Afbeelding

Vanaf een bankje

Algemeen

Bij een andere grote steen

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK - Het kruispunt van de Ratumseweg met de Veldboomweg en de Raetmansweg is misschien niet de fraaiste plek voor een bankje. Het staat middenin de kleine kern van het buurtschap Ratum, waardoor je vanaf het bankje vooral uitkijkt op bebouwing. Toch is er een goede reden om er toch even op plaats te nemen. Ook bij dit bankje staat een grote steen.

Deze steen is niet zo groot als de steen in 't Woold, die nog altijd de grote steen wordt genoemd, hoewel er inmiddels op twee plekken in Winterswijk grotere staan. De zwerfkei, die gevonden werd in een stuk grond aan de Bredelerweg, werd hier op een sokkel geplaatst ter gelegenheid van de inhuldiging van Juliana als koningin op zaterdag 6 september in 1948. De datum staat ook onder de kroon op de sokkel. In Ratum werd de steen onthuld door burgemeester Kneppelhout op woensdag 27 oktober in 1948. Op die dag werd een telegram naar de koningin gestuurd, zodat zij ook op de hoogte was.

Jammer is dat je vanaf het bankje de steen niet goed kunt zien. In de smalle groenstreek bij de kei staat een spar, die zo breed met de takken uitwaaiert dat nauwelijks iets van de kei is te zien. Dan maar even opstaan en er goed naar kijken. Terwijl ik terug loop kijk ik naar het landschap achter het bankje. Het nog steeds kleinschalige oude hoevenlandschap van Ratum loopt hier tot aan de buurtschapskern. Het deel waarop ik uitkijk zal bij het Scholtenhuis horen, het scholtengoed dat een eindje verderop langs de Ratumseweg ligt. Als ik vanaf het bankje langs de weg kijk zie ik aan de linkerkant ook het begin van het scholtengoed Sellink. Ja, ik bevind me hier in een van de fraaiste delen van het Nationaal Landschap.

Als ik weer op het bankje zit kijk ik naar het kruispunt en de gebouwen. Op het gebouw op de hoek met de Veldboomweg zie ik een houten bordje met "d'olde Smidse". Hier heeft vele decennia de smederij van Houwers gelegen. Er hoorden een winkeltje en een woning bij, die in 1927 zijn gebouwd. In de winkel konden allerlei huishoudelijke artikelen worden gekocht. Houwers was niet alleen smid, hij was ook nog fietsenmaker. In 1964 stopte Houwers er mee. Meubelmaker Nijman nam de winkel over, maar niet de smederij. Het winkeltje is inmiddels ook al weer lange tijd gesloten.

Er is de laatste 50 jaar natuurlijk veel meer gesloten in de buurtschappen en het buitengebied van Winterswijk. In de kern van Ratum is de school verdwenen, maar ook de bakkerij met winkel die langs de Ratumseweg lag. En zo'n 500 meter verderop lag nog een winkeltje. Als ik in mijn hoofd even terug ga naar de jaren 60 van de vorige eeuw en dan een tochtje door dorp en buurtschappen maak is het verschil groot. Overal waren toen nog bakkers, slagers, groenteboeren, smederijen, kruideniers en andere winkeltjes, waar je van alles kon kopen. Het waren er zoveel dat ik me nu afvraag of ze er allemaal wel een goed inkomen aan over konden houden.

Elke plek heeft een verleden en als ik op een bankje zit denk ik daar vaak over na. Thuis zoek ik dan het een en ander op over de geschiedenis van al die plekjes. Gelukkig is er veel over het verleden van Winterswijk vastgelegd, zodat ik bijna altijd wat kan vinden. Dankzij Willem Peletier weer ik daardoor dat in 1948 bij de onthulling van de steen door de schoolkinderen van Ratum het kroningslied "Wees begroet met jubeltonen" werd gezongen. Ik zie het meteen voor me.

De grote steen van Ratum. Foto; Bernhard Harfsterkamp
Uitzicht op wegen en bebouwing. Foto: Bernhard Harfsterkamp

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant