Biograaf Paul Weller bij de buste van Alfred Mozer die door Prinses Beatrix werd gemaakt en onthuld. Foto: Jessica de Lepper
Biograaf Paul Weller bij de buste van Alfred Mozer die door Prinses Beatrix werd gemaakt en onthuld. Foto: Jessica de Lepper

Sporen van de Vrijheid: Alfred Mozer, verteld door Paul Weller

Algemeen

DINXPERLO - De tentoonstelling Sporen van de Vrijheid in het Grenslandmuseum in Dinxperlo zou in het in het kader van Gelderland Herdenkt op 29 maart feestelijk worden geopend, met drie thema’s Verzet, Afstand en Verbroedering, in negen verhalen. Het coronavirus gooide roet in het eten. Het museum werd gesloten en het inrichten van de tentoonstelling is - voorlopig - gestaakt. Om alvast een tipje van de sluier op te lichten worden enkele ‘hoofdrolspelers’ van Sporen van de Vrijheid voorgesteld. Zo vertelt Paul Weller het verhaal over Alfred Mozer.

Alfred Mozer was fel tegen het nazisme en viel de aanhangers regelmatig keihard aan. Kort na de machtsovername van de nazi’s, in 1933, vluchtte hij naar Nederland. “Het verzet tegen de nazi’s was in de beginjaren zeer breed, vooral onder sociaaldemocraten en communisten. Het uitzonderlijke van Mozer was de persoonlijke moed en hartstocht waarmee hij zich inzette voor het behoud van de Duitse democratie”, legt Paul Weller uit. Alfred Mozer deed een mislukte zelfmoordpoging na de capitulatie in mei 1940 en zat tijdens de bezetting ondergedoken in Poortugaal. Hij was actief in het verzet, en kreeg om die reden een Nederlands paspoort.

In november 2019 werd Paul Weller gevraagd om deel te nemen aan de tentoonstelling, die het door het Nationaal Onderduikmuseum werd gemaakt voor het Grenslandmuseum. “Dat kwam goed uit, want op dat moment liep er nog een kleine Mozer-tentoonstelling in het Europahuis in Den Haag, zodat het meeste expositiemateriaal al beschikbaar was”, vertelt Weller. Hij vervolgt: “Het thema waarin het verhaal over Alfred Mozer wordt verteld had de titel van de biografie kunnen zijn, verbroedering, opbouw, samen verder.”

Paul Weller (1946) schreef zich na zijn pensionering in 2006 in voor de studie geschiedenis aan de universiteit in Leiden. “Voor mijn scriptie deed ik onderzoek in het archief van het IISG (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis) in Amsterdam en stuitte op het persoonlijke archief van Alfred Mozer. Ik was direct gefascineerd door zijn persoonlijkheid en door zijn levensloop. Ik schreef mijn scriptie over deze bijzondere man.”

Weller vond dat er veel méér in zat besloot een volledige biografie te schrijven. Hij vertelt: “Daar heb ik acht jaar over gedaan. Ik wilde het boek graag plaatsen in de tijd waarin Mozer leefde en werkte, in de jaren 1920 tot 1980. Over de politieke en economische omstandigheden in het Duitsland van de jaren ’20 en ’30, die leidden tot het einde van de Duitse democratie. De positie van Mozer als politiek vluchteling in Amsterdam tijdens de vooroorlogse crisisjaren. Ná de oorlog werd die context vooral bepaald door de spanningen van de Koude Oorlog en door het ingewikkelde proces van de Europese Eenwording. Mozer speelde daarbij een belangrijke rol. Op het eind van zijn werkzame leven kwam dat nog een keer tot uitdrukking bij zijn inspanningen voor de ontwikkeling van de Euregio."

Op 5 juni 1985 opende prins Claus het nieuwe Euregiokantoor in Gronau, vlak over de grens bij Enschede. Er werd een bronzen borstbeeld van Alfred Mozer onthuld door prinses Beatrix, de maakster van het kunstwerk. Een replica staat in het provinciehuis in Arnhem. Het zegt iets over de reputatie van de in 1979 overleden Mozer. Het boek van Paul Weller heet: 'Alfred Mozer, Duitser, Nederlander, Europeaan (1905-1979)' en is uitgegeven door uitgeverij Matrijs. Het kost 29,95 euro.

De maatregelen rondom het coronavirus zijn versoepeld, maar het is om organisatorische redenen voor het Grenslandmuseum nog niet mogelijk om open te gaan. Het is de bedoeling dat de expositie Sporen van deVrijheid in het Grenslandmuseum vanaf 1 september te zien zal zijn.


www.grenslandmuseum.nl

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant