Bram Stemerdink opent tentoonstelling PvdA met redevoering. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Bram Stemerdink opent tentoonstelling Rood Dorp met vurige toespraak
Politiek‘De hoop levend houden, dan komt er altijd een betere tijd’
Door Bernhard Harfsterkamp
WINTERSWIJK – De tijd van de grote 1 Meivieringen met optochten en nog veel meer is al vele jaren voorbij. Toch was er op de Dag van de Arbeid een bijeenkomst van de PvdA in de Museumfabriek, waar veel belangstelling voor was. De tentoonstelling Rood Dorp werd geopend door Bram Stemerdink. Hij is geboren en getogen in Winterswijk en was later minister van defensie voor de PvdA. Hij was naar zijn geboorteplaats gekomen om een vurige toespraak te houden. “De hoop levend houden is een taak van socialisten”, besloot hij zijn rede. “Dan komt er een tijd in Europa met vrede en veiligheid en landen die verenigd met elkaar samenwerken.”
Bloeitijd SDAP/PvdA verbonden met textielindustrie
De locatie was passend, want de opkomst van de voorloper van de PvdA, de SDAP, had alles te maken met de vele arbeiders die Winterswijk sinds het einde van 19de eeuw had. In de bloeitijd van de textielindustrie werden dat er alleen meer. Vanaf de jaren 60 sloten fabrieken en dat leidde ook bij de PvdA uiteindelijk tot minder aanhang. In de Museumfabriek waren in een van de hallen de weefmachines aangezet, die een nostalgisch gevoel veroorzaakten bij zij die de tijd van de textielglorie hebben meegemaakt. De textielindustrie is nog steeds niet helemaal weg, maar de werkgelegenheid is er minder geworden. De werkgelegenheid is nog steeds goed in Winterswijk, maar een traditionele aanhang heeft de PvdA er niet meer. Deze eerste mei was ook nog eens de officiële laatste dag van Signify, de voormalige Philips, begonnen in een oude textielfabriek. Voor Ubel Zuiderveld, die het openingswoord had, was het een treurig moment.
Jongens en meisjes uit arbeidersgezinnen hoeven niet naar de HBS
Zuiderveld herinnerde zich een eerder bezoek van Stemerdink aan de PvdA-afdeling. “Even was er sprake van een interview, maar nadat hij het woord had gekregen volgde een monoloog van anderhalf uur.” Dit keer was zijn toespraak korter. Hij is geboren en opgegroeid in de Iepenstraat in een echt sociaal-democratisch gezin, dat tot de rode familie behoorde. Dat betekende dat je lid van de PvdA was, naar de VARA luisterde, naar een openbare school ging en de rode krant het Vrije Volk las. Op de radio hoorde hij als zesjarige prachtig vioolspel. Daarna wilde hij graag vioolspelen. De lessen kosten geld dat zijn ouders niet hadden. Het betekende dat zijn moeder weer moest gaan werken. Ze deed daarna thuiswerk voor een textielfabriek. Bram Stemerdink wilde graag naar de HBS. Het hoofd van school O Baretta werkte niet mee. “Het is niet nodig dat jongens en meisjes uit arbeidersgezinnen naar de HBS gaan.” Nadat meester Sieders hem een jaar bijles gaf om zijn taal- en rekenvaardigheden te verbeteren, ging hij alsnog.
‘Hoe bevalt de krant?’
Na de HBS koos hij voor de Koninklijke Militaire Academie. Op een dag vroeg zijn vader hoe hem de krant beviel? Stemerdink was verbaasd, want hij had niets gezien. Zijn vader had een abonnement op het Vrije Volk voor hem genomen. “Die kranten bleken allemaal in de prullenbak te zijn gesodemieterd. Op de KMA werd je geacht de Telegraaf te lezen. Ik had de krant drie maanden niet gehad en wilde ze allemaal terug.” Die hardnekkigheid werd niet gewaardeerd. Daarom moest hij bij een kolonel komen, die hem enorm uitschold. Na die tirade had Stemerdink nog één punt. “Ik wil die kranten alsnog hebben.” Daarna kreeg hij ze. Stemerdink herinnerde zich een Frans lied, het kersenlied. De strekking is dat er altijd een betere tijd komt. Er is altijd hoop en uitzicht. Dat geldt ook voor de PvdA. De tentoonstelling Rood Dorp. Arbeidersbeweging en sociaaldemocratie in Winterswijk is tot met zondag 8 mei te zien. De tentoonstelling laat veel over de oudere jaren zien, waarop de nadruk ligt. Op zaterdag 8 en 9 mei zijn er nog lezingen van Chrit van Ewijk over Jan Rengelink, een pionier van de Winterswijkse arbeidersbewging en Sjoerd Kemeling, die vertelt over Verheffing en arbeidersontwikkeling. Ubel Zuiderveld zal enkele hoogtepunten van het Rode Dorp belichten.
