staten als New York, Ohio en Michigan en in het Canadese Ontario. Het was een reis vol ontberingen. Eerst naar Arnhem, dan met een binnenschip naar Rotterdam, de oceaan over en tenslotte nog een reis door Amerika. Lang niet iedereen overleefde de reis. De groep die inscheepte op het stoomschip de Phoenix had bijna de eindbestemming bereikt. Maar om twee uur in de nacht van 21 november 1847 sloeg het noodlot toe. Er brak brand uit op het 33 meter lange schip. Omdat er te weinig reddingsboten waren overleefden slechts 41 mensen van de ongeveer 210 passagiers. De anderen kwamen in het te koude meerwater terecht. Er waren 74 doden die uit Winterswijk kwamen, onder wie 25 mensen uit de buurtschap Kotten. De namen van de 151 Achterhoekse slachtoffers staan aan de ene kant van het door Arjan Ligtenbarg ontworpen herdenkingsbord. De andere kant geeft informatie over en een impressie van de ramp.
Uitzicht
De berichten over de ramp bereikten Nederland pas maanden later. Winterswijk bleek het ergst getroffen te zijn. Omdat de Historische Kring Kotten zich intensief heeft beziggehouden met de emigratie ontstond het initiatief voor het Phoenix-monument. De oude begraafplaats, die in de 19de eeuw volop in gebruik was, bleek de logische plek ervoor. "Het is cru om te zeggen, maar als de scheepsrampslachtoffers in Winterswijk waren gebleven, waren ze hier begraven", zei Te Kulve. "Met uitzicht op het oude dierbare Winterswijk." De burgemeester benadrukte dat er van een goede toekomst voor Winterswijk alleen sprake kan zijn met een goede plek voor de geschiedenis ervan. Daarna onthulde hij het bord samen met Aidrian en Wencke Ligtenbarg.
Geen voorrang bij de Hema, wel bij kruising Halfords
WINTERSWIJK - In het artikel over de 'opfriscursus verkeersregels' van Veilig Verkeer Nederland afdeling Winterswijk, vorige week in deze krant, is een foutje geslopen. Frank Massop (niet Monasso, dus) legde tijdens die bijeenkomst uit, dat hij, bij het oversteken van de kruising bij (voorheen) Halfords wel eens te maken kreeg met boze blikken van voetgangers op de Misterstraat, omdat hij hen geen voorrang verleende. Die kruising is namelijk geen voetgangersgebied. Voetgangers moeten dus voorrang verlenen aan bestuurders die de straat daar kruisen. Ten onrechte werd uit de reactie op een vraag over die andere kruising, bij de Hema, opgemaakt dat daar dezelfde regel geldt, maar dat is fout. Frank Massop legt uit: "Het voetgangersgebied loopt daar wel door. Auto's mogen daar normaal gesproken de Misterstraat niet kruisen, en bestuurders die dat wel mogen, zoals fietsers, moeten voetgangers voorrang verlenen."
