Gemeente verwacht de komende jaren geld tekort te komen

Wethouder: “Lastig om begroting structureel sluitend te krijgen”

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Op dinsdag 26 mei is in de wekelijkse vergadering van burgemeester en wethouders de kadernota 2021 – 2024 vastgesteld. In deze nota worden de uitgangspunten aangegeven voor de begroting van 2021, die in het najaar wordt behandeld. B en W geeft aan dat de nota het karakter heeft van een winstwaarschuwing. “Er is nog veel onzeker over de financiële gevolgen van de coronacrisis”, zegt wethouder van financiën Inge Klein Gunnewiek. “Daardoor kunnen we nu niet al onze ambities uitvoeren.”

Coronacrisis leidt tot extra uitgaven en minder inkomsten
Klein Gunnewiek zegt dat de gemeente er financieel nog steeds goed voor staat. “De schuldenpositie is afgebouwd en er is een ruime financiële reserve. Voor de toekomst zijn er echter zorgen.” Dit jaar geeft de gemeente meer geld uit vanwege de coronacrisis. De gemeenteraad heeft onlangs besloten 2, 5 miljoen euro ter beschikking te stellen voor extra investeringen en andere maatregelen om de negatieve effecten tegen te gaan. Ook zijn er minder inkomsten, omdat door ondernemers onder andere plaatselijke belastingen later betaald hoeven te worden. “Het wordt daardoor lastig om de begroting sluitend te krijgen”, zegt de wethouder. “We verwachten nu al een structureel tekort van zes ton. Als we al onze ambities willen uitvoeren zou daar nog eens één tot anderhalve miljoen extra bij kunnen komen.” Onzekerheden zijn er ook over de bijdragen aan de Veiligheidsregio Noordoost Gelderland (VNOG) en de Gemeenschappelijk Gezondheidsdienst (GGD). Beide organisaties hebben tijdens de aanpak van de coronacrisis meer taken gekregen.

Meer inkomsten door meer woningbouw
B en W hebben alle ambities voor de komende jaren nog eens bekeken en bepaald welke 'onverkort overeind' blijven. De bouw van 500 woningen is daarbij een belangrijke. Meer woningen leveren door de onroerende zaakbelasting (OZB) meer inkomsten op. “Het gaat goed met de woningbouw in Winterswijk”, zegt Klein Gunnewiek. “Vorig jaar kwamen er 60 woningen bij, dit jaar komen er 150 woningen bij.” Er wordt momenteel op vele plekken gebouwd. Allerlei oude plannen worden 'afgestoft'. Die extra inkomsten zijn wel nodig om de begroting in de komende jaren sluitend te krijgen. De wethouder heeft ook de hoop dat er meer bedrijventerreinen gerealiseerd kunnen worden. Een andere mogelijkheid om de inkomsten te verhogen zijn hogere plaatselijke belastingen zoals de OZB. “Misschien wordt dat noodzakelijk, maar het is niet onze eerste gedachte. Er zijn ook bewoners die door de crisis minder inkomsten hebben, dus zijn we voorzichtig met een verhoging van de lasten.”

Uitvoering deel ambities vertraagd
Andere ambities die overeind blijven zijn het armoedebeleid, de centrumplannen, drempelvrij Winterswijk, het Park Achterhoek met de stadstuinbouw, de herinrichting van het oude raadhuis en het gemeentekantoor en de duurzaamheidsprojecten. Het cultuurkwartier aan het Weurden met de bibliotheek en Boogie Wwoogie, het bezoekerscentrum bij de Steengroeve, de wijkaanpak van de Pas en het opstellen van het integraal huisvestingsplan voor het onderwijs zijn zaken waarvan de realisatie wordt vertraagd. Een van de redenen daarvoor is dat door de coronacrisis het betrekken van de inwoners bij de plannen niet optimaal plaats kan vinden. Ambities als het verhogen van het aantal toeristische overnachtingen en het terugdringen van het aantal mensen dat een beroep moet doen op een uitkering worden nadelig beïnvloed door de coronacrisis. “Van alle ambities bekijken we hoe en wanneer we ze kunnen uitvoeren. Of misschien wel helemaal niet”, zegt Klein Gunnewiek. Voor nieuw beleid is eveneens weinig financiële ruimte.

Korte, overzichtelijke kadernota bewuste keuze
De kadernota is de kortste ooit. “Vorig jaar had de kadernota te veel het karakter van een begroting”, zegt de wethouder. Gevolg was twee raadsvergaderingen waarin langdurig en uitgebreid over hoofdlijnen en details werd gesproken. Een evaluatie leidde tot de afspraak het voortaan anders te doen. Afgesproken werd bij de kadernota nog niet diep in te gaan op de financiële kant, ook omdat in het voorjaar nog veel onduidelijk is over de bijdrage van de rijksoverheid uit het gemeentefonds. “Veel cijfers geven kan nu nog niet”, zegt de wethouder. “Een korte, overzichtelijke nota nu is een bewuste keus.” Vanuit de rijksoverheid wordt nagedacht over een andere verdeelsleutel voor het gemeentefonds. “Die lijkt nadelig uit te pakken voor plattelandsgemeenten als Winterswijk”, zegt Klein Gunnewiek. Het laatste woord daarover is echter nog niet gezegd. Op 28 mei heeft intussen minister Ollengren wel bekend gemaakt dat er extra geld komt voor de gemeenten om de nadelige gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Er wordt onder andere 84 miljoen ter beschikking gesteld voor de instandhouding van 'openbare bibliotheken, muziekscholen, musea, filmhuizen en de lokale informatievoorziening'. Ook zal in 2021 de bijdrage uit het gemeentefonds net zo hoog zijn als in 2020, zodat gemeenten weten waar ze aan toe zijn. In normale tijden kan de hoogte van de bijdrage nogal wisselen, omdat die afhankelijk is van hoeveel de rijksoverheid zelf uitgeeft.