Verondieping kleiput wordt niet stil gelegd

Gemeente zegt zorgvuldig te werk te gaan

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK - Sinds 1 oktober mogen er geen grondpartijen meer verwerkt worden, waarin te veel Poly en Perfluoralkylstoffen (PFAS) zitten. Het zijn giftige niet-afbreekbare stoffen, die gebruikt worden voor bijvoorbeeld anti-aanbaklagen van koekenpannen, bakpapier en regenjassen. Toch wordt er bij de verondieping van de kleiput aan de Driemarkweg, die onlangs is hervat, volgens de Actiegroep Behoud Kleiput grond met teveel PFAS gebruikt. Daarom heeft de Actiegroep aan de gemeente Winterswijk gevraagd de verondieping meteen stil te leggen. De gemeente reageerde dit niet te zullen doen en gaf in een schriftelijke reactie aan, dat alles volgens de regels verloopt.

"Gemeente moet zich aan handelingskader houden"
"De gemeente moet zich aan het tijdelijk handelingskader houden", zegt Erik Meinen van de Actiegroep, "Wat je er ook van vindt. De gemeente moet het goede voorbeeld geven." Het tijdelijk handelingskader werd door staatssecretaris Stientje van Veldhoven op 8 juli naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarin staat dat bij verwerking van grond in de natuur er niet meer dan 0,1 microgram per kilogram PFAS in mag zitten. De Actiegroep heeft de keuringsrapporten van de partijen grond, die de gemeente op de gemeentelijke website heeft gezet, bekeken. "Daaruit blijkt dat maar één partij op PFAS is getest en dat daarin de norm wordt overschreden." De niet geteste partijen zouden eerst op PFAS moet worden onderzocht, voordat ze gebruikt mogen worden.

"Klein deel niet getest, omdat nog niet wettelijk verplicht was"
De gemeente Winterswijk ziet geen aanleiding om de werkzaamheden te stoppen. "De gemeente gaat daarbij zorgvuldig te werk en past alleen partijen grond toe die de goedkeuring van Waterschap Rijn en IJssel hebben gekregen." De kleiput wordt verondiept om de natuurwaarden te vergroten. Door gloeiende oevers aan te brengen en voor ondiepe plekken te zorgen kunnen er meer planten en dieren voorkomen. In het broedseizoen van 15 maart tot 15 oktober mag er geen grond in de put gebracht worden. Wel is in die periode grond naar het gronddepot aan de Vreehorstweg gebracht. "Een klein deel daarvan is niet op PFAS getest, omdat dit nog niet wettelijk verplicht was", schrijft de gemeente. "Voor alle partijen grond die vanaf 8 juli zijn getest op PFAS en zijn toegepast in de kleiput geldt dat de gemeten waarden voldoen aan de laagst meetbare norm." De gemeente zegt hiermee dat grondpartijen die al eerder dan 8 juli aanwezig waren gebruikt mogen worden. De Actiegroep Behoud Kleiput ziet dat anders. Meinen zegt dat het handelingskader duidelijk aangeeft dat niet geteste grond tot 1 oktober mag worden gebruikt, en dat daarna alsnog aanvullend PFAS-onderzoek nodig is.

Al gestorte grond afdekken met klei en leem
In de partij die wel is getest is zit 0,3 microgram PFAS per kilogram. Dat is teveel voor toepassing op natuur- en landbouwgronden. Het is ruim onder de norm voor de functie wonen. Volgens het handelingskader van de staatssecretaris mag de grond dan gebruikt worden voor onder andere "groen met natuurwaarden". Doel van de Actiegroep Behoud Kleiput is nog steeds om de verondieping definitief stop te zetten. Meinen is het er mee eens dat glooiende oevers de natuurwaarden vergroten, maar het gebruik van de licht verontreinigde grond is niet bevorderlijk voor het aanwezige waterleven. Ook wil de actiegroep voldoende diepere delen in tact laten. "Alle gestorte grond er weer uithalen is geen optie. Die kan afgedekt worden met klei- of leemhoudende grond uit de Steengroeve of de Vlijt en dan is het project af." Ook de Buurt Kleiput, waarin de omwonenden zich hebben verenigd, laat weer regelmatig van zich horen op Facebook. De buurt is bezig met een feuilleton, waarin het hele proces van de verondieping van kleiput vanaf 2012 wordt beschreven en geanalyseerd. Daarbij staat de in de ogen van de buurt slechte communicatie van de gemeente centraal. "Wij geven puur feiten en bewijzen van zoals wij het hebben meegemaakt. Als wij toch iets niet correct hebben gemeld, dan mag dit op onze Facebookpagina aangegeven worden." Lucas wil de eindconclusie van alle bevindingen nog niet geven. Die zal later blijken, maar hij laat al wel doorschemeren dat de buurt de indruk heeft dat burgemeester en wethouders en de gemeenteraad niet op basis van de juiste gronden de beslissing tot verondieping hebben genomen. Zowel de Actiegroep als de Buurt zijn bezig met een rapport over het gehele proces, dat ze later zullen presenteren. Het is even rustig geweest rondom de kleiput, omdat er een poging tot mediation is gedaan tussen gemeente, buurt en actiegroep. Die is echter mislukt. Afgesproken was om tijdens de mediation niets naar buiten te brengen.