Sta er eens bij stil, lezing over kleine monumenten
WINTERSWIJK – De algemene ledenvergadering van het Nut werd besloten met een korte lezing van Willem Peletier over kleine monumenten. Vaak vallen ze nauwelijks op. Daarom heette een eerste boekje dat Peletier erover maakte samen met Henk Heinen, die mede-verantwoordelijk was voor de foto's, "In het voorbijgaan". "Je loopt er langs en gaat aan de betekenis voorbij." In het boekje uit 2002 werden zo'n 90 onderwerpen besproken. Daarna kreeg Peletier veel reacties. "Waarom staat dat er niet in?" "Omdat ik het niet wist", antwoordde hij dan. Gevolg was dat er in 2006 een tweede boekje over de kleine monumenten verscheen met de titel "Sta er eens bij stil".
Waard om bewaard te blijven
Peletier vertelde dat hij inmiddels een "soort afwijking" heeft gekregen. Hij loopt niet meer langs de kleine monumenten zonder ze te zien. Ze vallen hem nu op, zodat hij alweer genoeg nieuwe heeft verzameld om een derde boekje mee te vullen. De werktitel is "Waard om bewaard te blijven". Aan het eind van zijn lezing merkte hij daarom op dat van de in de eerste twee boekjes beschreven objecten er al te veel zijn verdwenen. Dat kan anders. Hij had daarvoor een keuze uit de verzamelde kleine monumenten laten zien van heel verschillende aard. Bijvoorbeeld de Stolpersteine (struikelstenen) van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het zijn zeer kleine en daardoor weinig opvallende gedenktekens die in het trottoir zijn aangebracht bij huizen, waaruit tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter mensen werden verdreven. In Winterswijk zijn ze bijvoorbeeld te vinden bij de drogisterij DA in de Ratumsestraat. Dit jaar waren al 61.000 stenen in 22 landen geplaatst.
Overal opmerkelijke objecten
De variatie in de kleine monumenten was groot. Van een gevelteken aan het begin van de Bossesteeg, die aan een voormalige bakkerij herinnert, tot aan een dichtgemetseld raampje van een cel in de Jacobskerk. Van een grenssteen tot een spreeuwenpot. En tussendoor zagen de Nutsleden de beelden aan de voorgevel van het oude postkantoor, het authentieke gemeentewapen, een mozaïek op de vloer bij de ingang van een winkel, beeldjes van Knelis en Willem, personages uit de verhalen van G.J. Meinen, op de markt en van natuuronderzoeker Victor Westhoff bij het Korenburgerveen. En nog veel meer. Overal in Winterswijk zijn er wie er op let opmerkelijke objecten te zien. De mensen die de lezing bijwoonden zullen ze voortaan waarschijnlijk sneller zien. Peletier vertelde er anekdotes en wetenswaardigheden bij. Ze zijn deels terug te vinden in de twee genoemde boekjes.
