Toren Jacobsberk wordt in 2019 gerestaureerd

WINTERSWIJK – Burgemeester en wethouders stellen de gemeenteraad voor een krediet van 675.000 euro ter beschikking te stellen voor de restauratie van de toren van de Jacobskerk. De laatste jaren zijn wel kleine onderhoudswerken in de toren uitgevoerd, maar onderhoud aan de buitenkant is uitgesteld totdat bij een grote restauratie de toren in de steigers kan worden gezet. Als de gemeenteraad instemt met het voorstel zal de toren in januari in de steigers worden gezet, waarna in februari met het werk kan worden begonnen.

Door Bernhard Harfsterkamp

Dertig jaar geleden
Voor de restauratie zal het Winterswijkse bedrijf Slotboom steenhouwers gevraagd worden een aanbieding uit te brengen. Het bedrijf is betrokken geweest bij de voorbereiding vanwege "hun grote kennis en kunde" op het gebied van restauratie. De gemeente is sinds 1798 eigenaar van de toren. Het laatste groot onderhoud heeft 30 jaar geleden plaats gevonden. Voor de toren wordt jaarlijks een onderhoudsrapportage opgesteld door de Monumentenwacht Gelderland. Uit de rapportage van 2017 bleek dat een directe grootschalige restauratie noodzakelijk was. Dit leidde in 2018 tot een subsidie van de provincie voor het opstellen van een haalbaarheidstudie. Uit deze studie blijkt dat de kosten van de restauratie op ongeveer 725.000 euro worden geraamd. Hiervoor was door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed al 50.000 euro ter beschikking gesteld. Bij de provincie wordt begin volgend jaar ook subsidie aangevraagd voor de restauratie zelf. Als die wordt toegekend zal de gemeente hiervoor ruim 400.000 euro ontvangen

Onderwijsproject gekoppeld aan de restauratie
Bij de restauratie zal het natuursteen aan de buitenkant van de toren schoongemaakt en hersteld worden en indien nodig vervangen. Hetzelfde geldt voor lijst- en voegwerk. Daarnaast zullen glas-in-lood-ramen hersteld worden en zal het stucwerk van het entreeportaal worden hersteld. Ook zijn er reparaties nodig aan het metaal en smeedwerk van het torenkruis en de wijzerplaten en de bliksembeveiliging. Slotboom Steenhouwers is bereid een leerlingenproject uit te voeren tijdens de restauratie. Daarvoor wordt ook bij de kerk een werkplaats ingericht. Aan de restauratie is ook een onderwijsproject gekoppeld voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs en voor het basis- en kaderniveau van het Gerrit Komrijcollege, Schaersvoorde en het Marianum. Daardoor zullen ruim 750 leerlingen de bouwplaats bezoeken en kennis kunnen maken met 'cultuur, cultuurhistorie en het vakmanschap rondom diverse ambachten die betrokken zijn bij de restauratie'.

In de commissie ruimte van 14 november werd gesproken over de restauratie. De commissieleden stemden hier mee in. De PvdA was echter verrast door de financiële consequenties. "Tijdens de begrotingsraadsvergadering hebben we nog gevraagd of er nog financiële risico's waren", zei Ubel Zuiderveld. "We waren onaangenaam verrast dat er zo snel na de begroting deze kredietaanvraag kwam." Wethouder Wim Aalderink antwoordde dat B en W toen de financiële gevolgen nog niet kende. "Maar we hadden er al op kunnen wijzen." Hij wist namelijk wel dat er een voorstel in voorbereiding was. Elvira Schepers (PvdA) geloofde niet dat de wethouder tijdens de begrotingsvergadering de financiële gevolgen nog niet kende. Ze wees er op dat het communicatieplan over de restauratie er al in september was. "Ik ben benieuwd naar de overwegingen waarom de raad niet eerder hierover is ingelicht." Volgens Aalderink waren die overwegingen er niet geweest. Hij herhaalde dat B en W niet wist van het benodigde bedrag en ook niet dat de kredietvraag er al zo snel na de begroting aan kwam. "Als we het hadden geweten hadden we het verteld."

Ideeën vragen voor aankleding steigers
Dat de restauratie nodig was werd niet tegen gesproken door de PvdA. De andere fracties hadden er geen moeite mee dat de kosten voor de restauratie niet eerder waren gemeld. Henk-Jan Tannemaat (Winterswijks Belang), die er vanuit ging dat de steigers die in januari rondom de toren worden geplaatst van doeken worden voorzien, stelde voor 'iets leuks' met die doeken te doen. Het woord 'Mondriaan' wilde hij niet meteen noemen voor die aankleding. Wethouder Aalderink vond het een mooie suggestie. "Misschien moeten we er een prijs voor instellen en de Winterswijkse bevolking om ideeën vragen." Sandra Prinsen (CDA) meldde dat de Protestantse Gemeente Winterswijk bezig is met de verkoop van het schip, het overige deel van de Jacobskerk, aan een stichting die de kerk wil beheren en onderhouden. Zij suggereerde de toren, die bezit is van de gemeente, ook aan deze stichting te verkopen. Volgens wethouder Aalderink zal dat dan eerder een overdracht van de toren zijn voor een symbolisch bedrag. "Ik weet niet of we dat moeten willen", reageerde de wethouder. Het leek hem verstandiger dat de gemeente verantwoordelijk blijft voor het onderhoud van de toren om de veiligheid te garanderen. Toch was hij bereid om over de suggestie met de Protestantse Gemeente te praten.