Zwaluw aanleiding tot opening ‘Openluchtmuseum over telefonie’ in buurtschap

WINTERSWIJK- Echt opvallend zijn ze niet, de zes telefoonpalen in het landschap. Hooguit trekt een snelle passant zijn wenkbrauwen iets op. Verbaasd dat er in deze streek nog bovengrondse telefoonleidingen bestaan. Maar een minder gehaaste oplettende toerist zal tot zijn verbazing zien, dat er geen verbinding is met andere telefoonlijnen. Die toerist heeft ongemerkt en zonder gidsje een ‘Openluchtmuseum’ ontdekt in één van de buurtschappen van Winterswijk.

Door Clemens Bielen

Zoals zo vaak bij musea zijn het niet de objecten zelf die zo interessant zijn, maar het verhaal erachter.

Van horizonvervuiling tot natuurattractie
Het jaar 1881 wordt in het algemeen aangehouden als het jaar waarin de telefonie in Nederland is geïntroduceerd. De historie van de telefoon is lang genoeg om er een museum aan te wijden. Er zijn dan ook diverse ‘Telefoonmusea’ te vinden in Nederland. Maar voor een echt ‘Openluchtmuseum’ over de telefonie moet je toch naar het prachtige buitengebied van Winterswijk.

Was de uitvinding van de telefoon vooral een doorbraak in de communicatie via het gehoor, voor het landschap waren de telegraafpalen voor een groot deel van de 20e eeuw beeldbepalend.
In deze tijd ligt de bedrading onder de grond; de palen en draden waren gevoelig voor schade en het woord horizonvervuiling bestond toen ook al
In het buitenland zijn nu nog veel bovengrondse telefoonpalen in gebruik. In Nederland is het een zeldzaamheid en zijn de meeste telegraafpalen verwijderd. Maar niet allemaal! En dat komt in dit geval door de zwaluw!

Een rustplaats voor boerenzwaluwen
Toen plusminus 30 jaar geleden de palen werden verwijderd om plaats te maken voor ondergrondse bekabeling, hebben bewoners gevraagd of er een paar palen met bedrading mochten blijven staan. Het was altijd zo’n prachtig gezicht om hordes van zwaluwen op de draden te zien zitten.
En daar is het later niet bij gebleven. Aan de palen werden nestkasten bevestigd. De steenuil profiteert ervan. En toen ik enkele dagen geleden voorbij kwam, kon de ‘boer’ nog meedelen, dat een pas geplaatste nestkast in gebruik was genomen door een torenvalk.
Ook een vroeg gearriveerd zwaluwpaartje had meteen zijn plekje in het kippenhok weer ingenomen en poseerde nog even op een draad. Het vrouwtje vertrok al snel voor bezigheden in het kippenhok, het mannetje bleef nog even in het ‘museum’ uitkijkend naar de komende bezoekers.

Het zal niet lang duren of hij krijgt veel meer gezelschap. Of wij iets mooi of lelijk vinden, wordt mede bepaald door de functie, die wij aan een object toekennen. Wat een prachtige telegraafpalen!