Geen concessies aan veelkleurigheid bij PGW
WINTERSWIJK – Afgelopen week was de aankondiging van de Startzondag van de Protestantse Gemeente Winterswijk (PGW) in deze krant te lezen. Vandaag wordt gekeken naar de toekomst. In een tijdsgewricht waarin de kerkgang afneemt, heeft ook de PGW belangrijke keuzes te maken om haar voortbestaan te borgen. Waar wil de kerk sterk in zijn en wat is daarvoor nodig. In gesprek met de kersverse predikant Freerk Hovinga, Barbara Poot en Gerda Goorman wordt er gezocht naar de te bewandelen wegen.
Door Leander Grooten
De startzondag van de PGW verliep boven verwachting. De PGW mocht nieuwelingen verwelkomen en 'oude bekenden'. Tijdens de pitches werd met verve en creativiteit gepresenteerd. De gastvrije gemeente bewees zich afgelopen zondag in een goedgevulde Zonnebrinkkerk. Het enthousiasme spatte ervan af. Maar hoe zorg je ervoor dat het enthousiasme blijft? Direct langskomen en aanbellen, is te claimend. "En wij zijn niet van het zieltjes winnen," geeft Barbara aan. Maar loslaten klinkt als een gemiste kans. Dominee Hovinga: "Er zijn weinig instituten die nog aanbellen bij mensen, het is een groot goed. Maar het is ook wijs om incidentele bezoekers zelf initiatief te laten nemen met vragen, we zoeken dan samen naar passende antwoorden. In deze tijd zijn er geen pasklare antwoorden."
Kerk tussen gisteren en morgen
De Protestantse Kerk Nederland (PKN) schreef in 2015 het visiestuk 'Op weg naar 2025'. Hierin staat dat de protestanten terug naar haar beginselen moeten gaan, back to basic. De tierelantijnen achterwege laten en weten waar het om draait, de Bijbel, God, Jezus en de relatie met mensen. "Velen zijn er die 'iets met kerk hebben', maar niet actief zijn, maar 'erom heen zwermen' en af en toe meedoen", aldus het visiestuk.
Op 23 september zijn deze aspecten zichtbaar. Tijdens een gezamenlijke viering in de katholieke Heilige Jacobuskerk gaan de geloofsgemeenschappen PGW, Katholiek, Pinkstergemeente en Vergadering der gelovigen hand in hand. Zij zijn 'samen in de naam van Jezus ' en vinden dat verbinding zoeken belangrijk is. De viering laat de bezoeker proeven, net als op de startzondag. Proeven van verschillende soorten liederen en diverse sprekers. De organisatie meldt dat een ieder welkom is. Deze dienst start op zaterdagavond om 19.00 uur.
Krimp op komst
Het PGW-beleidsplan 'De toekomst begint vandaag' stelt dat over twintig jaar het ledenaantal gehalveerd zal zijn en de inkomsten met 70% afgenomen. Geloof lijkt daarmee een stille dood te sterven. "Dat is een verkeerde aanname," aldus Freerk Hovinga. De predikant is in juli aangetrokken door de PGW en is aan het inburgeren in de gemeente. "De gelovigheid in Nederland is niet afgenomen, dat is onderzocht. Het is de kerkgang die afneemt."
Dat roept de vraag op waarom mensen niet meer naar de kerk komen. "Sommigen kerken zijn groeiende, de onze niet." Freerk heeft wel een idee waar dit door komt. "De huidige maatschappij vraagt om meer duidelijkheid. Er zijn kerken die eenduidig en rechtlijnig zijn. Die kerken groeien wel."
Verscheidenheid is de kracht
Is het dan niet tijd om het roer om te gooien en net zo te doen, om je bestaansrecht niet te verliezen? Het antwoord is een volmondig 'nee'. De PGW wil pluriform zijn: een verscheidenheid aan soorten gelovigen, van randkerkelijk en twijfelend tot vaste bezoeker en overtuigd christen. Gerda: "Sommigen willen intellectuele uitdagingen, anderen geloofsverdieping. En sommigen zoeken sociale interactie, zonder dat het constant over God gaat. Of van alles een beetje. Wij koesteren die verschillen."
Ze ziet evenwel een probleem. "Om ons aanbod vol te houden, moeten we voldoende menskracht hebben. Dat wordt moeilijker."
De nieuwbakken herder van de gemeente ziet het positiever. "Krimp biedt kansen. Je gaat als organisatie zorgvuldiger om met wat je hebt en wat je uitgeeft. Daarmee breng je focus aan. Bovendien zie ik een rol weggelegd voor de kerk in de steeds individualistischer geworden samenleving. Het is een instituut waar je nog kunt zijn zoals je bent."
Midden in de samenleving
Kenmerkend aan de PGW is de maatschappelijke functie. "De diaconie is daar een voorbeeld met de financiële ondersteuning van het Sociaal Steunpunt en de Voedselbank. Maar ook de Fietsvierdaagse valt onder haar vlag." Barbara Poot relateert dat aan een recent voorbeeld: "Met Volksfeest zette de kerk de deuren open voor alleenstaanden. Zij keken voor de kerk het Bloemencorso en proostten op het feest in de kerkzaal. Dan doe je echt wat voor de maatschappij."
Gerda vult aan: "Als ik zie dat er seniorenmiddagen worden georganiseerd vanuit de buurt , dan denk ik 'waarom'. De kerk doet dat al jaren, je kunt zo aansluiten."
En in 2040?
Ondanks de cijfers, gelooft het drietal dat de kerk blijft bestaan. "De Bijbel is enorm oud, maar biedt handvatten voor elke levensfase en elk probleem. Het Boek verliest niet aan actualiteit."
Hovinga vult aan: "Zolang mensen blijven zoeken naar antwoorden en zich veilig voelen om vragen te stellen, is er kerk."
Tot slot geeft Barbara de hoopgevende woorden: "De vorm is niet zo belangrijk. Samenkomen, ontmoeten en van elkaar en van de Bijbel leren, dat is de bron waaruit we blijven putten."
