'Marktwerking niet goed voor cruciale beroepen'

BREDEVOORT - De opmerkelijkste uitspraak in de Meet Up over 'De waardering van cruciale beroepen' die op vrijdag 9 oktober in de Koppelkerk te Bredevoort werd gehouden, kwam van Erik Luiten, vertegenwoordiger van de boeren. “Het is gebleken dat de marktwerking niet in het belang is van de agrarische sector in Nederland." Volgens Luiten zijn de boeren in Nederland gebaat bij eerlijker prijzen bij de supermarkten. Als de prijzen omhoog gaan dan kan ook de steeds doorgaande schaalvergroting in de landbouw gestopt worden.

De Tegenlicht Meet Up 'De waardering van cruciale beroepen' werd vrijdagavond gehouden in de Koppelkerk te Bredevoort. Vanwege de corona-maatregelen werd het programma via Zoom digitaal gehouden. De thematiek werd geïllustreerd door een compilatie van twee VPRO Tegenlichtuitzendingen van de laatste tijd. In het eerste filmfragment werd pijnlijk duidelijk dat de managementlagen in grotere organisaties steeds maar uitdijen, fantastische functiebenamingen krijgen en hogere salarissen. De pakketbezorgers en vuilnismannen op de werkvloer moeten steeds harder lopen voor minder geld.

In 'Top der onmisbaren', de uitzending van VPRO Tegenlicht van 13 september, vormden gewone burgers met een cruciaal beroep een klein burgerberaad dat uiteindelijk een manifest met zestien aanbevelingen aan Minister van Financiën Wopke Hoekstra aanbood. De aanbevelingen in het manifest vormden de voeding voor de stellingen en polls in de Tegenlciht Meet Up in de Koppelkerk.

Vier stellingen
Het beroep van verzorgende moet aantrekkelijker gemaakt worden. Ook als het ten koste gaat van economische groei. Dat was meteen een bijna 100% score in de poll onder het publiek. Eén aanwezige vond dat dat niet maar zo kon, omdat de economie dat niet kan lijden. In de zorg werken veel vrouwen die ook nog moeder zijn: die dubbele taak komt nog vaak bij vrouwen terecht.

Armoedebestrijding
Moderator en codirecteur Linda van der Berg schotelde de gasten en het publiek de stelling 'Armoedebestrijding is een overheidstaak' voor. Daar was brede overeenstemming over. Richard Jongetjes, Aaltens talentverbinder, had een iets afwijkende mening. “Eigenlijk is armoedebestrijding een eigen verantwoordelijkheid. De meeste mensen die op of beneden het minimum zitten, willen ook graag zelf daaruit komen. Maar het systeem houdt dat ontzettend tegen met flexbaantjes, armoedeval, en onzekere inkomsten. Het systeem zou zo moeten zijn dat mensen die eigen verantwoordelijkheid weer kunnen nemen.” Hij werd daarin bijgevallen door Naïma el Mouassati, bestuurder bij de FNV. Zorgelijker is de situatie rond de oudere vrijwilligers: zij kunnen in coronatijd niet altijd overal ingezet worden.

Wilco Zeper, IC-verpleegkundige in het SKB Winterswijk heeft volop te maken gehad met de gevolgen van de eerste golf corona. Hij heeft niet gemerkt dat armoede of geldgebrek van invloed was op de aan zijn zorg toevertrouwde patiënten. Dat merkte Yvonne Eulink, wijkverpleegkundige voor Careaz in Aalten, Oost Gelre en Berkelland, zeker wel. Niet zozeer het gebrek aan geld, maar bij haar adressen wel het gebrek aan netwerk, familie, kennissen. Zij gaf aan dat eenzaamheid hard heeft toegeslagen tijdens de corona. Zij heeft zich ook wel heel oncomfortabel gevoeld bij het gebrek aan hulpmiddelen in de thuiszorg.

Opvallend was het verhaal van Eveline Zuurbier, over freelancejournalisten. Zij hebben het massaal moeilijk, omdat de media, zeker de regionale en lokale, het ook moeilijk hebben. In coronatijd zijn de inkomsten vanuit advertenties weggevallen en en daarmee vermindert het aantal opdrachten voor freelancers. Terwijl, zo betoogde Eveline, het juist ook zo belangrijk is om lokale informatie en duiding aan corona te geven. Of, zoals ze naar aanleiding van opmerkingen over schaamte over armoede van Erik Luiten (bij de boeren) en Naïma (bij de minima) aangaf: verhalen over mensen die het moeilijk hebben zijn van belang om dit onder de aandacht te brengen. Erik Luiten vertelde dat dit onderwerp ook tijdens de top aan de orde is gekomen en dat daar toch wel voor overheidssteun aan regionale media gepleit werd.

Onderwijs
Onderwijs moet meer aandacht aan IT geven. Dat was de stelling, waar Hans Mattijssen, leerkracht op de school VSO Klein Borculo instemmend op reageerde. Vooral zijn leerlingen hebben moeite met het omgaan met computers en informatisering. Het lukt hen nauwelijks een verslag in Word te maken en te versturen. Ze zijn wel goed met social media en gamen. Ook het lesgeven langs de digitale weg is lastig. Daar zou meer aandacht aan besteed moeten worden.

Zorg
Een pandemie mag nooit de reguliere zorg verdringen; tekorten in de zorg kunnen met reservisten worden opgelost. Deze stelling leverde veel reacties op: het een heeft niet met het ander te maken, of soms toch weer wel. Iedereen is het er wel over eens dat de reguliere zorg niet door een pandemie verdrongen mag worden. Maar of de oplossing - inschakelen van niet altijd recent gekwalificeerde reservisten - levert geen meerderheid op.

Eerlijke prijs voor voedsel
Een eerlijke prijs voor voedsel kan de boeren helpen overleven en maakt productie duurzamer. Deze stelling kon ook op veel steun rekenen. Erik Luiten beaamt het: er kan niet eindeloos onder de kostprijs geproduceerd worden. Echter die eerlijke prijs zal niet vanzelf gaan, daar zal de overheid op moeten ingrijpen.

De waarde van deze wat bijzonder Meet Up, met veel gasten was volgens moderator Linda van der Berg vooral dat ook de verschillende sectoren met elkaar in gesprek gingen.

Terugkijken
Deze VPRO Tegenlicht Meet Up was deel 6 uit de reeks 'De Maatschappij van Morgen' van de Koppelkerk. Deze Meet Up over de waardering van cruciale beroepen komt binnen een week online beschikbaar om terug te kijken., net als de vijf voorgaande al terug te zien zijn. De volgende VPRO Tegenlicht Meet Up vindt - wederom online - plaats via Zoom en wordt gehouden op 20 november. Het onderwerp van die Meet Up is: 'Racisme is niet zwart-wit'. Aanmelden kan binnenkort via de website van de Koppelkerk.