Gaudium BV schenkt weefmachine aan Museumfabriek

WINTERSWIJK - Op zaterdag 9 juni vond in de Museumfabriek van Vereniging Het Museum de officiële presentatie plaats van een Dornier Weefmachine, geschonken door Gaudium bv. Deze machine laat goed de overgang van het weven met spoel naar het weven met grijpers zien. Dit biedt de mogelijkheid om op veel hogere snelheid te weven. Voor de presentatie in de nieuwe omgeving was een delegatie van de weverij uitgenodigd, waarop directeur van Gaudium, Bart Oonk, de machine officieel in werking zette.

Door onze verslaggever

Een cadeautje dat vier ton weegt even op zijn bestemming bezorgen, ga er maar aan staan! Toch had de firma Pillen het klusje in tien minuten geklaard, volgens Jan Korthout. Wel moest de waterkelder voor de 'zware jongen' vooraf aan een bouwkundig onderzoek worden onderworpen. Veel zaken in de Museumfabriek lopen via – de babbel van – Jan Korthout. Dat was in dit geval niet anders. Toen hij hoorde dat bij Gaudium de laatste 'grijpermachine' van de hand zou worden gedaan, was hij er als de kippen bij om de machine voor het museum te winnen. Daar was overigens weinig overredingskracht voor nodig bij directeur Oonk; hij was blij om de oud-werknemer, die nooit om een praatje verlegen zat, weer te ontmoeten. Na de koffie en een inleidend dankwoord door Hans van Lith, voorzitter van Vereniging Het Museum volgde er een rondleiding door het museum, waar ook duidelijk werd, dat de grijpermachine paste bij de andere fraaie en geheel gerestaureerde oudere weefgetouwen in het museum.

Van schietspoel naar grijper
Bij een 'grijper' wordt de draad via een stang doorgevoerd door het weefsel en halverwege 'gegrepen' door een stang, die van de andere kant komt. Voor de aanwezige wevers is dit gesneden koek: Iets voor Kerstmis 2017 werkten ze nog met de 'Dornier' Weefmachine afkomstig uit Lindau, waar Bart Oonk nota bene nog stage heeft gelopen!
Op vol vermogen kan de weefmachine 300 toeren maken, maar om het proces van het weven goed te kunnen volgen, laten de wevers dit fraaie stukje techniek met 'slechts' 160 toeren per minuut lopen. Het team van wevers bestaat naast Jan Korthout nog uit B. Jansen, W. van der Plaats, W. Eijkman en B. Nees. Een belangrijke groep, want er zijn weefgetouwen binnengekomen, die niet werkten, en nu werken ze wel.

In een krap jasje
Met bouwjaar 1980 is de 'Dornier' allerminst antiek te noemen. Tussen de weeftoestellen van 80, 100 en 200 jaar oud, is het een nieuwkomer; door de huidige industrie wordt het toestel 'antiek' genoemd. De draad wordt tegenwoordig door luchtdruk of een waterdruppel doorgevoerd. Toch zinspeelt Jan Korten nog op een vervolg als hij de ontwikkeling van mechanisch naar elektrisch naar computergestuurd aanhaalt. "Op zo'n computergestuurde machine moet je nog even wachten, Jan", grapt Oonk terug. En als Jan aangeeft, dat hij met de 'Dornier' geen tafelkleedjes, maar misschien wel gordijnen gaat weven, merkt Oonk gekscherend op, dat hij geen concurrent moet worden. Hij kan gerust zijn: het ziet er niet naar uit, dat er op korte termijn nog een machine bijkomt, want de ruimte is beperkt.

Uitstervend ras
Nadat drie andere weefmachines met hels kabaal in werking waren gezet, was het de beurt aan Bart Oonk om de geheel in oude staat herstelde nieuwe aanwinst in bedrijf te stellen. Na afloop benadrukte hij nog het belang van vrijwilligers: "Dit kun je niet tot stand brengen zonder vrijwilligers. Saamhorigheid is het cement van de maatschappij; geld is niet zaligmakend, er blijft in de samenleving behoefte aan mensen, die iets nog belangeloos willen doen."