Hoe een nadeel een groot voordeel werd

Verhuizing ijsbaan zorgt voor stijging aantal leden Winterswijkse IJsvereniging

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Eind november kon na één nacht lichte vorst geschaatst worden op de krabbelbaan op de nieuwe locatie op de hoek van Kottenseweg en Bataafseweg. Op 9 januari kon ook voor het eerst geschaatst worden op de 400 meterbaan van de Winterswijkse IJsvereniging. De innovatieve ijsbaan zorgde voor veel aandacht in regionale en landelijke media. Voor deze promotie van Winterswijk kreeg de oudste vereniging van Winterswijk tijdens de digitale nieuwjaarsreceptie van de gemeente Winterswijk de 100% Winterswijk trofee.

Goede relatie met de gemeente
Het realiseren van een nieuwe ijsbaan voor de Winterswijkse IJsvereniging begon vier jaar geleden. “We kregen toen te horen dat we weg moesten aan de Misterweg”, zegt voorzitter Auke Spijkstra. “Daar waren we toen niet zo blij mee.” Samen met de gemeente werd naar een nieuwe locatie gezocht. “We hebben wel tien plekken besproken. Even leek het er op dat we bij Archeus aan de Vredenseweg terecht konden. Dat werd het ook niet. Toen waren we al weer een jaar verder.” Sinds 1887 is de ijsvereniging al tien keer verhuisd. “Nooit was er geld, maar verhuizen kost geld.” Gelukkig was er altijd steun, ook van de gemeente. “We hebben veel tijd geïnvesteerd in een goede relatie met de ambtenaren, burgemeester en wethouders en de gemeenteraad”, zegt Spijkstra. “We hebben ontzettend veel geluk gehad met de houding van de gemeente.” Hendrik van Prooije werd de trekker van het realiseren van de nieuwe ijsbaan. “Toen Auke zei dat we weg moesten, heb ik mijn vinger opgestoken.” Sindsdien hebben ze beide veel tijd aan de realisatie van de nieuwe ijsbaan besteed.

Een motor met Willy Wortels als wielen
Spijkstra noemt Van Prooije de motor achter het hele proces. “Maar een motor kan niet zonder wielen”, zegt Van Prooije. “Inmiddels is er een team van vijftien man bij betrokken.” Onder hen vijf “technische” mensen, die de Willy Wortels worden genoemd. Voor een deel zijn dat mensen, die niet eens schaatsen. “Iets nieuws maakt mensen enthousiast”, zegt Spijkstra. “We zijn geïnjecteerd met enthousiasme.” Eind 2018 werd bekend dat er een nieuwe baan kon komen op de hoek van Bataafseweg en Kottenseweg en dat die gecombineerd zou worden met een skeelerbaan. Dit betekende dat er een verharde ondergrond van asfalt zou komen, waardoor er ook eerder geschaatst zou kunnen worden. Plan B noemen ze dat inmiddels bij de ijsvereniging: “Gewoon water er op laten lopen. En dan laten bevriezen.” Er kan dan eerder geschaatst worden dan op een baan zoals aan de Misterweg die nog direct op de bodem lag. Eind 2019, begin 2020 schaatsen, als het tenminste zou vriezen, dat was toen de gedachte.

Dunne laagjes water
Door allerlei omstandigheden lukte dat niet. Ook werden er nog bezwaren aangetekend tegen de aanleg van de baan, waardoor pas eind 2019 kon worden begonnen met de aanleg. De extra tijd gaf gelegenheid om van Plan B naar Plan A te gaan. De ijsvereniging had intussen gekeken hoe het er bij andere banen, zoals die in Haaksbergen en Doetinchem aan toe ging. Ook was er contact met 'natuurijsoloog' Jop van der Werff. Daardoor werd duidelijk dat je sneller en beter ijs krijgt als je met een sproei installatie telkens dunne laagjes water aanbrengt, die dan bevriezen. “Voor dit aanvullende idee was er een gewillig oor bij de gemeente.” Het bleek dat hiervoor nog een sproeipad moest worden aangelegd. Daarvoor was een betonrand nodig. “Daar kwamen we pas in het voorjaar van 2020 mee”, zegt Van Prooije, “Het bestek moest daarvoor op het laatste moment worden aangepast.” De sproei installatie werd gemaakt door de vijf Willy Wortels van de vereniging.

Isoleren met schuimbeton
Op het laatste moment kwam er ook nog het idee van de isolatie van de baan. “Dooi komt altijd van onderen hadden we in Haaksebergen en De Lier geleertd”, zegt Van Prooije, “De vorst zit nog maar zelden in de grond. De asfaltbaan isoleren van onderen zou daarom eerder tot ijs kunnen leiden.” Gedacht werd aan piepschuim dat bijvoorbeeld in Twente onder wegen werd toegepast als die op te slappe grond lagen. Het idee leidde tot contact met een student van de Universiteit Twente die een proefopstelling maakte om te kijken of het schuimbeton werkte. Het bleek dat daardoor de temperatuur van de baan twee tot drie graden lager werd. “Inmiddels hadden we al een financier gevonden voor de extra investering”, zegt Spijkstra. Probleem was dat het werk al vergund was aan een aannemer. Die was niet meteen enthousiast om van zijn bestek af te wijken, maar het lukte ook die te overtuigen. Het leidde tot de meest innovatieve buitenijsbaan in Nederland. Dat er hierdoor eerder ijs ligt, is inmiddels afdoende bewezen.

Op naar de duizend leden
Door de skeelerbaan was het aantal leden al gestegen, dat stijgt nu er snel ijs gemaakt kan worden verder. "Na die eerste schaatsdag op 30 november waren er veel positieve reacties. Er zijn inmiddels diverse leden bij gekomen uit de rest van het land”, zegt Spijkstra. "Die willen als het kan hier komen schaatsen.” Zo is de kleine vereniging, die jarenlang niet veel meer dan enkele tientallen leden had, aan het groeien. Intussen zijn er tussen de honderd en tweehonderd leden. "Elke week komen er mensen bij. Prachtig! We doen het vooral ook voor de jeugd.” Spijkstra denkt zelfs dat het nu mogelijk moet zijn om duizend leden te krijgen. In de toekomst wil de Winterswijkse IJsvereniging zeker proberen om de eerste marathonwedstrijd op natuurijs te organiseren. "Nu zijn we daar nog niet klaar voor.”, zegt Spijkstra. "Eerst moeten we alles nog goed testen. We zijn al blij wanneer we een paar keer kunnen schaatsen.”