Ilse Saris: 'Vooral terugkijken op mooie jaren'

Binnen en buiten Winterswijk gewaardeerd als bestuurder

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK - Vervelen doet ze zich niet, maar de omschakeling is groot voor Ilse Saris. Op 1 maart eindigde na bijna negen jaar haar wethouderschap. Daarvoor was ze acht jaar lang gemeenteraadslid. Tegelijkertijd was ze ambtenaar in de gemeenten Hof van Twente en Aalten. Negen jaar lang was ze dag in dag uit met de gemeente bezig. Als raadslid was ze zeker ook al drie avonden in de week op pad. Dan is het wel apart om niet meer door de agenda te worden geleefd en veel tijd te hebben. "Maar ik heb nog genoeg te doen", zegt Saris, want de verbouwing van het huis is nog lang niet af. Nog steeds krijgt ze veel waarderende woorden van Winterswijkers, die net als zij niet helemaal begrijpen waarom ze geen wethouder meer is.

Al vroeg geïnteresseerd in de politiek
Toch is het nog vreemd om niet meer dagelijks bezig te zijn met het openbaar bestuur. Voordat ze in 2002 gemeenteraadslid werd had ze daar ook al aandacht voor. Ze studeerde bestuurskunde aan de Universiteit in Twente. Ze had voor die opleiding gekozen, omdat die heel breed was. "Ik wilde me niet op één richting vastleggen." Ze had niet voor die studie gekozen, omdat ze al een politieke loopbaan in gedachten had. Toch was ze al wel vroeg geïnteresseerd in de politiek. "Thuis ging het altijd over politiek." Ze ging als jong meisje mee met haar vader naar de gemeenteraadsvergaderingen, waar ze mensen zag debatteren met wie ze later samen in de raad zou zitten. In 1992 was ze al lid geworden van het CDA en in 1994 werd ze voorzitter van het CDJA, de jeugdafdeling van de partij, in Winterswijk. "Mijn eerste politieke actie was een klaagmuur bij 't Zwaantje. Voorbijgangers konden op een spandoek schrijven wat ze in Winterswijk misten. Toen al werd er gevraagd om meer fietsenstallingen in het centrum. De klaagmuur hebben we overhandigd aan burgemeester Christine Stigter."

Vooral actief op het gebied van economie
Op school was Ilse Saris een stapelaar. Dat wil zeggen, dat ze eerst de MAVO deed en daarna de HAVO en het VWO om vervolgens te gaan studeren aan de Universiteit Twente. In de laatste fase van de studie bestuurskunde heeft ze stage gelopen bij de Algemene Rekenkamer en bij de Tweede Kamerfractie van het CDA, waar ze assistent was van Annie Schreijer. Direct na haar studie kon ze beginnen als ambtenaar in de Hof van Twente. "Ik werd daar bedrijfscontactfunctionaris en deed economische zaken." Dat zou ze vanaf 2008 ook dichterbij huis in buurgemeente Aalten doen. Saris had daardoor vooral ervaring in de economische hoek toen ze in 2010 wethouder werd., terwijl ze op dit moment toch vooral gezien wordt als de wethouder die het sociaal domein in Winterswijk vorm heeft gegeven.

'Als treinen voorbij komen, moet je er opspringen'
Voordat ze wethouder werd was Saris eerst nog gemeenteraadslid. "In 2001 vroeg Ria Vreman of ik op de lijst van de gemeenteraadsverkiezingen wilde." Ze stond op de vijfde plek en kwam in de gemeenteraad nadat André Sletering wethouder werd. Vooraf had ze zich wel afgevraagd of ze het moest doen. "Met het raadswerk ben je toch 15 tot 20 uur bezig. Ook was er de reistijd naar mijn werk in de Hof van Twente. Ik wilde het werk daar wel goed doen. Maar Ank Bijleveld, die daar toen burgemeester was, zei "Als treinen voorbij komen, moet je er opspringen."" Saris volgde dat advies op en heeft daar geen spijt van gekregen. "Mijn eerste motie ging over de aankleding van de rotondes. Ik was er trots op dat die werd aangenomen. Die rotondes liggen er nog steeds mooi bij." In 2006 werd Saris gevraagd om lijsttrekker te worden. Door de opkomst van Winterswijks Belang verloor het CDA een zetel. "Het was een zware tijd. We moesten opeens oppositie voeren en de CDA-leden waren teleurgesteld. Ik heb toen alle moed bij elkaar geraapt en ben doorgegaan."

Gezicht van veranderingen in de zorg
Het herstel kwam bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2010. Als lijsttrekker won ze weer een zetel en werd wethouder in een coalitie met Winterswijks Belang en de VVD. In 2014 bleef het aantal zetels gelijk, maar in 2018 was er een spectaculaire winst van drie zetels. Ilse Saris is bescheiden over haar rol. Ze vindt dat alle actieve CDA-ers een bijdrage aan hebben geleverd. Toch is het vooral haar portefeuille over het sociaal domein, waardoor ze verantwoordelijk was voor de andere aanpak van de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en de jeugdzorg en de nieuwe voorzieningen zoals de Post die daarvoor zijn opgebouwd, die haar populair hebben gemaakt bij vele kiezers. Saris werd het gezicht van de zogenaamde transitie, waarbij gemeenten zorgtaken moest overnemen die voorheen door andere overheden werden uitgevoerd. Die transitie verliep lang niet in alle gemeenten probleemloos, maar in Winterswijk slaagde die wel. Daardoor werd Winterswijk een voorbeeld voor andere gemeenten. Daarom werd ze ook gekozen als beste bestuurder van een kleine gemeente.

Niet lang gebruik maken van wachtgeld
"We mogen heel erg trots zijn op wat we in Winterswijk en de Achterhoek allemaal hebben bereikt met de transitie.", zegt Saris. Omdat ze uit de economische hoek kwam had ze helemaal geen ervaring met het sociaal domein. "Maar ik ben er wel van gaan houden." De nadruk die op preventie is gelegd vindt ze belangrijk en is goed gelukt. Maar de economie is niet vergeten. Ze speelde als wethouder een rol bij het vorm geven van 100% Winterswijk, waardoor er sprake is van een betere promotie van de gemeente in binnen- en buitenland. Ook heeft ze haar bijdrage geleverd aan het aantrekkelijk houden van het winkelcentrum, al kan het altijd nog beter. "Het belangrijkste bij alles is dat de gemeente een betrouwbare partner is. Ook ik ben altijd betrouwbaar geweest." Dat niet iedereen dat is, heeft ze het laatste half jaar ondervonden, maar daar wil ze even niet meer al te veel over zeggen. Ze wil nu vooral terugkijken op de vele mooie jaren dat ze actief mocht zijn voor de Winterswijkse bevolking. Wat ze nu gaat doen weet ze nog niet. Verder in de politiek op een andere plek? Heel iets anders doen? Ze gaat er rustig over nadenken. Saris wil niet lang gebruik maken van de wachtgeldregeling, maar vindt wel dat ze na negen jaar wethouderschap even de tijd mag nemen om zich te oriënteren. Daarbij weet ze wel dat ze het liefst met anderen in een team wil werken. "Ik had het liever anders gedaan en gezien en dit pas over drie jaar gedaan." Het is ook de reden dat een gepland gesprek over tien jaar wethouderschap een jaar vervroegd moest worden.