Randbericht | Het einde van de aardappel

Het einde van de aardappel

"Niet weer rijst. Niet weer pasta", riep mijn huisgenoot. "Ik wil aardappel!" Het was inderdaad al weer vier dagen geleden dat we voor het laatst een aardappel hadden gegeten. Ik had hem nog niet gemist. Maar ik ben de beroerdste niet en zorgde dat er aardappels met hachee en rode kool op tafel kwam. Een dag later was er ook nog eens stamppot raapstelen, zodat er wat mij betreft weer even voldoende aardappels waren gepasseerd.

Het is niet zo dat ik een hekel aan de aardappel heb, maar ik houd wel van variatie. Er is zoveel meer dan aardappels met vlees en groente, die heilige drie-eenheid van de traditionele Nederlandse keuken. Dat was al een verbetering met de tijd dat er bij de gewone man alleen maar aardappels op tafel kwamen. Als je een beetje geluk had ging het gepaard met een beetje gesmolten vet of een klont boter. Maar in mijn jeugd was het nog wel een en al aardappel. De enige variatie kwam van macaroni, die we in die tijd nog werden geacht met tomatenketchup te eten. Daar werd ik niet blij van, want ketchup heb ik altijd erg vies gevonden.

Toch ging mijn moeder wel een beetje met de tijd mee. De aardappel bleef belangrijk, maar vanaf de tweede helft van de jaren zeventig kwam er ruimte voor nasi en bami, voor andere rijst- en pastagerechten en voor chili con carne. Die tendens heeft zich voortgezet. Steeds vaker bereid ik maaltijden zonder dat er nog een aardappel aan te pas komt. Toch kan ik nog wel genieten van een stamppotje, van een lekker gebakken aardappeltje of van een gepofte aardappel. Maar als ik, wiens opvoeding helemaal doordrenkt is door deze edele knol, al steeds minder aardappels op tafel zet zijn er toch wel zorgen voor de toekomst.

In de supermarkt zijn nog steeds veel aardappels te zien, maar jongere generaties eten ze steeds minder. Ik ken genoeg jonge mensen die de aardappel alleen nog maar kennen in de vorm van de patat van de McDonald's. Ik durf daarom wel het einde van de aardappel in onze keukens te voorspellen. Over twintig jaar is de aardappel in gekookte of gebakken vorm of als stamppot helemaal van ons bord verdwenen. Alleen heel oude mensen die net als ik in hun jeugd nog veel met de knol in aanraking zijn geweest zullen het nog eten.

Na een einde is er echter vaak een nieuw begin. De aardappel verdwijnt tijdelijk, maar zal herontdekt worden. Het is een vergeten groente. Maar zoals nu ook in restaurants de vergeten groentes weer op de menukaart verschijnen, zal het ook de aardappel vergaan. In 2045 zal een driesterrenkok vele bijzondere aardappelsoorten en -gerechten in zijn restaurant serveren. Hij trekt er aandacht mee en omdat een bijzonderheid onderscheidend is, krijgt hij weldra navolging. Zeker van de hobbykoks, die er dan nog meer zijn. Na zes dagen kant-en-klaar maaltijden mag er immers één dag per week tijd besteed worden aan het eten. Via de hobbykoks zal de aardappel de keukens heroveren en zullen we het geleidelijk aan weer meer gaan eten. Moeten we het zover laten komen? Misschien is het tijd om nu al duidelijk te maken dat er veel smakelijke gerechten met aardappel zijn en dat het helemaal niet verkeerd is om die twee keer per week op tafel te zetten.