De presentatie van het rapport De inzet van sleutelpersonen in de inburgering. Foto: Miriam Szalata
De presentatie van het rapport De inzet van sleutelpersonen in de inburgering. Foto: Miriam Szalata

‘Sleutelpersonen spelen belangrijke rol bij inburgering’

Algemeen

ACHTERHOEK - Zo’n twintig jaar geleden kwam Dilsoz Amin (51) als vluchteling uit Noord-Irak in Nederland aan. Ze heeft hier haar leven opgebouwd. Nu zet ze haar ervaringen in om huidige nieuwkomers hun weg te laten vinden in de Nederlandse samenleving.

Door Miriam Szalata

"Ik ken beide culturen, de Nederlandse cultuur en de cultuur van het Midden-Oosten, heel goed", zegt Dilsoz. "Ik weet waarin ze zich van elkaar onderscheiden en hoe ze met elkaar te mixen."

Dilsoz is een zogeheten sleutelpersoon. Dat is een migrant of vluchteling die een rol speelt in het contact tussen nieuwkomers met een verblijfsvergunning en organisaties die met deze nieuwkomers te maken hebben. Sleutelpersonen hebben een brugfunctie. Ze weten wat nodig is om cultuurverschillen te overbruggen.

Nieuwkomers kunnen hulp goed gebruiken, beaamt Dilsoz. "Neem bijvoorbeeld onderwijs en gezondheidszorg. Dat is hier heel anders ingericht dan in het land waar ze vandaan komen. Daar snappen de mensen weinig van."

De Achterhoek telt 22 sleutelpersonen. Het zijn nagenoeg allemaal vrijwilligers. Een enkeling, zoals Dilsoz Amin, vervult de rol van sleutelpersoon ook in de functie van cultuurverbinder, wat in haar geval een tijdelijke parttimebaan is bij welzijnsorganisatie Figulus in Aalten.

Onderzoek
In de aanloop naar het nieuwe inburgeringsstelsel dat naar verwachting 1 juli 2021 ingaat, hebben acht gemeenten in de regio Achterhoek het Verwey-Jonker Instituut onderzoek laten doen naar de rol van sleutelpersonen. Uit dat onderzoek komt naar voren hoe waardevol ze zijn. Zo worden door de inzet van sleutelpersonen ook mensen bereikt die de Nederlandse taal niet goed machtig zijn, of die om allerlei redenen afwachtend of argwanend staan ten opzichte van organisaties.

De sleutelpersonen blijken maar liefst zeven rollen te vervullen: (cultuur)vertaler, verbinder, voorlichter, activeerder, vertrouwenspersoon, adviseur en voorbeeldfunctie. De rollen zijn bovendien tweezijdig. Sleutelpersonen bedienen zowel organisaties en gemeenten als de statushouders. In de praktijk blijken de zeven rollen elkaar te overlappen

Verbeteringen
Gemeenten en hun ketenpartners kunnen meer gebruik maken van de adviesrol van sleutelpersonen bij de voorbereidingen en inrichting van de nieuwe Wet Inburgering, concludeert het Verwey-Jonker Instituut. Zo kunnen ze de ‘stem’ van nieuwkomers beter in hun beleid en uitvoering meenemen. Verder concluderen de onderzoekers dat er meer coördinatie en begeleiding nodig is om de meerwaarde van sleutelpersonen te realiseren en recht te doen aan hun motivatie en ambities. Zo blijken sleutelpersonen te hopen dat hun inzet op termijn leidt naar betaald werk of een opleiding.

Met het oog op de nieuwe inburgeringswet, is het tijd om goed na te denken over de rol van sleutelpersonen. Dilsoz Amin houdt een pleidooi. "Maak er een betaalde baan van", zegt ze.

Het onderzoeksrapport is aangeboden aan de gemeenten. Wethouder Jorik Huizinga van de gemeente Doetinchem erkent meteen dat de sleutelpersoon de sleutel tot succes is bij de inburgering van nieuwkomers. "Dan mag je van gemeenten iets verwachten, dat ze de stap zetten om er iets formeels van te maken. Het is dan ook terecht dat die oproep wordt gedaan."

Niet dat hij meteen een pasklaar antwoord heeft in de zin dat er tientallen sleutelpersonen worden aangenomen. Maar over wat mogelijk is, moeten gemeenten wel helderheid gaan geven, stelt hij. Voor Huizinga staat vast: "Sleutelpersonen moeten echt een rol hebben in het inburgeringstraject."

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant