Arjan Ligtenbarg publiceert 'Textielindustrie in Winterswijk & omstreken'

Eerste exemplaar voor wethouder Wim Aalderink

WINTERSWIJK – Als auteur verwierf hij vooral bekendheid door zijn boeken over vervoer, waarbij hij als treinliefhebber graag schreef over de rol van de spoorwegen in de Achterhoek, Arjan Ligtenbarg die ook een aantal boeken over de geschiedenis van boerderijen, landgoederen en scholtengoederen op zijn naam heeft. Nu heeft hij er een vakgebied bij: de geschiedenis van de Achterhoekse textielindustrie waarover hij 'Textielindustrie in Winterswijk & omstreken' schreef.

Door Bart Kraan

Dat boek zag vorige week vrijdag tijdens een bijeenkomst in de Museumfabriek aan de Laan van Hilbelink officieel het levenslicht toen Ligtenbarg en zijn kinderen Aidrian en Wencke het eerste exemplaar aan de Winterswijkse wethouder Wim Aalderink overhandigden. Die was vol lof over 'Textielindustrie in Winterswijk & omstreken', dat hij al grotendeels in niet-officiële vorm had gelezen en waarvoor hij het voorwoord heeft geschreven. ''Het is een prachtig stuk geschiedenis, een kathedraal van kennis over de textielindustrie'', aldus Aalderink. ''Het boek bevat niet alleen de geschiedenis van de textielindustrie, maar ook persoonlijke verhalen waardoor de lezer een inkijk krijgt in het leven van textielarbeiders.
Maar niet alleen Aalderink ging met het boek naar huis. Na het officiële deel van de bijeenkomst meldde zich een behoorlijk aantal aanwezigen, van wie sommigen waren geïnterviewd voor het boek, zich bij de auteur om een gesigneerd exemplaar te kopen. Ze bladerden het werk meteen door en kwamen met lovende reacties. ''Een mooi boek hoor'', aldus een van hen.

Ligtenbarg besloot zijn pijlen te richten op de textielindustrie naar aanleiding van een groot aantal emotionele reacties op 'Steumer Jan', een door B. Speelberg in dialect geschreven ode aan de textielarbeiders van weleer dat in 1974 werd opgenomen in de toenmalige Nieuwe Winterswijkse Courant en dat ruim vijf jaar geleden op de site Oud Winterswijk van Hans Tenbergen nogmaals werd gepubliceerd. ''Bert Klein Poelhuis (die vrijdagmiddag de inleiding verzorgde en evenals Ligtenbarg zeer geïnteresseerd is in lokale en regionale geschiedenis (red.)) pushte me om het materiaal dat ik al verzameld had, te gebruiken'', aldus Ligtenbarg. ''Ik had al informatie gedownload, omdat ik een voorgevoel had dat dit onderwerp nog wel eens voorbij zou kunnen komen. En ik had de beschikking over interviews van mijn oud-collega Petra Meinders met mensen die in de textiel hadden gewerkt.''
Nadat hij had besloten om 'Textielindustrie in Winterswijk & omstreken' te gaan schrijven, breidde hij zijn schat aan formatie uit met onder meer interviews met voormalige werknemers van textielfabrieken en maakte hij gebruik van gesprekken met oud-textielarbeiders die Willem Wilterdink, oftewel Hulzer Willem, had gevoerd ten behoeve van Freriksnieuws, het blad van vereniging Het Museum. ''En om aan beeldmateriaal te komen, heb ik foto's gedownload en zelf gemaakt, terwijl ik er ook nog een aantal heb gekregen.''

Met dat materiaal vervaardigde Ligtenbarg een 320 pagina's tellend boek over de textielindustrie dat begint met de huisvlijt op de boerderijen om daarna onder meer het ontstaan van de textielnijverheid in Winterswijk, een aantal begrippen uit de textiel, de omstandigheden in de fabrieken en het leven van de arbeiders, de confectiebedrijven en de textielfabrieken in de regio te behandelen. Bij dat laatste onderwerp ligt de nadruk op de Winterswijkse textielfabrieken, zoals De Batavier, de Tricotfabriek, Meijerink & Co en Koninklijke Meijerink & Zonen. Zijn nieuwe boek kent dezelfde opzet als zijn vorige werken. ''Ik publiceerde dertig jaar geleden bij museum Freriks mijn eerste boek, Geschiedenis van de spoorwegen in Winterswijk en omstreken. Dat boek telde 320 pagina, waarvan 65 met tekst, de rest bestond uit beeldmateriaal en kaarten. Al mijn boeken kennen sindsdien dezelfde opzet. Ik begin bij het begin en werk daarna de onderwerpen uit. Daarbij houd ik niet op bij de gemeentegrens. Belangrijk zijn de interviews met directbetrokkenen. Ook dit boek telt 320 bladzijden en is het product van samenwerking en het delen van kennis van zaken. Ik heb alle verworven kennis gebundeld en achter elkaar gezet, zodat sprake is van een overzichtelijk boek.''

Zijn nieuwe werk bevat volgens Ligtenbarg niet alleen gegevens en inzichten die ook in andere publicaties te vinden zijn, maar ook informatie die niet algemeen bekend is. Zo gaat hij uitgebreid in op de laatste jaren van De Batavier, die uit haar jasje dreigde te groeien. ''Die fabriek kon op haar oude plek niet meer bestaan en had moeten verhuizen'', aldus Ligtenbarg. ''Maar die verhuizing ging niet door. De Batavier ging in 1980 officieel failliet. In 1981 werden de laatste orders afgewerkt, waarna het bedrijf werd gesloopt. Twee jaar later stond woonwijk De Batavier er.''
Hij besteedt ook aandacht aan de teloorgang van Meijerink & Co, waarvan het onderkomen werd overgenomen door Philips. ''Meijerink & Co ging op de fles door eigen misinvestering. Het gebouw kwam leeg te staan. Philips wilde toen graag naar Winterswijk, maar kon eerst geen onderkomen vinden. Toen Meijerink & Co failliet ging, nam Philips het gebouw over. Dat bedrijf hield tevens een aantal personeelsleden, onder wie de stokers, aan.''
'Textielindustrie in Winterswijk & omstreken' is verkrijgbaar bij boekhandel Kramer aan de Wooldsestraat