Unieke pilot ter bevordering van het lezen

WINTERSWIJK- De leesprestaties van Nederlandse leerlingen dalen dramatisch. Bij een vergelijking met andere landen van de EU bungelt Nederland zelfs onderaan als het gaat om het leesplezier. Bij het voortgezet onderwijs beginnen de gevolgen van een matige leesvaardigheid zich nu ook te manifesteren. Een matige leesvaardigheid reikt verder en heeft ook nadelige invloed op de prestatie bij de zaakvakken. Dat besef heeft er toe geleid dat op initiatief van Wilma van Velden, rector van Christelijk College Schaersvoorde, een pilot wordt opgestart om iets aan de dalende leesvaardigheid te doen. Het is een gezamenlijk besluit van Schaersvoorde, Gerrit Komrij College en Pronova. Schaersvoorde Winterswijk bijt het spits af en is gekozen als eerste locatie voor dit project.

Door Clemens Bielen

Het is de grote uitdaging voor elke school om de leerlingen weer aan het lezen te krijgen. De initiatiefnemers van de projectgroep van Schaersvoorde presenteren dan ook niet zonder enige trots de pilot om dit maatschappelijk probleem in het onderwijs op te pakken. Er wordt gebruik gemaakt van de ‘List-methode’(Lezen is Top). Elke dag wordt er op de school een half uur aan lezen besteed in de klassen 1 en 2. De docente leest eerst een stukje voor uit een boek, stelt daar wat vragen bij. Met die vraagstelling in het achterhoofd gaan de leerlingen dan zelf in hun eigen boek lezen. Robin Lendering, docente Nederlands, geeft wat concrete voorbeelden: “Ín welke tijd speelt het verhaal of met welk probleem zit de hoofdpersoon, vind je de hoofdpersoon sympathiek? Na het lezen vindt nog een terugkoppeling met de leerling plaats.”

Lezen, de ‘heilige tijd’
Inhoudelijk deskundige en projectaanjager is Margriet Dekker, die zich aan de Hogeschool Utrecht veel heeft beziggehouden met de verbetering van technisch en begrijpend lezen. Met technisch lezen wordt de vaardigheid bedoeld om een tekst correct, snel en op de juiste toon te kunnen lezen. Margriet: "Technisch lezen is de basis voor het begrijpend lezen. Uit onderzoek (PISA) is gebleken dat 25 procent van de vijftienjarigen onvoldoende scoort op dit gebied. Je leert te lezen dóór te lezen. Maar met de leesmotivatie is het slecht gesteld, we moeten daarom zorgen dat er weer leesplezier komt. Uit onderzoek is gebleken dat er 20 minuten leestijd per dag nodig is, om de leesontwikkeling te stimuleren."

Technisch lezen is kilometers maken
Melanie Vinkenvleugel, interim teamleider, is bezig het project handen en voeten te geven. Melanie: “Bijna de helft van de tieners vindt lezen tijdverspilling en de pilot moet daar verandering in gaan brengen. Een ruim aanbod van boeken en samenwerking met de bibliotheek zijn belangrijk. Meer boeken naar de school zelf halen is ook een wens van de projectgroep. De kinderen maken zelf de keuze voor een boek en bepalen zelf hun niveau. Alleen met leesplezier kunnen er ‘kilometers’ worden gemaakt. Je moet een kind niet opschepen met een voor hem of haar te moeilijk boek.”

Begrijpend lezen
Er is ook aandacht voor het begrijpend lezen. De lessen begrijpend lezen worden verbonden aan de zaakvakken. Margriet Dekker: “Naast technisch lezen en de woordenschat is de derde factor de kennis van de wereld.” De leerlingen krijgen een zaakvak als keuzevak, waarin naast het vak zelf er ook een ‘talige benadering’ wordt gegeven. Margriet gaat de docenten hierin begeleiden en voorbereiden.

Evaluatie en uitrollen
Het ligt in de bedoeling dat het project wordt uitgerold naar de andere partners en locaties. Monitoring en evaluatie moeten uitwijzen of de pilot een vervolg verdient. In ieder geval ondervindt het project enthousiaste bijval bij de leden van de ouderraad en medezeggenschapsraad. “Uiteindelijk willen we toch als school bereiken dat er geen leerachterstanden ontstaan door gebrek aan leesvaardigheid.”